Servië wil positie als marktleider van cd-piraterijkwijt

Een raid op een muziekwinkel in de Servische
hoofdstad bracht deze week aan het licht wat iedereen eigenlijk al wist:
Servië is de Europese marktleider voor het illegaal kopiëren van cd’s en
videofilms. Na de Milosevic-periode, waarin het illegaal kopiëren werd
aangeprezen als ‘patriottisch’, moet een nieuwe wet over intellectueel
eigendom eind dit jaar paal en perk stellen aan de handel in grote
hoeveelheden illegaal gekopieerd materiaal.


Niet minder dan een kwart miljoen illegaal gekopieerde cd’s werden vorige
week in beslag genomen. Politiechef Jadranko Petkovic weet dat het slechts
het topje van de ijsberg is, al betrof het dit keer toch het grootste
illegale verkooppunt van de regio, misschien van Europa. Dat is niet
verwonderlijk: de huidige Servische wetgeving voorziet in drie maanden
opsluiting voor het illegaal kopiëren van video- en muziekcassettes, maar
cd’s worden niet vermeld.

De piraten maken kopieën van demonstratie-exemplaren van nieuwe
videoreleases, aangekocht in het Verre Oosten. Cd’s worden met een gewone
cd-writer gereproduceerd. Illegale exemplaren kosten 2,5 euro terwijl in de
winkel het vijfvoudige moet worden neergeteld. Afzet verzekerd: volgens
experts bedraagt het percentage illegale kopieën in een doorsnee
industrieland tot 20 procent van de totale handel, maar loopt dat in Servië
op tot 90 procent. Het gros van de 1.500 Servische videoclubs werkt actief
mee aan de illegale reproductie en verkoopt cassettes onder de toonbank
tegen een fractie van de aanbevolen prijs.

De vorige week gekliste eigenaar van ‘General Disc Technology’ was niet in
staat officiële documenten voor te leggen die toelaten cd’s te kopiëren. En
dat is volgens politiechef Petkovic precies wat er gebeurde met de uit
Bulgarije overgekomen apparatuur. De piraatindustrie is van Bulgarije naar
Servië verhuisd, legt Petkovic uit.

De Servische noorderbuur, die achterin het klasje Oost-Europese leerlingen
voor het EU-lidmaatschap zit, achtte het vorig jaar dringend tijd een
strikte reglementering in te voeren voor de reproductie van video’s en cd’s,
in overeenstemming met de Europese normen. Het werd een aantal Bulgaarse
bedrijfjes te warm onder de voeten en ze verplaatsten hun activiteiten
richting Servië. Maar ook daar werd al driftig gekopieerd, niet in het minst
omdat ex-president Slobodan Milosevic niet bepaald geneigd was de illegale
handel aan te pakken. Hij lanceerde daarentegen propagandacampagnes met de
boodschap dat de piraterij een daad van patriottisme was. Het was paradoxaal
genoeg het startschot voor een geheel antinationalistische samenwerking
tussen ex-Joegoslavische criminelen van verschillende etnische origine. De
illegale activiteiten bereikten een hoogtepunt, bedrijfjes die wel volgens
het boekje cd’s reproduceerden - opgericht vóór Milosevic’ aantreden -
hielden het hoofd amper of niet meer boven water, terwijl de overheid
miljoenen aan heffingen misliep.

Servië heeft dringend nood aan een reglementering, verklaart Nenad
Raicevic, baas van het ‘HI FI Centre’. Deze politieactie zal niet veel
veranderen. Iedereen weet dat er gelijksoortige productie-eenheden bestaan
in andere Servische steden en in de Montenegrijnse hoofdstad Podgorica. De
signalen die de overheid tot voor kort gaf, getuigden bovendien niet van
belangrijke koerswijzigingen. Servische televisiezenders zonden geregeld
piraatversies van westerse topfilms uit, nog voor die de filmzalen
bereikten.

Toch staat er een kentering op stapel. De voormalige directeur van één van
de betrokken televisiezenders kan gedwongen worden een schadevergoeding van
800.000 euro te betalen; hij moet zich voor de rechter komen verantwoorden
voor het voortijdig uitzenden van 80 films. Het was hoog tijd dat er een
einde kwam aan deze praktijk. We moeten een geciviliseerd land worden, met
heffingen die belanden waar het moet, verklaart de Servische minister van
Financiën Bozidar Djelic. Naar verluidt derft de Servische schatkist elk
jaar zo’n 22,5 miljoen euro alleen al door de piraathandel in video’s. Ook
de bioscopen zijn zwaar getroffen; van de 400 filmzalen in 1990 gingen er
ondertussen zo’n 250 de kop.

De Servische regering kondigde aan tegen eind dit jaar een nieuwe wet over
het copyright op cd’s en video’s voor te stellen. Verwacht wordt dat het nog
eventjes zal duren eer die effect zal opleveren, omdat de illegale industrie
inmiddels diep geworteld zit in de Servische samenleving.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.