'VS willen uitstapclausule inbouwen in Antitabakverdrag

De stemming over het Antitabakverdrag is één van de belangrijkste agendapunten van de World Health Assembly, de jaarvergadering van de Wereldgezondheidsorganisatie van 19 tot 28 mei in Genève. Als het ontwerp dat daar voorligt wordt goedgekeurd, dan is het eerste wereldwijd gezondheidsverdrag ooit goed op weg om geratificeerd te worden.

De Framework Convention on Tobacco Control (FCTC) wil de verspreiding van sigaretten aan banden leggen in openbare ruimtes en de reclame voor tabaksproducten beperken. Het verdrag bevat ook afspraken om de sigarettensmokkel tegen te gaan. De bedoeling is vooral om de strenge antitabakwetten die nu van kracht zijn in de industrielanden, ook ingang te doen vinden in de ontwikkelingslanden. Uit studies van de WGO is immers gebleken dat de sigaret de komende jaren vooral slachtoffers zal maken in de arme landen. De aanwassende bevolking grijpt er onder invloed van de tabaksreclame steeds meer naar de sigaret.

Het is een goede tekst geworden, zegt dokter Hatai Chitanondh, de voorzitter van het Thai Health Promotion Institute, een ngo in Bangkok. Hij geeft derdewereldlanden die geen tabaksbeleid hebben de kans om maatregelen te nemen. De Thaise regering wil samen met tientallen andere regeringen de tekst ongewijzigd goedkeuren. Thailand profileert zich graag als een modelstaat op het vlak van tabakscontrole. Op vrijwel alle openbare plaatsen zijn er rookvrije ruimtes en de Thaise pakjes sigaretten zijn voor de helft van hun oppervlakte bedrukt met gezondheidswaarschuwingen als ‘Roken reduceert de potentie’, Roken doodt’ en ‘Roken versnelt veroudering’. Dat is strenger dat het internationale Antitabakverdrag, dat slechts een derde van de wikkel wil reserveren voor dergelijke mededelingen.

De maatregelen werken ook: in Thailand rookt één op drie mensen ouder dan 11, terwijl dat in de rest van Oost-Azië (volgens de WGO de op één na sterkste groeier wat betreft tabaksconsumptie) veel meer is. In Indonesië bijvoorbeeld rookt tachtig procent van de mannen voor ze twintig worden. Volgens de WGO telt de wereldbevolking 1,1 miljard rokers - ongeveer één op zes mensen.

Uit Bangkok komt ook het bericht dat Washington lobbiet om de compromistekst van de FCTC, waar vier jaar aan werd gesleuteld, verder af te zwakken. Amerika en Duitsland waren er al in geslaagd een passage te laten opnemen die het verbod op tabaksreclame buiten werking stelt in landen waar een dergelijke bepaling in strijd zou zijn met het grondwettelijke recht op vrije meningsuiting. Nu wil de Amerikaanse regering ook een clausule schrappen die stelt dat WGO-lidstaten geen uitzonderingen kunnen vragen op de bepalingen in de conventie. We zouden uw steun willen vragen om deze bepaling te verwijderen uit de FCTC voor de tekst wordt goedgekeurd in de World Health Assembly, leest een brief van de Amerikaanse aan de Thaise regering.

De VS zoeken steun bij de WGO-lidstaten om de onderhandelingen over het verdrag opnieuw op te starten, verduidelijkt Judy Wilkenfeld, directeur internationale campagnes van de Campaign for Tobacco Free Kids, een ngo met hoofdzetel in Washington. De VS willen het verdrag volledig uithollen door een uitstapclausule in te bouwen. Op die manier kan de tabaksindustrie in elk land gaan lobbyen om elke verplichting weg te laten. Volgens Wilkenfeld staan veel ontwikkelingslanden onder zware druk om toe te geven aan de eisen van Washington.