Overstromingen bedreigen nu ook Zuidelijk Afrika

Tientallen doden en voor meer dan 50 miljoen dollar schade over acht van de negen provincies in het land: Zuid-Afrika is getroffen door de zwaarste overstroming in jaren. De Oranje Rivier,  die 2300 kilometer aflegt van Lesotho tot de Atlantische Oceaan aan de grens met Namibië, staat op het hoogste peil in decennia.

“De overstromingen komen vroeger dan de voorbije jaren”, zegt Maria Amakali, de Namibische directeur voor Waterbeheer. “Irrigatieapparatuur is overstroomd, huizen staan onder water en verschillende gemeentes hebben geen drinkwater meer omdat de zuiveringsinstallaties ondergedompeld zijn.”

Zambezi

Volgens Guido van Langenhove, directeur Hydrologie bij het Namibische ministerie van Landbouw, staat het water van de Zambezi veel hoger dan normaal in deze tijd van het jaar. “We meten 3 meter bij Katima Mulilo, dubbel zoveel als normaal”, zegt Van Langenhove, die waarschuwt dat zware neerslag eind vorig jaar zich stilaan verplaatst langs de langste rivier in Zuidelijk Afrika, door zes landen heen. “De Zambezi bereikt normaal een piek rond maart of april, maar er zijn tekenen dat het deze keer veel vroeger kan gebeuren, afhankelijk van de neerslag in de komende maanden.”

Overstromingen door de machtige Zambezi hebben in het verleden al voor veel waterellende gezorgd, met name in 2000, 2001 en 2007. De landen in de regio hebben waarschuwingssystemen geïnstalleerd om rampen te verkomen en krijgen informatie van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA.

Van Langenhove houdt ook een ander deel van Namibië goed in de gaten. Het Cuvelai-bassin in het noorden, waar meer dan een miljoen mensen wonen, kende ernstige overstromingen in 2008 en 2009. Dit jaar moet de gevreesde “Efundja” (overstroming) vanuit Angola nog komen.

“We volgen de situatie per satelliet, maar tot nog toe lijkt de neerslag in Angola normaal”, zegt Van Langenhove. Toch is het uitblijven van de overstroming geen zegen voor de regio. “De overstroming brengt vis en de mensen hebben ze nodig om hun watervoorraden aan te leggen voor het droge seizoen.”

Limpopo

Ook Mozambique, waar de Limpopo in de Indische Oceaan uitmondt, bereidt zich voor op overstromingen. “Er zijn al overstromingen in sommige regio’s”, zegt Sergio Sitoe van de Limpopo Water Course Commission. “Er is nog geen sprake van echte watersnood, maar dat zal veranderen als het blijft regenen.”

Volgens Sitoe viel op 16 en 17 januari alleen al 100 millimeter regen. Sommige inwoners van de streek zijn al verhuisd naar hoger gelegen gebieden na waarschuwingen dat zevenduizend mensen slachtoffer zouden kunnen worden als de rivier verder stijgt.

“De impact van de overstromingen is altijd negatief”, zegt Sitoe. “Vooral voor de gemeenschappen die de oevers gebruiken voor de landbouw. De gewassen zijn vernield en de honger rukt op. De dorpen worden zo afhankelijk van humanitaire organisaties.”