Parlement ziet communisme als misdaad

Volgens de Slowaakse Communistische Partij (KSS) vormt het ontwerp een
aanfluiting van de Slowaakse grondwet én van het Europees handvest van de
rechten van de mens. Sommige partijleden hebben aangekondigd dat ze asiel
zullen aanvragen in de VS of in West-Europese landen als hun president de
wet bekrachtigt. “Dit is een poging een communistische partij uit te
schakelen die weigert haar identiteit op te geven,” aldus een
persmededeling van de KSS. Bij de laatste verkiezingen was de partij goed
voor vijf procent van de stemmen. De KSS is de politieke erfgenaam van de
communistisch bewind dat van 1948 tot 1989 de lakens uitdeelde in
Tsjecho-Slowakije.

De wet die op 10 juli door het Slowaakse parlement werd goedgekeurd, maakt
het uitdragen van de communistische ideologie strafbaar. Ook de ontkenning,
goedkeuring of vergoelijking van de misdaden die onder het communistische
regime in Tsjecho-Slowakije zijn gebeurd, kunnen bestraft worden met zes
maanden tot drie jaar cel. De tekst vormt een doorslag van de bepaling in
het strafwetboek die steun voor het fascisme of de fascistische ideologie
strafbaar stelt.

Het parlement heeft op 10 juli nog twee andere bepalingen gestemd die
samenhangen met de wet tegen de verbreiding van de communistische
ideologie. De ene wet verbiedt medewerkers van de voormalige communistische
geheime politie (StB) in dienst te treden bij de huidige geheime dienst, de
SIS. De tweede wet stelt de archieven van de StB open voor het publiek,
zodat mensen kunnen nagaan welke gegevens de communistische autoriteiten
over hen verzameld hadden, en wie die informatie geleverd heeft.

Veel volksvertegenwoordigers die de wetten hebben goedgekeurd, waren
tijdens het communisme dissidenten. Maar vanuit juridisch oogpunt lijkt de
wet niet door de beugel te kunnen. “De vervolging van meningsuitingen is
ongrondwettelijk, hoe onethisch of immoreel die meningen ook zijn,” stelt
de voormalige staatssecretaris van Justitie Daniel Lipsic. Ook
mensenrechtenorganisaties zijn niet gelukkig met het initiatief. “Als de
wet naar de letter wordt toegepast, moet de huidige Communistische Partij
verboden worden,” argumenteert Miroslav Kusy, de voorzitter van het
Slowaakse Helsinki-comité.

De wet lijkt een reactie op het feit dat de Slowaakse overheid lang getalmd
heeft met initiatieven ter heling van de wonden die het communistische
regime geslagen heeft. Slowakije geeft nu bijvoorbeeld als één van de
laatste Oost-Europese landen zijn burgers de kans de archieven in te kijken
van de communistische geheime politie. In het oosten van Duitsland, Polen,
Hongarije en Tsjechië kan dat al jaren. Maar in geen enkel van die landen
is het uitdragen van de communistische ideologie strafbaar.