Regering wil Amazonewoud beschermen met concessies aan houtbedrijven

De Braziliaanse regering werkt momenteel in alle discretie aan een wetsvoorstel dat schoon schip moet maken met de juridische chaos in het Braziliaanse regenwoud. Ongeveer de helft van de vijf miljoen vierkante kilometer grote Amazone is eigendom van de staat, maar ter plaatse is er niemand om die staatseigendom te beschermen tegen bedrijfjes die op illegale wijze bomen kappen of tegen landbouwers die een paar hectaren platbranden om er akkers van te maken.

Het wetsvoorstel moet een eind maken aan de illegale houtkap en de roofbouw. Maar het plan wekt nu al de wrevel op van Braziliaanse nationalisten, die zeggen dat de regering het regenwoud wil ‘privatiseren’ en een uitverkoop voorbereiden aan internationale bedrijven.

Daar klopt niets van, licht de Braziliaanse minister van Bosbouw en Biodiversiteit Joao Paulo Capobianco toe. Het wetsvoorstel wil een kader scheppen voor het duurzaam beheer van het Amazonewoud door het in te delen in een drietal zones: de oprichting van natuurreservaten, de toewijzing van gebieden aan indianen voor gemeenschappelijk gebruik en - het meest omstreden - het uitdelen van concessie aan houtbedrijven.

Elk bedrijf met een vestiging in Brazilië zal kunnen meedingen naar de concessies, ook al zit de hoofdzetel in het buitenland. Er is helemaal geen sprake van privatiseren, zegt Capobianco. Het land blijft eigendom van de staat en de concessies zijn eindig.

Aan het concessiesysteem zijn strikte voorwaarden verbonden, benadrukt Capobianco, die een duurzaam bosbeheer zullen garanderen. Zo mogen de bedrijven maximum zes tot zeven bomen kappen per hectare over een tijdsspanne van 25 jaar.

De minister krijgt steun uit onverwachte hoek. Milieugroepen als Friends of the Earth (FoE) en Greenpeace zijn niet tegen het plan gekant. De verdienste van het project is dat het de overheid ertoe aanzet om haar eigendomsrechten af te dwingen op de Amazone, zegt Roberto Smeraldi, de coördinator van FoE Brazilië. Er zijn volgens hem twee argumenten die voor het concessiesysteem pleiten: Ten eerste het feit dat bijna alle plannen voor duurzaam bosbeheer nu worden afgeketst (door de bedrijven) omdat het niet duidelijk is van wie de grond is. Bedrijven met goede intenties worden daardoor afgeschrikt en malafide houtkappers springen in het gat. Ten tweede: de hernieuwbare concessies kunnen ervoor zorgen dat bedrijven langetermijninvesteringen doen in het regenwoud. Maar Smeraldi benadrukt dat de wet dan alle juridische achterpoortjes moet sluiten en keiharde garanties moet bevatten dat er niet meer wordt gekapt dan toegelaten.

Greenpeace formuleert een gelijkaardige commentaar. Het project staat of valt met de controle die de Braziliaanse overheid kan uitvoeren op de houtbedrijven. Minister Capobianco denkt dat het wetsvoorstel daarvoor de nodige garanties zal bieden. De inkomsten uit de concessies zullen gebruikt worden om controleorganen en inspecteurs te betalen. (MM/ADR )