Strijd rond Goma

De nieuwe interventiemacht van de VN in Congo voert een offensief uit tegen de M23 rebellen nabij Goma. Enkele weken rust rond de Congolese stad werd vorige week doorbroken toen de rebellen Goma beschoten. Ondertussen is al één blauwhelm uit Tanzania gesneuveld in de gevechten en stijgen de spanningen met buurland Rwanda.

  • cc Dominic Chavez/World Bank Secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon roept op tot kalmte. cc Dominic Chavez/World Bank

Het bleef enkele weken stil in Goma na de gevechten in juli. Die stilte werd vorige week doorbroken door het knallen van artillerievuur vanuit de rebellenlinies. Op donderdag arriveerde een nieuwe 3.000 koppige VN-interventiemacht. Deze troepenmacht, bestaande uit voornamelijk Zuid-Afrikaanse, Tanzaniaanse en Malawische, heeft een uitgebreid mandaat om naast het beschermen van de burgerbevolking ook rechtstreeks te mogen ingrijpen tegen rebellentroepen. Diezelfde dag ondernam de interventiemacht zijn eerste wapenfeit en beschoten de posities van de rebellen.

Slachtoffers 

De bevolking van Goma was echter ontevreden over de mate waarin de interventiemacht ingreep. Op zaterdag kwamen een groep inwoners op straat om dit aan te klagen. In de hierop volgende chaos schoten Uruguayaanse blauwhelmen twee tot vijf betogers dood. De Uruguayaanse president Mujica schuift de schuld door naar de Congolese ordetroepen en zegt dat de Uruguayaanse blauwhelmen enkel bewapend zijn met rubberen kogels. De VN belooft een onderzoek te voeren naar de gebeurtenissen.

Ook de rest van het weekend was bloedig in Goma. Er vielen veel slachtoffers aan beide zijden. Eén dokter, Isaac Warwanamiza, zag de lichamen van 23 overheidstroepen, 51 rebellen en acht burgers. Een aalmoezenier van het overheidsleger sprak over 720 gewonde overheidssoldaten in het legerziekenhuis van Goma. Twee Zuid-Afrikaanse en één Malawische blauwhelmen raakten ook gewond. Sindsdien liep het aantal slachtoffers nog op. Eén Tanzaniaanse blauwhelm kwam na een beschieting van zijn positie om het leven.

Rwandese inmenging

Het offensief van de VN troepen en het overheidsleger kende deze week weinig succes. De opmars stokte al na een kilometer en kon het doel van het offensief niet bereiken – namelijk het afsnijden van de M23 rebellen van een grensovergang naar Rwanda. Rwanda wordt ervan verdacht de rebellen steun te sturen, een aanklacht dat het land zelf ontkent. Rwanda doet er geen goed aan de beschuldigingen te ontkrachten door hun veto als tijdelijk lid van de VN Veiligheidsraad te gebruiken tegen een Frans-Amerikaans voorstel om sancties in te voeren tegen leden van de M23.

De Rwandese inmenging in Oost-Congo wordt door analisten en regionale actoren als een feit gezien. Vorige maand beschuldigden ook vier Rwandese vluchtelingen in Uganda het Rwandese leger ervan te hebben gepoogd hen met dwang te rekruteren om te strijden met de M23 in Oost-Congo. Het leger reageerde door te zeggen dat de vluchtelingen het verhaal verzonnen hadden om asiel te krijgen in Uganda.

Vorige week verdwenen drie van de vier vluchtelingen. De VN riep op een onderzoek naar hun verdwijning te organiseren en Rwanda ontkende alle betrokkenheid. Eén van de Rwandezen werd dinsdag gevonden op een kerkhof nabij Kampala, de hoofdstad van Uganda. De vluchteling, Pascal Manirakiza, was buiten bewustzijn en vertoonde tekenen van marteling. De Ugandese overheid hoopt dat hij binnen enkele dagen weer bij bewustzijn komt, zodat hij de schuldigen voor zijn ontvoering kan aanwijzen.

Opgedreven spanningen

Op donderdag dreef de VN samen met het Congolese leger het offensief tegen de M23 rebellen op. Het bestookte de rebellenposities met artillerie, helikopters, gepantserde wagens en een grote hoeveelheid grondtroepen. Het doel van de operatie is volgens de VN Goma te beveiligen door de rebellenposities terug te dringen. Goma werd vorig jaar kort ingenomen door de rebellen en werd in de voorbije weken bestookt met artillerie. Hierbij zou op woensdag één veertienjarige jongen gestorven zijn.

Volgens de VN beperkt de interventiemacht zich tot steun leveren aan het Congolese leger. ‘Het offensief wordt uitgevoerd door de Congelese troepen,’ zegt Siphiwe Dlamini, woordvoerder van het Zuid-Afrikaanse leger dat troepen leverde aan de internationale interventiemacht, ‘Wij slaan terug en gaan in het offensief.’ Bertrand Bisimwa, leider van de M23, gaat niet akkoord: ‘Het was de VN die met hun helikopters naar ons schoot. Het zijn de Tanzaniaanse en Zuid-Afrikaanse troepen die zich aan het front bevinden. Zij zijn degene die we altijd eerst zien.’

Ondertussen worden de spanningen tussen Congo en Rwanda opgedreven. Goma ligt vlak aan de grens met Rwanda, met aan de Rwandese kant de zusterstad, Gisenyi. Het artillerievuur dat Goma raakt, treft nu ook de Rwandese kant van de grens. Hierbij zouden reeds twee slachtoffers gevallen zijn. De Rwandese minister van Buitenlandse Zaken, Louise Mushikiwabo, beschuldigt het Congolese leger de aanvallen uitgevoerd te hebben. ‘We hebben ons zo lang mogelijk kalm gehouden, maar dit is een provocatie die niet getolereerd kan worden.’

Het Congelese leger ontkent de beschuldiging. ‘Enkel de rebellen kunnen dit gedaan hebben,’ zegt Olivier Hamuli, kolonel in het Congolese leger, ‘Zij bevinden zich in het gebied vanwaar de granaten afgevuurd werden.’ Volgens woordvoerders van de Congolese regering beschieten de rebellen Rwandees grondgebied om het buurland een voorwendsel te geven om openlijk in te grijpen in het conflict. Ook de VN wijst de vinger naar de rebellen. Secretaris-generaal Ban Ki-moon vraagt kalmte en terughoudendheid van de Rwandese president. 

Bertrand Bisimwa, aanvoerder van de M23 rebellen, kondigde aan zijn troepen terug te trekken zodat een onderzoek gevoerd kan worden naar wie de granaten afvuurde. 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.