Slovaakse rechtbank ontfutselt Roma voordelen

Dit is een tragedie. Deze uitspraak veegt de inspanningen van vele jaren weg. De Roma zijn afgeschreven, zegt Ladislav Fizik, de leider van de Roma-coalitiepartij, een oppositiepartij in Slovakije. De toestand van de Roma in dit land is kritiek. Misschien is positieve discriminatie tegen de grondwet, maar dit moet als een uitzonderlijk geval worden behandeld - met uitzonderlijke maatregelen.

Etnische minderheden in Slovakije kregen vorig jaar van de wetgever recht op een voorkeursbehandeling in het onderwijs, bij aanwervingen en bij huisvesting. Samen met de etnische Hongaren vormen de Roma de grootste etnische minderheid in het land. De overgrote meerderheid van hen leeft in armoede, vaak in sjofele flats in gevaarlijke buurten of in krotten uit bijeengescharreld hout en oud ijzer. Net als in de meeste andere landen in Europa zeggen ook de Roma in Slovakije dat ze systematisch gediscrimineerd worden. Roma-leiders hadden gehoopt dat de wet van vorig jaar hen wou helpen, vooral in de zoektocht naar werk.

Maar korte tijd na de goedkeuring van de wet ten voordele van de Roma vroegen regeringsleden, vooral van de christen-democratische KDH, de hoogste rechtbank van het land om de wet te toetsen aan de grondwet. De Slovaakse grondwet zegt dat niemand bevoordeelt of benadeelt mag worden louter en alleen omdat hij of zij tot een bepaalde etnische minderheid behoort. De rechtbank oordeelde vorige week inderdaad dat de wet die regel schendt.

Justitieminister en KDH-vice-voorzitter Daniel Lipsic is blij met die uitspraak. Ik zie geen verschil tussen positieve en negatieve discriminatie. In beide gevallen wordt iemand gediscrimineerd, de ene keer iemand van de meerderheid, de andere keer iemand van een minderheid, zegt hij. Lipsic vindt dat de wet alleen raciale vooroordelen zou hebben versterkt.

Deze uitspraak zal de integratie van de sociaal zwakkere Roma in de samenleving alleen vertragen, zegt daarentegen Ladislav Richter, het hoofd van de Raad van de niet-gouvernementele organisaties van de Roma-gemeenschap. Positieve discriminatie was voor werkloze Roma de enige garantie dat ze een job zouden krijgen ondanks hun afkomst. Zonder positieve discriminatie verliest de meerderheid van de Roma de kans op werk, op een opleiding en op een huis.

Ladislav Nagy van het parlementaire mensenrechtencomité maakt zich zorgen over de toekomst van overheids- en andere initiatieven om de Roma te helpen: Als de activiteiten en projecten voor de Romagemeenschap die de overheid heeft goedgekeurd ook als ongrondwettelijk worden bestempeld, zullen ze dan geschrapt worden? Wat zal er gebeuren? (ADR/PD)