Zimbabwaanse verkiezingen naderen ontknoping

Op woensdag 31 juli kiest Zimbabwe een nieuw lokaal bestuur, parlement en president. Die presidentsverkiezingen gaan tussen huidig president Robert Mugabe en zijn oude rivaal, eerste minister Morgan Tsvangirai. De belangrijkste vraag die commentatoren stellen is of Mugabe, die al meer dan dertig jaar aan de macht is, te verslaan is – en of een overwinning van Tsvangirai het land weer in geweld zou kunnen storten.

  • CC World Economic Forum Kan Morgan Tsvangirai het in deze verkiezingen halen van president Mugabe - al drieëndertig jaar aan de macht -, of verlengt de president zijn termijn nog een keer? CC World Economic Forum

Na de bloedige verkiezingen in 2008, toen Tsvangirai meer stemmen haalde maar uit de verkiezingen stapte en Mugabe toch won, dwong de internationale gemeenschap de president om zijn rivaal aan te stellen als eerste minister. Die ongemakkelijke coalitie slaagde erin de hyperinflatie te beëindigen en de Zimbabwaanse landbouw te reanimeren. Toch kent het land nog steeds grote problemen. Zo heerst in Zimbabwe nog een hoge officiële werkloosheid omdat velen in de informele en landbouwsector geld verdienen en leeft 68 procent van de bevolking onder de armoedegrens. 

Mugabe wil ‘meer Zimbabwaanse controle over economie’

De economie is dan ook een belangrijk thema tijdens de presidentsverkiezingen. Tijdens zijn laatste toespraak voor de presidentsverkiezingen in Harare op zondag 28 juli uitte huidig president Mugabe de overtuiging dat Zimbabwaanse ondernemers meer controle over de economie van het land moeten uitoefenen. Volgens Zanu-PF moeten bedrijven met een waarde van meer dan 500.000 dollar voor minstens 51 procent door zwarte Zimbabwaanse eigenaars gecontroleerd worden.

Morgan Tsvangirai, eerste minister en leider van MDC-T, wil daarentegen net buitenlandse investeringen aanmoedigen om de banden met de internationale gemeenschap steviger aan te halen en de economie te doen groeien. De voorbije weken uitte Tsvangirai bovendien meermaals zijn ongenoegen over de organisatie van de verkiezingen. Zo stelt Tsvangirai onder meer dat aanhangers van de MDC-T-partij geïntimideerd worden en dat waarnemers van de Afrikaanse Unie niet ingaan op zijn klachten rond verkiezingsfraude.

Volgens haar bestuur had de partij van Tsvangirai enkele dagen voor de verkiezing vanuit de Zimbabwaanse Electorale Commissie (ZEC) nog geen toestemming gekregen tot inzage in het aantal gedrukte stemformulieren of de locaties van stemkantoren. Ze beschuldigt de ZEC er bovendien van verantwoordelijk te zijn voor fraude tijdens een vroegere stemronde voor leden van de Zimbabwaanse veiligheidsdiensten die op 14 en 15 juli plaatsvond. Die kritiek baseert ze op de vondst van weggegooide stemformulieren in vuilnisbakken in het hoofdkwartier van de ZEC. De gedumpte kiesbrieven bevatten stemmen voor Tsvangirai.

Stabiliteit versus transparantie

Omdat president Mugabe en andere leden van de regering onder internationale sancties staan wegens de schending van mensenrechten, nodigde de regering geen internationale waarnemers uit voor de verkiezingen. Bovenop de afgevaardigden van de Afrikaanse Unie zal de verkiezing wel onder toezicht staan van 442 waarnemers van de South African Development Community (SADC) staan. Die organisatie werkt voor grotere sociale en economische samenwerking tussen haar vijftien lidstaten. Volgens de oppositie treedt ze echter niet voldoende op tegen onregelmatigheden en verkiezingsfraude.

Volgens de Daily Maverick beschouwt de SADC de stabiliteit in het land als een grotere prioriteit dan transparantie tijdens de verkiezingen. De organisatie zou een overwinning van Mugabe beschouwen als een uitkomst die een status quo garandeert en tegelijkertijd de kleinste kans op grootschalig geweld zoals in 2008 oplevert.  Commentatoren vrezen voor een herhaling van dat geweld bij eventuele winst van Tsvangirai.

Winst voor Mugabe te voorspellen?    

Verschillende commentatoren lijken in winst voor Mugabe te geloven. Sommige bronnen stellen dat het succes van de huidige coalitie - waarin MDC-T meeregeert - de mobiliseringskracht van de partij van Tsvangirai immers heeft verzwakt. Bovendien verzwakten corruptieschandalen, details over Tsvangirai’s liefdesleven die de veiligheidsdiensten lekten en de populariteit van Mugabe’s nationalistisch discours de populariteit van MDC-T in recente peilingen.

Tegelijkertijd geeft een rapport van de Crisis in Zimbabwe Coalition (CiZC) aan dat de verkiezingsrace niet helemaal op voorhand beslecht lijkt. De organisatie stelt dat de politieke situatie in het land onder de voorbije regering veranderd is en dat de MDC-T door die veranderingen bij haar aanhang meer kon inzetten op massaparticipatie. Een derde mogelijkheid bestaat er dan weer in dat Mugabe de presidentsverkiezing wint, maar aan het hoofd van een verdeeld parlement komt te staan als kleinere partijen genoeg stemmen kunnen wegkapen van zowel Zanu-PF als MDC-T. 

Hoe dan ook betekenen de verkiezingen een belangrijk moment voor Zimbabwe. De afloop ervan zal immers bepalen of het land de koers die het nu vaart –een afgebouwde inflatie, een heropleving van de Zimbabwaanse landbouw en de mogelijkheid tot verdere opbouw – zal aanhouden, of een terugkeer naar de bloedige vijandigheden na de verkiezingen van 2008 tot de mogelijkheden gaat behoren.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.