Roma opgetogen over terechtwijzing van Britse migratiedienst

Juridisch gezien is de uitspraak van het Britse Hogerhuis overbodig want sinds de toetreding van Tsjechië tot de Europese Unie mogen Tsjechen vrij door alle EU-lidstaten reizen. Maar voor de Roma in Europa vormt het oordeel een belangrijke opsteker. Dit is een van de belangrijkste vonnissen over dit thema, reageert Branimir Plese, juridisch directeur van het Europees Centrum voor Romarechten (ERRC) in Boedapest. Het gaat om een beslissing van de hoogste juridische instantie van een belangrijk Westers land. Andere landen en hun rechtbanken, alsook het Europese Hof, zullen hier rekening mee houden.

Het ERCC en zes Tsjechische Roma’s hadden klacht ingediend tegen het screenen van Tsjechische reizigers op de luchthaven van Praag door de Britse migratiedienst. De controles werden in juli 2001 ingevoerd om te voorkomen dat Tsjechen naar Groot-Brittannië zouden reizen om er asiel aan te vragen. De meerderheid van de gestopte passagiers waren Roma. Dat werd bijvoorbeeld duidelijk tijdens een ophefmakende tv-reportage van twee Tsjechische tv-journalisten, een blanke en een Roma. De blanke mocht na de controle door de Britse migratiedienst verder reizen, de Roma niet.

Het Hof van Beroep in Londen oordeelde eerst dat de controles gerechtvaardigde indirecte discriminatie waren. De recente uitspraak van het Hogerhuis doet dat vonnis teniet. Organisaties die opkomen voor de rechten van de Roma juichen de uitspraak toe en wijzen op het groot belang ervan voor de Roma en andere groepen die in Europa gediscrimineerd worden. Plese: De uitspraak toont aan dat niet enkel ngo’s beweren dat Roma het slachtoffer van racisme zijn. Ze gaat ook in tegen de stereotypen en vooroordelen dat Roma de asielsystemen misbruiken.

Het controlesysteem was discriminerend en gericht tegen de Roma. Niet iedereen werd gelijk behandeld. De uitspraak van het Hogerhuis is een goede beslissing die enorm belangrijk is voor ons, zegt Milan Scuka, voorzitter van het Tsjechische Romany Parlement, een koepelorganisatie van meer dan honderd Roma-organisaties in Tsjechië. Wij hebben altijd al gezegd dat de controles racistisch waren, reageert Ivan Vesely van de Tsjechische Roma-organisatie Dzezo Association. De uitspraak van het Hogerhuis toont aan dat gerechtigheid mogelijk is als er maar genoeg druk op een regering wordt uitgeoefend.

Volgens de Tsjechische ombudsman Otakar Motejl komt het vonnis te laat. Het gaat over een probleem dat niet meer voorligt. Sinds de toetreding van Tsjechië tot de EU kunnen de Tsjechen vrij door alle lidstaten reizen. Maar toch ben ik blij met de uitspraak. Het is ook een les voor Groot-Brittannië want het is een schande dat een multicultureel land zich zo racistisch en intolerant heeft gedragen tegenover de Tsjechische Roma.

Het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken laat weten dat de controles niet discriminerend bedoeld waren, maar werden ingevoerd om de mensen af te schrikken die het asielsysteem wilden misbruiken.

Europa telt naar schatting 12 miljoen Roma. De meesten leven in het voormalige Oostblok. Heel wat Roma in Europese landen klagen erover dat zij het slachtoffer zijn van systematische raciale vervolging. (KC/PD)