VN zoeken geld voor half miljard zuinige fornuizen

Bijna de helft van de gezinnen in de wereld kookt op vuurtjes en oude fornuizen waarin hout, houtskool, steenkool, mest of oogstafval wordt verbrand. Dat staat in een zondag gepubliceerd rapport van de Ashden Awards for Sustainable Energy, een Britse organisatie die zich inzet voor de verspreiding van milieuvriendelijke technologie. Als al die gezinnen overschakelen op zuinige fornuizen, kan dat elk jaar een miljard ton CO2 uitsparen.

Gezond

De fornuizen verbeteren ook de gezondheid van de gebruikers. “De lucht rond de traditionele kookplaatsen bevat honderd keer meer schadelijk stoffen dan op straat of in fabrieken getolereerd wordt”, schrijven de auteurs van het rapport. “Elk jaar sterven naar schatting 1,6 miljoen mensen aan de gevolgen daarvan.” Goede fornuizen veroorzaken minder rook en voeren de verbrandingsgassen naar buiten af.
Er is wel een half miljard zuinige fornuizen nodig. Is dat haalbaar? “Daar moet de bijeenkomst in Washington uitsluitsel over geven”, zegt Anne Wheldon, technisch directeur van de Ashden Awards. “De goede fornuizen bestaan, en ze zijn betaalbaar. In Cambodja hebben traditionele fabrikanten een opleiding gekregen om betere fornuizen te maken, en hun nieuwe modellen kosten maar iets meer dan 2 euro.”

Grote schaal

Ook met grootschalige productie is er al ervaring. “Een heel eenvoudig fornuis dat gemaakt wordt door de Chinese Shengzhou Stove Manufacturer heeft een fabrieksprijs van 2,6 euro. Het Amerikaanse Envirofit is ook met massaproductie begonnen.” In China heeft die massaproductie al lang haar weg gevonden naar de verbruikers. Tussen 1983 en 1995 werden er ongeveer 180 miljoen verbeterde fornuizen in omloop gebracht. China is er nu mee begonnen een nieuwe generatie van nog efficiëntere fornuizen te introduceren.
Volgens Wheldon is het perfect mogelijk ook in andere landen over te schakelen op massaproductie. Op sommige plaatsen kan de overheid een beslissende rol spelen, in andere gevallen bedrijven of hulporganisaties.
Het geld kan voor een deel uit de koolstofmarkt komen. “Volgens onze berekeningen kan je met een verbeterd fornuis een ton CO2 uit de atmosfeer houden voor één à twee euro. Dat is een goede zaak in een markt waar een uitstootrecht voor één ton 15 tot 22 euro waard is.” Dat geld kan naar overheden of hulporganisaties gaan die de betere fornuizen gratis of goedkoop ter beschikking stellen, naar bedrijven die de fornuizen maken of naar een koepel van dergelijke bedrijven die impulsen geeft en zorgt voor kwaliteitscontrole.