Dossier: 
Nieuwjaarsbrief aan Ivan De Vadder en Carl Devos

Beste Ivan en Carl, laat de VN alstublieft niet misbruiken als “profileringssletje”

© VRT (printscreen De Afspraak op Vrijdag)

 

Ik zat vorige vrijdag (14 december) met enige verbazing te kijken naar ‘De Afspraak op Vrijdag’. Met in de studio Bart De Wever en jullie respectievelijk als academisch expert en journalist-moderator. Wat me daarbij trof, was dat jullie bij momenten wat onderdanig overkwamen en veel lieten passeren. Vrij lange passages dat Bart De Wever straffe uitspraken kon doen, zonder dat daarbij kanttekeningen werden geplaatst.

Tot drie maal toe identificeerde Bart De Wever het pact met open grenzen en jullie lieten dat passeren.

Wat me bijzonder trof, was dat de machtigste politicus van Vlaanderen tot drie keer boudweg kon stellen dat het Globale Migratiepact voor een veilige, geordende en reguliere migratie staat voor open grenzen, en dat daarop geen enkele reactie kwam.

Bart De Wever zei daarover achtereenvolgens het volgende:

  • ‘Zij die honderd procent achter dit pact staan en honderd procent achter open migratiesystemen […] moeten de kelk tot op de bodem ledigen (en dus de term Marrakeshcoalitie aanvaarden)
  • ‘Zij die dit pact steunen dat helemaal in die welkomstcultuur en die open migratiesystemen baadt’
  • ‘Als men denkt dat zij die opengrenzenbeleid prediken – want daar komt het in Europa in feite op neer — aan de goeie kant van de geschiedenis staan, vergissen zich’

Jullie lieten dat telkens passeren. Je zou nog kunnen zeggen: ‘we weten niet wat Bart De Wever bedoelt met opengrenzenbeleid, of open migratiesystemen’. Maar het was het duidelijk uit alles wat de heer De Wever verder zei dat hij een beleid van opengrenzen bedoelt, in de zin dat migratiestromen geen strobreed in de weg worden gelegd en dus zoals het woord zegt: de grenzen opent voor migranten.

Bart De Wever noemt Canada het tegenvoorbeeld van het migratiepact, maar Canada steunt dat pact.

Even later zei de heer De Wever dat we in de plaats van de aanpak uit het VN-migratiepact een ‘gecontingenteerd en gereguleerd migratiebeleid zoals dat van Canada nodig hebben’.

Pijnlijk is evenwel dat Canada aanwezig was in Marrakech om dat VN-migratiepact te ondersteunen, en dat de Canadese minister van migratie, Ahmed Hussen, in zijn speech juist vond dat het migratiepact boven elke partijpolitiek moest verheven zijn:

‘Dit migratiecompact mag niet gebruikt worden als politiek wapen. Het zou boven de partijpolitiek moeten staan. Dit migratiecompact aanvaarden, is niet alleen het juiste ding om te doen, het is ook het slimme ding (the smart thing, jvd) om te doen.’

‘Wij in Canada rekenen op migratie om onze economie te doen groeien, dat helpt om onze middenklasse te verbreden en onze gemeenschappelijke welvaart te vergroten. Daar zijn vele voorbeelden van. Zoals de Syrische vluchteling Tareq Hadhad die in zijn bedrijf in Oost-Canada al meer dan honderd banen heeft geschapen. Wij in Canada moedigen iedereen aan angst met feiten te bestrijden en ervoor te zorgen dat we feiten gebruiken om ons beleid op te baseren.’ 

En ook dit zei Hussen: ‘Dit pact is de eerste keer dat de internationale gemeenschap heeft samengewerkt om een omvattend raamwerk inzake migratie te ontwikkelen. Dit succes onderstreept het belang van samen te komen in de schoot van de VN om deze globale uitdaging aan te pakken. Canada is fier om dit pact voor veilige, geordende en reguliere migratie te onderschrijven, dat een multilaterale orde gebaseerd op regels versterkt.’ 

Bart De Wever is doorgaans erg stellig en vlot in zijn betogen maar kennelijk hangt het daarom nog niet per se goed samen. Hij doet alsof er een grote tegenstelling is tussen de hel van het VN-migratiepact en het nirwana van het Canadese migratiemodel, maar in de praktijk staat Canada enthousiast achter het VN-migratiepact. Net als Frankrijk, Duitsland, Nederland, Denemarken, en nog 147 andere landen die dan volgens Bart De Wever dus ook allemaal voor open grenzen zijn. Ook dat komt niet overtuigend over want we weten dat geen van deze landen, maar zeker Denemarken allesbehalve voor open grenzen is.

Wie ook maar eventjes de tekst van het pact leest, ziet gewoon dat het niet om een opengrenzenbeleid gaat. Waarom zou het pact anders spreken over een terugkeerbeleid of het bestrijden van mensenhandel? Dit pact is een poging van zowat alle landen van deze wereld om migratie samen beter te reguleren. Als landen als China of Rusland, die toch bijzonder op hun soevereiniteit gesteld zijn, deze week in New York voor het pact hebben gestemd, is dat toch zoiets als de lakmoesproef die bijna bewijst dat dit pact allesbehalve een opengrenzentekst is.

Waarom schrijf ik dit alles naar jullie?

Omdat jullie, door tot drie maal niet te reageren op de beweringen van De Wever, lijken te bevestigen dat hij gelijk heeft. Terwijl het fake news is met vergaande gevolgen. Het is immers fake news dat de Verenigde Naties wegzet als een verdachte club die aan open grenzen doet en de migratie van vreemdelingen naar onze contreien organiseert. Daarmee wordt de meest prominente multilaterale organisatie die de mensheid rijk is, verdacht gemaakt en internationale samenwerking als dusdanig verdacht gemaakt. Net wanneer we geconfronteerd worden met globale problemen die samenwerking vergen.

Dit is fake news dat de VN neerzet als een club die de migratie naar onze contreien organiseert.

Lijd ik aan een overspannen fantasie als ik zoiets zeg? Misschien, maar ik raad u aan de taal te beluisteren in de ‘beweging’ tegen het pact: dat is er eentje van internationale complottheorieën die elke vorm van internationale samenwerking verdacht maken. De woede en de dreigende taal die twee dagen na de Afspraak op vrijdag op de gezichten en in de woorden van de Brusselse betogers tegen het pact waar te nemen waren, baadde in dezelfde ambiance. Als leidende politici onwaarheden vertellen over dit migratiepact, legitimeren ze de agressieve complottaal die elke internationale samenwerking en onze internationale instellingen verdacht maakt.

Dit gaat dus niet om een klein dingetje. Dit is niet vrijblijvend voor een regio die bijzonder afhankelijk is van de buitenwereld. Weet u dat we recordhouder zijn als het gaat om de internationale vervlechting van onze economie, dat liefst 78 procent van de waarde van onze export in andere landen wordt gemaakt? Het hoogste cijfer ter wereld, op de voet gevolgd door Nederland, Singapore en Hongkong.

Ik begrijp overigens niet dat Bart De Wever zich als intellectueel hiertoe leent. Hij weet toch ongetwijfeld dat elk internationaal verdrag een geven en nemen is, en dat daar altijd zinnen in staan die je er misschien liever niet in had, maar dan staan er ook zinnen in die je wel heel graag hebt. En vermits meerdere N-VA-ministers van in het begin betrokken waren bij het proces, heeft het ook geen pas om te doen alsof daar echt dingen in staan die niet kunnen. Wat is hier dan aan de hand?

De bocht van oktober

Tot oktober van dit jaar was N-VA nog helemaal mee in het denken in termen van ‘samen migratie reguleren’.

Dat past in een internationaal denkproces dat al enkele jaren vorm krijgt.

Vergeten we, om te beginnen, niet dat alle landen van de wereld in 2015 de duurzame ontwikkelingsdoelen, de zogenaamde SDG’s, goedkeurden. Dus ook de SDG 10: ‘Ongelijkheid verminderen — Dring ongelijkheid terug tussen en in landen’, met onder meer doelstelling 10.7: ‘Een ordelijke, veilige, regelmatige en verantwoordelijke migratie en mobiliteit van mensen mogelijk maken, ook via de implementatie van geplande en degelijk beheerde migratiebeleidslijnen’.

Dat we steeds dezelfde woorden zien terugkeren — ordelijk, veilig, regulier — is geen toeval. Zo werkt internationale samenwerking nu eenmaal: woorden worden ‘verworven’ na onderhandelingen. Zo bouwt men stap voor stap een talige consensus over de landen heen. Wie daarin meestapt, geeft te kennen akkoord te zijn. Dan is het vreemd om plots een diametraal tegengestelde positie te gaan innemen. De N-VA was al enkele jaren aan het meestappen.

Als gevolg van de massale vluchtelingenstromen in 2015 — onder meer vanuit Syrië naar Europa — kwam in de VN een denkproces op gang over hoe daar internationaal kan mee omgesprongen worden opdat dergelijke processen minder chaotisch verlopen. Een eerste stap bestond uit de verklaring van New York, in september 2016 goedgekeurd door alle ianden, met daarin al heel wat van de principes van wat later het VN-migratiepact zou worden.

Ik ben proMO*

 

Steun ons unieke non-profit mediaproject en word proMO*.

Je ontvangt ons magazine en geniet van een pak andere voordelen

Je maakt MO* mee mogelijk en steunt ons in onze missie.

Voor € 4,60/maand of € 60/jaar.

Ik word proMO*

Aan dat pact werd in de daarop volgende twee jaren gewerkt.

Op 27 april 2018 reageerde staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken nog op een vraag over het pact van PS-er Stéphane Crusnière in de Kamercommissie Buitenlandse Betrekkingen. Theo Francken stelde daar dat de ‘coördinatie van de Belgische positie “verzekerd” is tijdens de Coormultibijeenkomsten bij Buitenlandse Zaken… Verder noemde hij als belangrijke punten voor de Belgische positie: het ondersteunen van het algemene objectief van het pact om mogelijkheden van legale, zekere en geordende migratie te scheppen, met respect voor de soevereiniteit van elk land,… het ondersteunen van een migratiebenadering gebaseerd op rechten, en het ondersteunen van het niet-dwingende karakter van het pact… het bevechten van illegale migratie en dus het specifiëren in het pact van de verantwoordelijkheid van de herkomstlanden voor de terugkeer…

Dit was duidelijk een staatssecretaris die vierkant achter het proces stond, het ook van dichtbij leek te volgen en aan het opkomen was voor onze belangen. En die er dus mee zou voor zorgen dat daar een eindtekst lag die oké zou zijn.

De EU en Afrika waren de drijvende krachten achter dat VN-migratiepact maar beide blokken hadden en hebben met elkaar ook het Rabatproces, een Euro-Afrikaanse dialoog over migratie en ontwikkeling, met elkaar lopen. Dat Rabatproces leidde dit voorjaar tot een politieke verklaring van Marrakesh (toevallig en verwarrend dezelfde stad als de latere conferentie) die ons land, en meer bepaald twee N-VA-kopstukken in de regering goedkeurden.

Meer bepaald op 2 mei 2018, keurden de ministers van Binnenlandse Zaken en Migratie van alle Afrikaanse en Europese landen, en dus ook Jan Jambon en Theo Francken, de Politieke Verklaring van Marrakesh goed waarin op acht bladzijden eigenlijk nogal gelijkaardige principes als die van het VN-migratiepact. vermeld staan.

Theo Francken schrijft nog op 22 mei: ‘Enkel via intensieve nabuurpolitiek kunnen we resultaten behalen.’

Ook die verklaring heette aan de extreemrechtse kant een geheim pact te zijn, maar op dat moment roeide Theo Francken nog tegen die stroom in.

Op zijn blog ‘Theo tuurt’ schreef hij op 22 mei: ‘De laatste dagen was er ophef over de verklaring van Marrakesh. Zo zou het om “een geheim verdrag” gaan “dat de poort naar Europa wagenwijd open zet”. Niets is minder waar.’

Francken verdedigde de Marrakeshverklaring, en het nut van samenwerking tussen de EU en Afrika: ‘Want wie denkt, of rondbazuint, dat Europa gewoon op zijn eentje het probleem van illegale migratie en illegaal verblijf kan oplossen, die dwaalt. Enkel via een intensieve nabuurpolitiek kunnen we resultaten behalen.’

Ik zou het niet beter kunnen zeggen. Maar dat waren dus de woorden van Theo Francken, eind mei van dit jaar nog heel begripvol voor internationale samenwerking, mee denkend en functionerend met de geplogenheden van zo’n samenwerking.

In juli leidden de onderhandelingen tot een eindtekst voor het VN-mlgratiepact. Als die in september in een laatste coormulti wordt besproken op buitenlandse zaken is het kabinet Francken zelfs niet aanwezig. Ook dat wekt absoluut niet de indruk dat men er wakker van ligt, dat dit een halszaak is. Het is dan ook logisch dat buitenlandse zaken de go ahead geeft: België is akkoord.

Ook toen premier eind september voor de ogen van de wereld op de Algemene Vergadering zegde het pact in Marrakesh te zullen tekenen, kwam er nog altijd geen N-VA-verzet.

Het heeft er dus alle schijn van dat de N-VA aan dit proces heeft meegewerkt tot ergens in oktober 2018. In oktober moet er dus iets gebeurd zijn dat de houding van de N-VA veranderd heeft. Dat kan niet de tekst zijn want die lag al drie maand vast. Wel vonden er op 14 oktober gemeenteraadsverkiezingen plaats waar de N-VA stemmen verliest aan het Vlaams Belang. Daarnaast was er de groeiende campagne tegen het VN-migratiepact van extreemrechts, vooral in Duitstalig Europa, met als culminatiepunt de Oostenrijkse kanselier Kurz die toegeeft aan de druk van zijn extreemrechtse coalitiepartner de Vrijheidspartij (FPÖ). En dan is wellicht de puzzel gemaakt: als we nu eens op die kar springen, zou ons dat dan electoraal geen goed doen?

Niet te licht over gaan, Bart

Je kan natuurlijk zeggen: ‘zo werkt democratie’. Als je voelt dat er ergens stemmen te winnen zijn, dan moet je die ook gaan halen. Maar in deze kwestie lijkt dit me een gevaarlijk spel. Soms moeten leiders ook leiden. Je mag de VN en de internationale samenwerking niet misbruiken als ‘profileringssletje’. Dat vervuilt de geesten en de woorden van ons volk. Wij zijn nu eenmaal bijzonder afhankelijk van internationale samenwerking, economisch maar ook politiek: wij huisvesten de EU, de NAVO en tal van andere internationale organisaties. Brussel is een van de diplomatieke hoofdsteden van de wereld.

In de 21ste eeuw moeten we veel samenwerken: een toppoliticus mag het complotdenken tegen internationale samenwerking niet legitimeren

Het gaat nog veel ruimer dan dat, want we zullen in de 21ste eeuw veel moeten samenwerken met andere landen. Al was het maar om te voorkomen dat een deel van Vlaanderen onder de zeespiegel verdwijnt door de klimaatverandering. En vermits we nu toch rond de donkere dagen zitten waarin we elkaar traditioneel vrede toewensen: ook het behoud van die vrede vergt samenwerking en empathie in de positie van de ander. En een minimum aan taalhygiëne. Ik had gehoopt dat jullie Bart De Wever daarop hadden kunnen wijzen toen hij fake news verspreidde over de VN.

Nu, ik begrijp natuurlijk dat zo’n gesprek snel gaat, en dat er ook druk is langs alle kanten. Je wil graag dat de heer De Wever nog terugkomt naar het programma en dan mag je niet te lastig doen of je riskeert een ban zoals De Standaard. En als politicoloog wil je graag entrees hebben in alle partijen maar hoeveel heb je daarvoor over? Het is een complex krachtenveld zeker in die kleine biotoop van de Vlaamse politiek en media.

Maar het is wel belangrijk dat er geen amalgamen gemaakt worden, dat er helderheid is, dat de deur naar samenwerking wagenwijd openblijft staan. Dat wordt voor een stuk op de televisie afgedwongen. Mag ik jullie daarom voor het nieuwe jaar de helderheid van geest en de alertheid toewensen die nodig zijn om die rol goed te vervullen? En tevens de moed om te riskeren dat Bart De Wever kwaad zou kunnen zijn omdat jullie dat werk goed doen.

(En Bart De Wever zelf zou ik er toch durven op wijzen dat het verlangen naar macht — die dertig procent der Vlaamse stemmen — niet alle middelen heiligt. Ik had de indruk dat de voorzitter van het Vlaams parlement en zijn partijgenoot, Jan Peumans, iets in die zin leek te suggereren de voorbije week aan de microfoon van de onnavolgbare Linda De Win. )

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.