Tegenstanders van Sardar Sarovardam vangen bot

Een tweekoppige rechtbank bij het Indiase Hooggerechtshof raakte het niet
eens over de vraag of de werken aan de Sardar Sarovardam moeten worden
stilgelegd. Medha Patkar, de leider van de protestbeweging, had het
verzoekschrift ingediend nadat de overheid op 17 mei besliste dat de hoogte
van de dam met 5 meter werd opgetrokken tot 95 meter. Volgens de NBA is dat
tegen de voorwaarden die een Indiase rechtbank eerder oplegde. De overheid
houdt zich volgens de activisten evenmin aan de afspraak om de onteigende
gezinnen tijdig te vergoeden voor de geleden schade. Het Indiase
hooggerechtshof raakte het niet eens over die vragen en stelde zijn
beslissing uit tot 17 juni.

De Sardar Sarovardam is een megaproject van 4,5 miljard euro in de deelstaat
Gujarat. De dam wordt de eerste van 30 grote en 3000 kleinere stuwdammen die
gebouwd worden op de rivier de Narmada. De 17 jaar oude campagne van de Red
de Narmada Beweging (NBA) is het oudste en bekendste ecologische strijdpunt
in India.

De actievoerders zijn erin geslaagd de constructie van de dam zes jaar lang
tegen de houden. Nadat uit studies bleek dat de sociale en ecologische
risico’s van het gigantische afdammingproject te groot waren, trok ook de
Wereldbank zich in 1993 terug. In oktober 2000 hief het hooggerechtshof het
bouwverbod echter op.

De NBA-campagne geniet de steun van een aantal bekende Indiërs, onder wie
Arundhati Roy, die in 1997 de Bookerprijs won voor ‘De God van kleine
dingen’. De oorlog om de Naramda-vallei is geen geïsoleerde
plattelandsoorlog en geen exclusief Indische oorlog. Het is een oorlog om de
rivieren, bergen en bossen van de wereld, schreef Roy drie jaar geleden in
haar berucht essay. Haar kritiek op de manier waarop het gerecht het dossier
afhandelt, deed haar in maart een dag achter de tralies belanden.

De coalitie van premier Atal Bihari Vajpayee blijft de Sardar Sarovar
verdedigen met het argument dat de dam ervoor zal zorgen dat het water van
de Narmada kan afgeleid worden naar de droge regio’s van het land, zoals
Saurashtra, Kutch en het noorden van Gujarat. Volgens Patkar zullen enkel de
stedelijke gebieden, en vooral het rijke electoraat van Vajpayees BJP
profiteren van het water.

De argumenten van de actievoerders worden deels onderschreven door de Wereld
Dammencommissie. Die bestudeerden de honderden stuwdammen die de afgelopen
vijftig jaar in India werden gebouwd en kwam tot de conclusie dat ze de
voedsel- en industriële productie sterk gestimuleerd maar dat de armste en
meest gemarginaliseerde groepen een zware tol betaalden. Sinds de
onafhankelijkheid in 1947 zijn 50 miljoen mensen op de vlucht geslagen voor
stuwdammen en andere grote infrastructuurwerken.