Persvrijheid in Burundi bedreigd

Bij overtreding van deze wet worden exorbitante boetes opgelegd, tot 3000 euro, een torenhoog bedrag voor een Burundese journalist die gemiddeld 100 euro per maand verdient.

Volgens de nieuwe wet moeten journalisten hun bronnen prijsgeven zodra het over “gevoelige informatie” gaat. Alle journalisten dienen ook over een academische opleiding te beschikken, zonder opleiding mag een journalist het beroep niet meer uitoefenen. Jarenlange ervaring wordt niet gelijkgesteld aan de opleiding.

Media zijn essentieel

De rol van de media is noodzakelijk in Burundi volgens Innocent Muhozi, de voorzitter van de Observatoire de la Presse au Burundi (OPB), en oprichter en DG van de Radio-télévision Renaissance, een van de belangrijkste radio- en tv-zenders in Burundi: ‘Wanneer er onregelmatigheden gebeuren in dit land stappen de mensen niet naar de politie of naar de staat, maar naar de radio. Media zijn essentieel in ons land.’

De Burundische bevolking is goed geïnformeerd over de actualiteit volgens Muhozi: ‘De mensen zijn arm en ongeletterd, maar nemen hun radio mee op de fiets of een boer neemt hem mee op het veld om toch maar op de hoogte te blijven.’

Muhozi: ‘Media vormen een belangrijke oppositiestem, maar zeker niet de enige, de middenveld is ook zeer actief. Al die organisaties en bewegingen strijden voor het respecteren van de mensenrechten en tegen de corruptie. Door de machthebbers worden media en middenveld samen als oppositie gezien.’

Iedereen dezelfde rechten

Alexandre Niyungeko, voorzitter van de Union Burundaise des Journalistes (UBJ) en journalist bij de Burundese publieke omroep, RTNB: ‘Het recht op leven, op eerlijke justitie, het recht op meningsuiting, op werk,… Het zijn allemaal eenvoudige dingen die de standaard van de samenleving moeten worden. De vraag is niet wie de president is of wie de macht heeft. We willen in elk geval die simpele rechten van een gewone maatschappij verkrijgen. Cyprien Ndikumana, nationaal en regionaal coördinator in Centraal-Afirka van Panos: ‘Een rechtsstaat is alles wat wij vragen. Dat is een standaardrecht.’

Muhozi en Niyungeko zijn het met elkaar eens: ‘Er moet voor gezorgd worden dat de mensenrechten in Burundi gerespecteerd worden, de bevolking van Burundi verdient dezelfde rechten heeft als die in andere landen.’

Ndikumana: ‘De persvrijheid wordt bedreigd door een gebrek aan middelen. Er is simpelweg geen geld voorhanden. Maar we mogen niet vergeten dat er ook troeven zijn. Er is veel solidariteit tussen journalisten, ze zijn heel strijdvaardig. Ze verdedigen de persvrijheid, de professionaliteit. De media zijn democratisch en de journalisten zijn moedig. Ze willen hun rechten verdedigen. Ze stellen corruptie aan de kaak, dat is ook een troef.’

De rol van de ngo’s zien de drie mediaprofessionals ook duidelijk: ‘Buitenlandse organisaties kunnen helpen om op een gestructureerde manier aan middelen te komen om het beroep uit te oefenen. Een heel simpel voorbeeld, op dit moment is er geen geld voor een camera om reportages te maken. Elke dag gaan we camera’s huren voor 5 euro. Alles wat we verdienen, hebben we nodig om materiaal mee te kopen.’