Ortega past grondwet aan om aan de macht te blijven

Een meerderheid van 64 van de 92 parlementsleden keurde de grootste en meest controversiële grondwetsverandering van het afgelopen decennium goed. De hervorming maakt het ook gemakkelijker om tot president te worden verkozen. Vroeger was daarvoor 35 procent van de stemmen nodig, voortaan wordt de presidentskandidaat met de meeste stemmen meteen uitgeroepen tot overwinnaar.

Parlementsleden van de liberale oppositiepartij PLI staken tijdens het debat uit protest een kopie van de Nicaraguaanse grondwet in de lucht. Maria Eugenia Sequeira, PLI-parlementslid, zei dat de hervormingen ‘bedoeld zijn om de belangen van de huidige president te dienen’. ‘Het is meer van hetzelfde in de geschiedenis van Nicaragua’, aldus Sequeira. Een ander oppositielid was veel scherper door Daniel Ortega te vergelijken met Anastasio Somoza, de omstreden ex-president die in de jaren zeventig ook de grondwet naar zijn hand zette om te kunnen blijven regeren. ‘Met deze hervormingen slepen we Nicaragua in een nieuwe spiraal van geweld, zoals we dat al kennen. Somoza deed dat ook en we weten hoe dat is geëindigd’, verklaarde Eliseo Nuñez van de PLI.

Steun van de bevolking

Voorstanders menen dat de wijzigingen bedoeld zijn om het bestuur te rationaliseren en een aantal veranderingen die de afgelopen jaren realiteit werden, in wet te kunnen omzetten. Dat laatste klopt alleszins, want nu al is Ortega aan zijn derde ambtstermijn bezig, terwijl volgens de grondwet twee termijnen het maximum zijn. Dat komt omdat het Hooggerechtshof in 2011 oordeelde dat hij zich kandidaat mocht stellen voor een derde termijn. Zijn partij, de sandinistische FSLN, behaalde toen meer dan zestig procent van de stemmen.

Daniel Ortega heeft nog niet publiekelijk meegedeeld dat hij 2016 kandidaat is voor een vierde ambtstermijn, maar alles wijst erop dat dat het plan is. Een opiniepeiling die midden januari bij 1600 Nicaraguanen werd afgenomen, wijst uit dat 65 procent van de bevolking zijn beleid steunt. Ook de sociale voorzieningen waar Ortega zwaar op inzet dragen de goedkeuring van de bevolking weg, en al zeker onder de sandinisten die er volgens de peiling meer van kunnen profiteren.

Comité van Nationale Wederopbouw

Ortega en het FSLN, het Sandinistisch Front voor Nationale Bevrijding, inspireerden zich op de Cubaanse communisten toen ze in 1979 de familie Somoza, die meer dan veertig jaar aan de macht was, uit het land verdreef. Daarna was Ortega de voorzitter van het zogenaamde “Comité van Nationale Wederopbouw” dat tot 1985 het land bestuurde. Van 1985 tot 1990 was hij voor het eerst president. In 2006 werd hij na een succesvolle verkiezingscampagne opnieuw tot president verkozen. De sandinisten maakten van hun macht gebruik om eigendommen te herverdelen, en ze boekten grote vorderingen in het uitbouwen van een onderwijs- en gezondheidssysteem. De Amerikanen vreesden echter een te groot links overwicht in de regio. George Bush riep de Nicaraguanen in 2006 zelfs uitdrukkelijk op om niet voor Ortega te stemmen.

Met de grondwetswijziging volgt Ortega het voorbeeld van Venezuela, waar Hugo Chávez ook de grondwet wijzigde om aan de macht te kunnen blijven. In 2016 zal Daniel Ortega 71 zijn.