Zimbabwaanse hiv-kinderen migreren naar buurlanden

Het platteland van Ndolwane in het zuidwesten van Zimbabwe grenst aan Botswana. Hiervandaan gaan steeds meer met hiv besmette kinderen de grens over om in Botswana en Zuid-Afrika behandeling te zoeken. Dit komt volgens kerkelijke organisaties die betrokken zijn bij de migratie, doordat in Zimbabwe lange wachtlijsten voor antiretrovirale medicijnen bestaan. Overheidsprogramma’s in Zimbabwe die gratis medicatie verstrekken, kunnen niet aan de vraag voldoen.
“Mensen zijn wanhopig en zoeken behandeling voor hun kinderen”, zegt Khumbulani Khaphela, pastor van een evangelische gemeente op het platteland van Plumtree. “Sommige mensen vragen ons om hulp, omdat ze gehoord hebben dat we anderen geholpen hebben hun kinderen de grens over te sturen”, zegt hij. De kerken betalen de reis vaak, omdat ze dat zien als onderdeel van hun hulp aan kinderen met hiv.

Verspreiding

In Plumtree is men gewend aan migratie. Mannen en vrouwen verlieten al veel vaker hun door armoede geteisterde dorpen, waar hoge werkloosheid en gebrek aan stromend water en medische zorg bestaat. Duizenden Zimbabwanen uit deze regio werken in Botswana en Zuid-Afrika. Een deel van hun inkomsten sturen ze naar hun familie.
Deze migratie heeft volgens onderzoekers bijgedragen aan de verspreiding van het hiv-virus. Mannen die in het buitenland werken, gaan vaak buitenechtelijke relaties aan en komen besmet terug. Een gevolg daarvan is dat er meer kinderen met hiv worden geboren.
De migratie naar buurlanden wordt ook aangewakkerd doordat stadsbewoners met hiv steeds vaker naar het platteland komen. Daar zijn de wachtlijsten voor medicijnen vaak korter dan in steden als Bulawayo. Volgens de kerken zijn er echter ook berichten over ouders uit de steden die hun kinderen naar buurlanden brengen voor behandeling.
De Verenigde Naties (VN) schatten dat er in Zimbabwe 160.000 kinderen met hiv zijn. Slechts een op zestien krijgt levensverlengende medicijnen.

Millenniumdoelen

Plaatselijke aids-activisten zeggen dat Zimbabwanen in buurlanden meestal geen behandeling zoeken, omdat ze illegaal zijn en bang zijn om het land uitgezet te worden. Voor kleine kinderen ligt dat echter anders. De regeringen van Zuid-Afrika en Botswana proberen gratis gezondheidszorg voor alle kinderen in te voeren, als onderdeel van hun beleid om de Millenniumdoelen te halen.
Er zijn al jaren operators bij de grens actief die de Zimbabwanen die werk zoeken de grens over helpen. Nu vervoeren zij ook kinderen. “Mensen de grens overkrijgen was nooit een probleem, maar kinderen van een jaar of zes naar Zuid-Afrika brengen voor behandeling, is iets nieuws”, zegt vervoerder Mongameli Sibanda.
Sommige kinderen zien er volgens hem ook echt ziek uit. “Het is triest dat we dit moeten doen. Eigenlijk zouden ze hier in Zimbabwe medicijnen moeten krijgen”, zegt hij.