Portugal haalt energie uit de oceaan

“Het is de eerste elektriciteitscentrale in de wereld die stroom haalt uit de golven”, maakt ingenieur Rui Barros zich sterk. Barros is directeur van Enersis, het grootste Iberische bedrijf voor hernieuwbare energie.

De centrale bestaat uit drie enorme buizen, 142 meter lang en met een diameter van 3,5 meter. De constructie drijft op het water op acht kilometer van de kust, en via hydraulische hogedrukpompen en drie generatoren worden de bewegingen van het grote vlot omgezet in stroom. Die gaat dan via een onderzeese kabel naar het vasteland.

Portugal profiteert van de sterke golfslag in de Atlantische Oceaan. Meteorologen kunnen de kracht en de hoogte van de golven tot zes dagen op voorhand voorspellen, waardoor ook de stroomproductie voorspelbaar wordt. Portugese experts denken dat ze in de toekomst met een golfslagcentrale drie keer meer stroom zullen kunnen opwekken dan met een even duur windturbinepark. De initiatiefnemers willen er geen gras over laten groeien: ze hopen binnen dit en een jaar nog 28 andere golfslagcentrales te kunnen installeren.

Enersis deed tien jaar onderzoek naar de nieuwe techniek, met steun van de Europese Unie en voortbouwend op onderzoek van het Hoger Instituut van de Techniek in Lissabon. Met de eerste concrete toepassing heeft Portugal nu een voorsprong op alle andere landen die in de toekomst ook stroom uit de golven zouden willen halen. Barros hoopt dat het land die positie kan verzilveren. Enersis wil in elk geval ook in het buitenland geld verdienen met de nieuwe techniek.

Antonio Sarmento, de directeur van het Portugese Centrum voor Energie uit de Golven, gelooft dat Portugal tien procent van de wereldmarkt voor deze nieuwe technologie kan veroveren. Dat zou neerkomen op een kleine 40 miljard euro, ongeveer 30 procent van het huidige bruto binnenlands product van Portugal. De Portugese regering publiceert even optimistische prognoses.

Er zijn nog wel meer landen die energie uit de zee halen. Getijdencentrales bestaan al lang - bijvoorbeeld in Bretagne, waar het verschil tussen eb en vloed heel groot is. In de Middellandse zee lijken de mogelijkheden beperkt: de golven zijn er veel minder hoog en er zijn ook geen uitgesproken getijden. Toch is Italië begonnen met een project om elektriciteit op te wekken in de straat van Messina. De zee-engte tussen Sicilië en de rest van Italië staat bekend om zijn sterke stromingen.

Portugal was lang een meelopertje op het vlak van hernieuwbare energie, maar sinds 2004 investeert het land fors in wind- en zonne-energie. In 2004 begon Portugal met de bouw van wat de grootste zonnecentrale ter wereld moet worden. De bedoeling is 100 hectaren zonnepanelen aan elkaar te schakelen. Samen zouden die een vermogen hebben van 64 megawatt, 12 keer meer dan de grootste zonnecentrale die nu in Duitsland staat. Portugal begon in 2004 ook aan een sneltempo windturbines te bouwen. Alleen Spanje en Duitsland produceren nu in Europa nog meer windenergie.