Zuid-Afrika’s blanke boeren onzeker over toekomst

Grote boeren in Zuid-Afrika maken zich zorgen over hun toekomst. De voorbije week onteigende de regering een eerste landgoed om de grond onder arme plattelandsbewoners te verdelen. Gaat Zuid-Afrika de weg van Zimbabwe op?
Fritz Ahrens werkt op de Sterkstroom sinds hij twintig jaar geleden de school verliet. Voor hem is de 200 hectaren grote boerderij in Limpopo, in het noordoosten van Zuid-Afrika, meer dan een goede plaats om te werken. Veertig jaar geleden werd Ahrens er ook geboren. Samen met zijn vader produceert hij er nu litchi’s, macadamianoten en avocado’s. Het bedrijf heeft 46 arbeiders in dienst, een deel daarvan enkel tijdens de oogst.
Maar Ahrens ziet de toekomst zwart in. Andere Zuid-Afrikanen die zeggen dat hun voorouders ongeveer honderd geleden werden verdreven uit het gebied, maken aanspraak op de Sterkstroom. “We voelen ons bedreigd. We willen doorgaan, maar wat is onze toekomst?” vraagt Ahrens.
Veel van de 43.000 grote boeren in Zuid-Afrika kunnen zich heel goed in Ahrens situatie verplaatsen. Vorig jaar maakte de Zuid-Afrikaanse regering duidelijk dat ze sneller werk wil maken van de landhervorming die ze in 1994 bij het einde van het apartheidssysteem had aangekondigd. Het doel blijft om tegen 2014 30 procent van de landbouwgrond over te dragen aan zwarte boeren. Dat moet de benadeling goedmaken die zwarte boeren ondervonden als gevolg van de vroegere rassenscheiding.
Voorlopig is maar vier procent van de akkers en weiden overgedragen, zegt Ruth Hall die aan de universiteit van de westelijke Kaapprovincie onderzoek verricht over de landkwestie.
Maar intussen heeft de regering op het gaspedaal geduwd. Minister van Landbouw en Landzaken Lulu Xingwana verkortte de maximale duur van de onderhandelingen tussen boeren en rechthebbenden tot 6 maanden. De minister beschuldigde de boeren ervan de zaak op de lange baan te schuiven om zo het onderste uit de kant te halen.
“We moeten tegen 2008 nog 6.000 dossiers afwerken”, zegt een woordvoerder van het Departement van Landzaken. “We moeten de onevenwichten uit het verleden aanpakken. Niemand moet zich geviseerd voelen.”
Ahrens vindt het principe verkeerd. “Waarom grond afnemen van productieve boeren? In de homelands (nvdr: afgelegen gebieden die tijdens de apartheid werden toegewezen aan de zware bevolking) liggen grote stukken landbouwgrond er ongebruikt bij. Ze zeggen dat het slechte grond is, maar geef hem aan mij, en ik zet er in tien jaar tijd een rendabele boerderij op.”
De meeste zwarte boeren kunnen niet zo zelfverzekerd doen. Ze hebben weinig eigen vermogen, waardoor ze bij banken niet zo makkelijk krediet kunnen opnemen.
Maar daar staat Ahrens niet bij stil. “De grote boeren produceren het voedsel dat 47 miljoen Zuid-Afrikanen nodig hebben. We willen niet de weg opgaan van Zimbabwe dat voor 2000 4.500 blanke boeren telde en nu nog maar 200. “Het gevolg zijn voedseltekorten. Nu stromen de Zimbabwanen en Zuid-Afrika binnen op zoek naar werk.”
In Zimbabwe begonnen zwarte veteranen uit de onafhankelijkheidsoorlog van de jaren 70 in 2000 met de bezetting van boerderijen van blanken. Die bewerkten twee decennia na de onafhankelijkheid nog altijd het overgrote deel van de goede landbouwgrond. De veteranen klegen vanuit politieke overwegingen alle steun van de regering in Harare.
Hall vindt dat Ahrens angst ongegrond is. “Een parallel met Zimbabwe is er niet. Zuid-Afrika heeft de nodige wetten en instituties. En volgens de Zuid-Afrikaanse wetgeving moeten er bij onteigeningen ook schadevergoedingen worden betaald.”
Hall vindt dat de landhervorming er moet komen. “Dit is een deel van het werk van de transitie dat is blijven liggen. Het is een belangrijk aspect van de overeenkomst die onze verzoening mogelijk maakte. Het is aan de staat om de landhervorming zo aan te pakken dat niemand nadeel ondervindt.”

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.