Partijen over de relatie Congo-België

SP.A: Dirk Van Der Maelen, Kamerlid

We krijgen hoe langer hoe meer de indruk dat het regime van Kabila trekken krijgt van Mobutu. De dood van de mensenrechtenactivist Chebaya is helaas slechts een pijnlijke illustratie van iets wat we al lang weten. Het regime van Kabila dreigt alle organisaties af die enige kritiek op dat regime hebben. Het is geen goed idee dat onze koning naar Congo gaat. Het regime zal dat gebruiken om de oppositie nog meer monddood te maken.
België moet hulp blijven geven aan Congo en de gezonde democratische tegenkrachten in de samenleving moeten meer ondersteund worden. Wij willen dat er iets verandert in Congo, het regime moet denken aan het belang van het land en het volk, niet aan het belang van een beperkte groep. België moet een meer moedige en strakke houding aannemen en zeggen dat onze steun niet onvoorwaardelijk is.

Open VLD: Hilde Vautmans, Kamerfractieleidster

Het buitenlandse beleid van België heeft altijd een sterke reputatie gehad als het gaat om strijden voor mensenrechten. Voor ons is het erg belangrijk dat we dat ook in Congo blijven doen. Vooral het seksuele geweld in het oosten van het land moet stopgezet worden. Daarover moeten we internationale gesprekken blijven voeren. Je kan maar iets veranderen als je met verschillende landen samen op dezelfde nagel klopt.
De relatie moet behouden worden, we schenken heel wat ontwikkelingsgeld aan het land en dat is belangrijk voor het welzijn van de Congolezen. We moeten blijven hameren op respect voor de mensenrechten, goed bestuur en op het stoppen van het seksueel geweld. De waarheid mag gezegd worden. De machtshebbers in Congo willen graag dat we de MONUC terugtrekken, maar daar is het land momenteel nog niet rijp voor. De Congolezen moeten beschermd worden.

CD&V: Els Schelfhout, senator:

In eerste instantie moet er een verzoende relatie komen tussen België en Congo, wat sinds de onafhankelijkheid nauwelijks is geweest. Wij hangen nog altijd vast aan de identiteit van kolonisator en ook Congo heeft het moeilijk om zich van zijn verleden los te rukken. Als we als partner naast elkaar willen zitten, moeten we het verleden leren verwerken en samenwerken aan een toekomst voor Congo.
Er is nood aan een visie voor en mét de Congolezen. De Congolese overheid is democratisch verkozen, of we daar nu blij mee zijn of niet. De samenwerking kan nooit onvoorwaardelijk zijn, maar we moeten realistisch zijn. We zijn maar een kleine dwerg ten aanzien van Congo.

Sabine de Bethune, senator met een lange staat van dienst met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking:

De dood van de mensenrechtenactivist is een testcase om te zien hoe ernstig wij dat nemen. Minister Steven Vanackere heeft algemene duidelijkheid en een ingreep aan de Congolese overheid gevraagd. Er moet op een ernstige manier met de mensenrechten worden omgegaan. België moet zich nu zeker niet terugtrekken uit het land, we moeten de druk verhogen. Het feit dat ze met een onderzoek zijn begonnen naar de dood van Chebaya, wil zeggen dat ze de internationale en interne druk wel moeten voelen.

N-VA: Peter Luykx, kamerlid

Wij hebben al verschillende keren gezegd dat als België zijn gezag met betrekking tot Congo wil handhaven, pertinente voorwaarden moeten worden gesteld aan de Congolese regering. Er moet open en bloot worden gecommuniceerd over het Congo-beleid. We springen veel te zacht om met de Congolese leiders en lopen het risico om het land te blijven legitimeren.
België moet duidelijk zijn en het niet te zacht aanpakken. We zijn voorstander van een rationeel buitenlands beleid waarbij we het partnerland moeten steunen via indirecte samenwerking met onder andere gouvernementele organisaties, en anderzijds via directe samenwerking met Congo om die te onderwerpen aan goed, democratisch bestuur en het land moet strijden tegen corruptie en geweld.

Groen!: Wouter De Vriendt, volgde de voorbije drie jaar Buitenlandse Zaken op voor Groen! in De Kamer

Het Congo-standpunt van Groen! gaat al uit van de slechte mensenrechtensituatie in Congo. In die zin moet Groen! zijn visie op een gepast Congobeleid niet bijsturen na de recente aanslag. Het koningsbezoek is voor ons een hefboom, een manier om de mensenrechten, corruptie… in de kijker te zetten en de forcing te voeren. Vele malen heeft Groen! er bij de regering op aangedrongen dat mensenrechten, corruptiebestrijding en het gewapende conflict in Oost-Congo centraler moeten staan in het Congobeleid. En niet enkel de normalisering van diplomatieke relaties.
Doordat Vanackere de klemtoon legt op het normaliseren van relaties, vreest Groen! dat de kritische boodschap te weinig overgemaakt wordt.  Praten is goed, maar we moeten ook iets zeggen. Uiteraard zullen we in concertatie met de experts van het middenveld blijven werken.
We willen dat België zijn prominente rol in het Congolese vredesproces blijft vervullen. Een deel van onze ontwikkelingssamenwerking gebeurt onder voorbehoud van vooruitgang op het vlak van mensenrechten, democratie en goed bestuur. Groen! pleit voor humanitaire interventies waar de bescherming van de burgerbevolking nodig is. De terugtrekking van de MONUC kan pas als de Congolese overheid zelf de veiligheid van de burgers en de rechtstaat kan garanderen en het grondgebied kan verdedigen.

PVDA+ (uit hun partijprogramma):

Congo moet nu echte kansen krijgen om op eigen benen te staan. Het is een goede zaak dat België jaarlijks minstens 109 miljoen euro hulp aan Congo geeft. Deze hulp moet evenwel passen binnen de eigen, Congolese ontwikkelingsplannen en geen voorwendsel zijn om de Belgische belangen in Congo te behartigen. Zo kunnen hernieuwde en rechtvaardige vriendschapsrelaties tussen België en de DRC worden uitgebouwd.
Nu vijftig jaar onafhankelijkheid van Congo wordt gevierd, is het gepast om de historische koloniale en neokoloniale schuld van België door onafhankelijke en Congolese experts te laten onderzoeken, met het oog op herstelbetalingen, en om ervoor te ijveren dat de waarheid over de kolonisering en het neokolonialisme correct wordt behandeld in het geschiedenisonderwijs.