Rusland weigert onderdeurtje te zijn in G8 (achtergrond)

Rusland is sinds 1 januari 2006 de voorzitter van de G8, de club van rijke industrielanden. De andere leden zijn de VS, Canada, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Italië en Japan. Gezamenlijk vertegenwoordigen de G8-landen tweederde van de wereldeconomie.

Poetin denkt de stemming onder de leden van de club goed te kunnen inschatten. Niemand is ertegen dat wij actief deelnemen aan deze club, zei de Russische president op een persconferentie. Er is niemand die van de G8 een bijeenkomst van rijkeluizen wil maken.

Rusland is zich op sociaal vlak aan het ontwikkelen, aldus Poetin. Wij begrijpen de problemen van de ontwikkelingslanden beter dan andere leden van de G8. De president had een boodschap voor doemdenkers die verkondigen dat het land niet thuis hoort in de G8. Het zijn allemaal experts in de ‘sovjetologie’, ondanks het feit dat de Sovjetunie niet meer bestaat. Deze experts bestaan nog altijd omdat ze geen ander gespecialiseerd beroep kunnen uitoefenen.

Vrijheden

Een aantal niet-gouvernementele organisaties, westerse denktanks en politici vertolken het standpunt dat Rusland beter uit de prestigieuze G8 kan worden gezet. Volgens hen neemt het Kremlin het niet zo nauw met een aantal vrijheden.

De Amerikaanse senator John McCain kantte zich onlangs nog tegen het Russische voorzitterschap van de G8. Volgens McCain kiezen de Russen zowel in eigen land als in het buitenland voor autocratische systemen. De Amerikaanse politicus verwees naar de recente aardgasconflicten met Oekraïne en Georgië. Moskou wil ook raketten verkopen aan Iran en neemt zijn eigen media flink in de tang.

Onder het bewind van Poetin is Rusland geen democratie en al evenmin een toonaangevende economie, zei McCain. De senator betwijfelt sterk of de leiders van de G8-landen in juli de topbijeenkomst in Sint-Petersburg moeten bijwonen.

Volgens de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, hebben de partners van Rusland in de G8 geen enkele moeite met het Russische voorzitterschap. Wij werken samen met onze partners uit de G8, aldus Lavrov. Niemand van deze partners legt het punt op tafel dat Rusland op een of ander vlak wordt bekritiseerd. Wat het Russische voorzitterschap van de G8 aangaat, zien wij geen problemen.

Andere agenda

Ondertussen gaan de Russen voort met de voorbereiding van de top in Sint-Petersburg. De bijeenkomst zal gaan over de beveiliging van de energiebevoorrading, onderwijs en de bestrijding van gevaarlijke besmettelijke ziektes. Onderwerpen die naar onze mening niet alleen voor de G8-landen maar voor de hele wereldgemeenschap relevant zijn, aldus Lavrov.

Volgens de onderminister van Financiën, Sergei Storchak, houdt Rusland er een duidelijk andere agenda op na dan andere landen die reeds G8-voorzitter waren. De VS concentreerden zich op het Midden-Oosten toen zij het voorzitterschap waarnamen. De Britten spitsten zich op Afrika toe. Storchak vindt dat het Russische voorzitterschap ernaar moet streven met de G8-leden een deadline af te spreken voor het kwijtschelden van de schulden van de armste landen in de wereld.

Washington schaart zich achter de thema’s die de Russen kozen voor de top in Sint-Petersburg. Wij zullen al het mogelijke doen om Rusland te helpen zodat de G8-top in Sint-Petersburg slaagt, stelde de Amerikaanse ambassadeur in Moskou, William Burns, die zich door een grote Russische krant liet interviewen. Voor elk van de punten die Rusland op de agenda zette probeerden wij heel praktisch samen te werken met onze collega’s en tegenhangers in de Russische regering.

Volgens ambassadeur Burns komen de door de Russen aangedragen thema’s op het juiste ogenblik. Stuk voor stuk zijn het gecompliceerde onderwerpen, maar ze zijn ook zeer geschikt voor de G8, luidde het. Rusland heeft nu de gelegenheid om aan te tonen dat het de richting kan aangeven door de uitbouw van moderne economische instellingen. Het land kan nu bewijzen dat er zowel in de energiesector als in andere sectoren een voorspelbaar en transparant investeringsklimaat heerst.

Burns bevestigde dat de Amerikanen met de Russen een ruimere dialoog willen voeren op het vlak van energie. Tot op heden werden op dit vlak onvoldoende inspanningen geleverd, aldus de diplomaat. De reden ligt voor de hand: Rusland is momenteel de grootste producent van koolwaterstoffen en gas ter wereld, en Amerika is de grootste afnemer. Het is dan ook logisch dat we deze relatie erg serieus nemen.

De ambassadeur onderstreepte dat Rusland een belangrijke rol speelt in het internationale energiesysteem. Rusland moet dan ook iedereen ervan blijven overtuigen dat het een betrouwbare partner is.

Gastoevoer

De betrouwbaarheid van Rusland als gasleverancier bleek een heet hangijzer op de bijeenkomst van de ministers van Financiën van de G8-landen in Moskou zaterdag. Ze toonden zich duidelijk bezorgd over de energieproblemen. De Russen trachtten de vrees van hun Europese partners over de onzekere gasbevoorrading te sussen, maar deden geen duidelijke beloftes.

Moskou moest zijn handelspartners ervan overtuigen dat de gastoevoer niet in gevaar komt. In de voorbije weken waren er problemen met de levering van Russisch aardgas aan landen als Duitsland en Italië. De verhoging van de gasprijzen voor sommige vroegere Sovjetrepublieken veroorzaakte ook de nodige commotie.

De Russische minister van Financiën, Alexej Koedrin, verzekerde de G8-partners dat er betere voorwaarden zouden komen voor een gewaarborgde bevoorrading met Russisch gas. Zijn Franse collega Thierry Breton onderstreepte dat er tegen 2030 circa 17.000 miljard dollar (bijna 14.300 miljard euro) investeringen nodig zijn om aan de groeiende internationale vraag naar energie te kunnen blijven voldoen.

Vladimir Poetin is van mening dat er een gemeenschappelijke strategie moet komen zodat het mogelijk is tegen redelijke tarieven en met zo min mogelijk effecten op het milieu de wereld van energie te voorzien. Minister Koedrin liet doorschemeren dat het monopolie van het Russische Gazprom op de uitvoer van aardgas kan worden doorbroken. Koedrin zei er niet bij wanneer zoiets kan gebeuren. (DB/JS)