Revolte in de Algemene Vergadering

Experts interpreteren de (non-)actie ook als een zware kritiek aan het adres van de Verenigde Staten, die graag andere landen met de vinger wijzen maar zelf onder meer in Irak flink over de schreef gingen.

Het debat over de resoluties werd de voorbije dagen gevoerd in de Derde Commissie van de Algemene Vergadering, die bevoegd is voor sociale, humanitaire en culturele aangelegenheden. Alle teksten in verband met mensenrechten worden in deze commissie besproken en later ter goedkeuring aan de Algemene Vergadering voorgelegd – een formaliteit. De commissie keurde wel de resoluties goed die het mensenrechtenbeleid in Iran, Birma en Turkmenistan veroordelen.

Dat tegen Wit-Rusland, Soedan en Zimbabwe geen actie wordt ondernomen, heeft niets te maken met de concrete mensenrechtensituatie in deze landen, zo werd expliciet gesteld. “Onze stem (tegen de resoluties, nvdr) is geen poging om mensenrechtenschendingen te vergoelijken. Het is een stem om in te gaan tegen de dubbele standaarden van de Europese Unie”, aldus de Zuid-Afrikaanse afgevaardigde. Dat de tegenstemmers zeker ook de Verenigde Staten viseren, mocht eerder al blijken uit de tactische zet van de Wit-Russisiche delegatie. Die diende een tegenresolutie in waarin de Verenigde Staten op de korrel werden genomen voor de mensenrechtenschendingen in eigen land. Geen enkele staat is immuun voor mensenrechtenschendingen, er zou dan ook overal moeten worden gecontroleerd, aldus de Wit-Rus, die zijn resolutie uiteindelijk weer introk.

De ambassadeur van de Verenigde Staten bij de VN, John Danforth, haalde in een reactie op de debatten in de Derde Commissie uit naar de VN-lidstaten en trok “het nut van de Algemene Vergadering” in twijfel. “Als er geen duidelijke en directe uitspraken mogelijk zijn over basisprincipes, vraagt men zich af waarom we dit gebouw hebben. Waarover hebben we het dan eigenlijk nog?”, vroeg hij.

Maar ook externe waarnemers vinden het dringend tijd dat de Verenigde Staten zich over hun eigen rol bezinnen. “De Verenigde Staten lijken een zware prijs te betalen voor het misprijzen waarmee ze de Verenigde Naties behandelen en voor hun eigen schendingen van burgerlijke vrijheden, in binnen- en buitenland”, meent Naseer H Aruri, emeritus hoogleraar in de politieke wetenschappen aan de universiteit van Massachusetts. De verwerping van de drie resoluties kan volgens Aruri “het begin zijn van een wereldwijd initiatief om de rol van hoofdscheidsrechter en controleur die de Verenigde Staten zichzelf inzake mensenrechten hebben aangemeten, te betwisten.”. Een steeds groter segment van de wereldbevolking zou “de autocratie op wereldschaal”, die vanuit Washington zou worden gestuurd, en “de reïncarnatie van een ouderwets imperialisme”, hartsgrondig beu zijn.

Francis A. Boyle, hoogleraar internationaal recht aan de universiteit van Illinois, spreekt even krasse taal: “Eindelijk gaan de leden van de Algemene Vergadering in tegen de regering-Bush en haar onverantwoorde agressie, haar oorlogsmisdaden en haar ernstige mensenrechtenschendingen overal ter wereld en ook hier in de Verenigde Staten, waar ze een politiestaat proberen op te richten”.

Maar niet iedereen juicht de weigering om de drie resoluties goed te keuren, toe. Yvonne Terlingen van Amnesty International stelt dat de mensenrechtenorganisatie uiterst bezorgd is dat een belangrijke commissie van de Algemene Vergadering zo’n ernstige situatie inzake mensenrechten als die in Soedan geen aandacht wil schenken. Als een internationale organisatie zou de Algemene Vergadering ten minste toch de mensenrechtenschendingen van alle partijen in het conflict moeten veroordelen en aanbevelingen moeten formuleren om de misbruiken te doen stoppen, aldus Terlingen.