Checklist met de vragen die we vergeten stellen

Een artikel over schoolgaande kinderen die spijbelen om voor zusjes en broertjes te zorgen, wekt, voorspelbaar, verontwaardiging bij de Vlaamse lezer op. MO* columniste Bieke Purnelle vraagt zich af waarom journalisten niet de juiste vragen stellen over de omstandigheden waarin kinderen mantelzorgers worden.

Een paar dagen geleden trof mij een stuk over de problematiek van spijbelende kinderen die thuisblijven van school om voor jongere broers of zusjes te zorgen.

Het afgelopen schooljaar bleven zo’n slordige 3000 lageschoolkinderen weg van school, niet omdat ze geen zin hadden om naar school te gaan, niet omdat ze ziek waren, maar omdat ze voor hun broertjes of zusjes moesten zorgen.

Onthutsend, in tijden waarin Belgische kinderen meer dan ooit gepamperd, gesuperviseerd en georiënteerd worden.

Wat volgde was een lijstje van maatregelen die scholen konden nemen om het spijbelgedrag te remediëren. Ik staarde vertwijfeld naar mijn krant, tevergeefs op zoek naar enige duiding, naar een analyse van de problematiek. Dat niemand zich leek af te vragen hoe het kwam dat sommige ouders geen andere mogelijkheid zien dan hun kinderen thuishouden van school, daar kon ik niet bij.

Om te overleven

Ik kon me wel iets voorstellen bij het plaatje, de alleenstaande moeder van meerdere kinderen die geen geld heeft om een kinderdagverblijf te betalen, maar zelf wel elke dag de deur uit moet om te overleven, om laaggeschoold en onderbetaald werk uit te voeren, zonder werkzekerheid, en daar nauwelijks genoeg van overhoudt om in de basisbehoeften van het gezin te voorzien.

Alleenstaande ouders zonder geld en zonder familie om op terug te vallen, het zijn de kanarie’s in de koolmijn. Kwetsbaar is de term die het artikel hanteer, maar naar de aard en de ernst van de kwetsuren bleef het gissen.

‘De belangrijkste vragen werden niet gesteld. We kwamen er niet achter waarom dit gebeurde en wat we eraan konden doen’

De belangrijkste vragen werden niet gesteld. We kwamen er niet achter waarom dit gebeurde en wat we eraan konden doen.

Wel kregen we ter illustratie van de feiten een kleurrijke foto, waarop we een aantal kinderen met migratieroots op weg zien naar of van school. Een beeld dat impliciet benadrukte dat het allicht om gezinnen met migratieroots ging.

Voor iemand roept dat dit typisch is voor de ‘schandelijk ondermaatse massamedia’ in dit land. Er wordt degelijke journalistiek bedreven in Vlaamse kranten.

De scherpzinnige en intelligente journalisten zijn allerminst aan het uitsterven. Ze bestaan, en ze zijn nodig.

Reden te meer om ons af te vragen waarom er dan zulke ondermaatse krantenartikels verschijnen, die nalaten de juiste vragen te stellen, die totaal voorbijgaan aan de essentie van wat gebeurt.

Het lijkt een soort nalatigheid te zijn die misschien minder affronteert wanneer het showbizznieuws betreft, maar des te pijnlijker is wanneer het ons moet informeren over wat er scheefgroeit in de samenleving, over het lot en de kansen van een grote groep mensen.

Twee destructieve bewegingen

In diezelfde week vond iemand het een goed idee om een ‘zuiver rationele’ vergelijking te maken tussen het nazisme en het jihadisme. Een soort test-aankoop analyse van twee destructieve bewegingen die de geschiedenis donker kleur(d)en.

‘Mediahetze valt vrij makkelijk te verwarren met noodzaak. Opiniestukken afschieten als projectielen lijkt soms verdacht veel op een echt debat voeren’

Alsof iemand daar iets aan had, alsof dit de gretig opgestookte haat uit de wereld kon helpen.

Verontwaardiging over de opmerkelijke en volgens sommigen knullige vergelijking was er genoeg.

Zelf bleef ik vooral achter met de vraag waarom men er voor had gekozen hier maar liefst drie krantenpagina’s aan te besteden.

Waarom wel deze polariserende en conflictbevorderende tekst en niet drie pagina’s over, ik zeg maar wat, hoe we heel wat ellende zouden kunnen vermijden.

Het antwoord liet zich raden, verhit debat tussen twitteraars jaagt het aantal clicks en likes pijlsnel de hoogte in. Mediahetze valt vrij makkelijk te verwarren met noodzaak.

Opiniestukken afschieten als projectielen lijkt soms verdacht veel op een echt debat.

Veilig aan de zijlijn

Zou er niet een soort checklist kunnen bestaan voor journalisten en redacteurs, die hen de weg wijst wanneer ze dreigen te vergeten dat er een weg is?

‘Welke vragen moeten journalisten zich stellen vooraleer ze iets noodzakelijk en publiceerbaar achten?’

Welke vragen moeten ze zich stellen vooraleer ze iets noodzakelijk en publiceerbaar achten?

Is wat ik aan het schrijven ben waar? Is het volledig? Is het nuttig voor de samenleving? Bijvoorbeeld. Je afvragen welk hoger doel je werk dient, het lijkt weinig populair.

Ik bleef veilig aan de zijlijn van het verhitte debat, wachtend tot de storm overwaaide, hopend dat we het nog eens ergens echt ten gronde over zouden kunnen hebben.

Over dingen die ertoe doen en waar we vat op hebben. Over hoe we in harmonie, vrijheid en gelijkheid zouden kunnen samenleven bijvoorbeeld. Over de noodzaak aan gesprek in tijden van conflict. Over wat er echt verkeerd loopt en wat er nodig en mogelijk is om de dingen beter te maken, in plaats van over wie er het ergst haat en hoe we elkaar nog vuriger en venijniger kunnen haten.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.