Voortaan zijn alle bossen heilig voor de Wereldbank

In de bosbouwpolitiek die de Wereldbank sinds 1991 hanteerde, was er enkel
aandacht voor wouden die kwetsbaar of in ecologisch opzicht uitzonderlijk
rijk werden geacht ongeveer acht procent van de totale bosoppervlakte in
de ontwikkelingslanden. Die beperking valt nu weg. Volgens Ian Johnson,
ondervoorzitter voor Duurzame Ontwikkeling van de Bank, blijken maar weinig
landen bereidmeer dan 10 tot 20 procent van hun bosgebieden onder
bescherming te stellen. “We moeten ons richten op die andere 80 procent om
ervoor te zorgen dat die ook duurzaam beheerd worden.”

De Wereldbank wil voortaan alleen projecten rond commerciële houtkap
financieren in gebieden waar een streng milieuonderzoek of “gezaghebbende
wetenschappelijke studies” zijn uitgevoerd. Bosbouwprojecten moeten ook
meer bijdragen tot armoedebestrijding; daartoe wil de Wereldbank vormen van
“community forest management” en “agro-forestry” stimuleren. Volgens die
filosofie gaan ideale bosbouwprojecten uit van de lokale gemeenschappen en
moet er veel aandacht worden besteed aan de andere rijkdommen die bossen
naast hout te bieden hebben vruchten, noten, planten en honig
bijvoorbeeld. Typisch voor die nevenproducten is dat de oogst het grootst
is in intacte bossen.

De nieuwe aanpak zou ervoor moeten zorgen dat minstens 200 miljoen hectaren
bosgebieden die buiten bestaande reservaten liggen, in de toekomst ook een
zekere mate van bescherming gaan genieten. De Wereldbank maakt zich ook
sterk dat haar nieuwe politiek meer landrechten, voedselzekerheid en
spiritueel welzijn kan opleveren “voor de miljoenen inheemsen die in de
regenwouden van Latijns-Amerika, Afrika en Zuidoost-Azië leven”.


De Wereldbank, de grootste financier van ontwikkelingsprojecten, gaf twee
jaar geleden toe dat ze er met haar in 1991 goedgekeurde bosbouwpolitiek
niet in geslaagd was de ontbossing of de plaag van de illegale houtkap af
te remmen. De Wereldbank was steeds minder gaan investeren in
bosbouwprojecten en verbindt ook steeds meer voorwaarden aan leningen voor
initiatieven die op houtkap in natuurlijke bossen zijn gericht. Maar nog
steeds wordt er elk jaar wereldwijd een oppervlakte zo groot als
Griekenland kaalgeslagen. Illegale houtkap vernietigt per jaar 10 tot 15
miljard euro aan ecologisch kapitaal dat indien het beter beheerd werd tot
in de verre toekomst welvaart zou kunnen opleveren.

Volgens de Bank zijn meer dan 1,6 miljard mensen voor hun levensonderhoud
in meerdere of mindere mate afhankelijk van bossen. Voor 60 miljoen
inheemsen is het woud alles, en nog zowat 350 andere mensen wonen in of
vlakbij grote bosgebieden en halen er het grootste deel van hun inkomen uit.

Het is nog niet duidelijk wat het effect zal zijn van het nieuwe
Wereldbankbeleid op omstreden lopende projecten. In december keurde de Bank
bijvoorbeeld nog een nieuwe schijf van een lening aan Papoea-Nieuw-Guinea
(PNG) goed ondanks hevige protesten van plaatselijke landeigenaars en
milieugroepen. Die stellen dat de projecten die met dat geld gefinancierd
worden een grote bedreiging vormen voor het regenwoud op het eiland. Eén de
voorwaarden voor het toekenning van die lening was een moratorium op nieuwe
houtkap, maar volgens activisten houden de regering van PNG noch de
Wereldbank zich daaraan.