Wie zal de Chinezen voeden?

Een indrukwekkende prestatie, vindt Olivier De Schutter, de VN-Rapporteur voor het Recht op Voedsel. Maar enkele angstwekkende bedreigingen loeren om de hoek, waarschuwt De Schutter, die recent nog naar China reisde om suggesties aan te reiken voor het twaalfde Vijfjarenplan. Dat wordt in maart 2011 aangenomen.

China telt 1,3 miljard inwoners (een vijfde van de wereldbevolking) en heeft een oppervlakte van 121,7 miljoen hectare landbouwgrond (8,5 procent van de landbouwgrond op aarde). Zo’n 200 miljoen kleinschalige boeren, met boerderijen van gemiddeld 0,65 hectare, hebben China sinds 2005 veranderd van een voedselontvanger in een voedseldonor.

Dankzij succesvolle oogsten in 2009 en 2010 kon China een zelfvoorzieningsgraad voor voedselproductie bereiken van 95 procent. De graanreserves van China zijn dubbel zo groot als de reserves die de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN aanbeveelt.

De toekomst oogt echter minder rooskleurig. Sinds 1997 zijn in China 8,2 miljoen hectare landbouwgrond verloren gegaan door verstedelijking, industrialisering, bosbouwprogramma’s en natuurrampen. Zowat een derde van de oppervlakte van het land heeft last van bodemdegradatie. De beschikbare oppervlakte grond per inwoner is in China gedaald tot slechts veertig procent van het wereldgemiddelde. Die druk op het land vormt een ernstige bedreiging voor de toekomstige voedselproductie.

Bovendien zal de klimaatverandering de Chinese landbouwopbrengst tegen 2030 doen dalen met vijf tot tien procent –als er geen dringende maatregelen genomen worden om die impact tegen te gaan. Een ander zorgwekkend fenomeen is de groeiende kloof tussen stad en platteland. De bewoners van het platteland blijven achter op het vlak van onderwijs, gezondheidszorg, pensioenvoorzieningen en basisinkomen. Omdat de leefbaarheid er altijd maar lastiger wordt, migreerden de voorbije decennia 144 miljoen Chinezen naar de stad.

Volgens De Schutter moet China dringend investeren in een meer duurzame landbouw, die erosie tegengaat en die boeren een volwaardig inkomen oplevert om op het platteland goed te kunnen leven.