Racisme. Oude kwaal, nieuwe remedies?

Waar we blijkbaar ook goed fout zaten, was met onze overtuiging dat de wortels van het racisme sociaal-economisch zijn en dat het volstaat die weg te nemen om de kwaal uit de wereld te helpen. Het fenomeen is blijkbaar heel wat complexer. Dat probeert dit NoordZuid Cahier na te gaan. Want willen we een strategie uitwerken om racisme aan te pakken, dan moeten we eerst precies weten hoe de vijand in elkaar steekt. En dat is niet makkelijk.

Ook die strategie op zich ligt niet voor de hand. Politieke participatie van de minderheden is zeker een instrument, daar is iedereen het over eens. Maar op zich is het onvoldoende. Ook het gerecht is een bruikbaar wapen, maar op zich uiterst beperkt. De efficiëntie ervan wordt wel eens overschat. De media, het onderwijs, het verenigingsleven, de politie, ze hebben allemaal een rol te spelen. En het volstaat niet van hogerhand regels en sancties uit te vaardigen –kijk maar naar de Europese Unie- om het racisme uit te bannen.

We hebben ook moeten ervaren hoe ongrijpbaar het georganiseerde racisme –en dus uiterst-rechts- is. Wie enkele jaren geleden alarmistisch deed over de evolutie van het fenomeen in het vroegere Oostblok, heeft snel moeten constateren dat landen als Frankrijk en België er minstens even kwetsbaar voor waren. Hoewel, de heel recente verkiezingsuitslagen in Roemenië wijzen dan weer op een angstwekkende doorbraak van uiterst-rechts in dat land. Onze analyses worden voortdurend ingehaald door de geschiedenis. En een specifiek geval als dat van de Romazigeuners illustreert goed hoe een bepaalde bevolkingsgroep evengoed in Oost als West kan uitgroeien tot gedoodverfde zondebok.