'Toerisme is beste remedie tegen regionale conflicten'

Zimbabwes buren, en vooral Zuid-Afrika, hadden meer moeten doen om het
geweld rond de verkiezingen te stoppen, voor het welzijn van de regio, zegt
Jason Williams van Protea Safaris. We staan op het punt substantiële
verliezen te lijden omdat Zimbabwe nu verboden gebied lijkt. Niet alleen
Zuid-Afrika, ook de rest van de regio van de 14 landen van de Zuidelijk
Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenschap (SADC) lijdt onder de troebelen van
buurland Zimbabwe. Na een decennium van gestage groei dook het toerisme in
de SADC-landen vorig jaar met 10 procent de dieperik in.

Tijd voor actie dus, in de eerste plaats voor sensibiliseren. Landen
beseffen eindelijk dat toerisme een goudmijn is, of eerder de kip met gouden
eieren. De kip mag niets in de weg gelegd worden. En dat gebeurt elke keer
als er geruchten over geweld of oorlog zijn, zegt de Zuid-Afrikaanse
reisagent Gladys Smith.

Maar behalve gouden eieren genereert de toerisme-kip ook de vrede zelf.
Grensoverschrijdende toeristische initiatieven inspireren regeringen om
interne disputen op te lossen, luidde het. Een goed voorbeeld is het
Zuid-Afrikaanse-Swazi initiatief voor de Maguga-dam, zegt Smith. Swaziland
en Zuid-Afrika legden samen een irrigatiemeer van 1150 hectaren aan dat ook
als toeristische trekpleister wordt gepromoot. Ondertussen zit Swaziland in
de overgang van een (absolute) monarchie naar een democratie. Zuid-Afrika
wil uiteraard haar investeringen beschermen en bijdragen aan de vreedzame
overgang, aldus Smith.

Voorlopig is het ‘Regionaal-Toeristische Initiatief’ het huzarenstuk van de
SADC. Het voorziet in de oprichting van een toeristische corridor van de
Atlantische Oceaan in Walvisbaai (Namibië) tot aan de Indische oceaan in
Maputo, Mozambique. Eén tracé is al af: de Trans-Kalahari-snelweg. Voor
toeristen is dat net als reizen via de Explorer Highway in Australië, zegt
Musa Mdluli, hoofd van de Toeristische Autoriteit van Swaziland, die ervan
droomt dat de snelweg het mini-koninkrijkje aandoet.

Het initiatief groepeert minstens vijf landen: Namibië, Zuid-Afrika,
Botswana, Zimbabwe, Mozambique en misschien Swaziland. De participanten
geloven dat het project de kiem wordt van de vrede in zuidelijk Afrika. Het
zou het hele plan in gevaar brengen als een deel van de route door een of
ander conflict gesloten wordt, zegt een hoge toeristische functionaris.

Het concept krijgt echter ook kritiek van sceptici die niet geloven in de
komst van horden toeristen met harde deviezen naar een regio met een slechte
naam. Voor hen had de Rwandese minister van Toerisme Alexandre Lyambabaje
een boodschap. Het land waar acht jaar geleden een genocide plaatsvond,
wordt dit jaar een toeristische trekpleister. Volgens Lyambabaje zit het
toerisme er sinds vorig jaar in de lift door een welgemikte campagne.
Hetzelfde zou op termijn moeten gelden voor het Congo van Kabila dat met
Rwanda het grensoverschrijdende Virunga Nationaal Park deelt en moet
omgesmeed worden tot epicentrum van de avontuurlijke, cultureel bewuste
ecotoerist. De hoop leeft dat tegen 2020 zo ver is.