Metro blauw, metro groen, metro anders

Zodra iemand uitstapt en het blad achterlaat, is er meteen wel weer iemand anders om er verder in te lezen. Wie een geregeld gebruiker is van het openbaar vervoer, weet het zeker: Metro heeft zich een niet onaanzienlijk publiek weten op te bouwen.
Het wonderlijke daarbij is de onverwachte inhoudelijke lijn, voor een kosteloos dagblad dat volledig afhankelijk is van commerciële inkomsten. Metro had, zoals vele zusterkranten in het buitenland, evengoed kunnen kiezen voor sensatie en faits-divers. People, zoals dat heet in het jargon. Niet dus. Je leest er écht nieuws.
Meer nog, terwijl het op heel wat redacties, inclusief op radio en televisie, bon ton is smalend te doen over buitenlands nieuws tenzij het over natuurrampen gaat, houdt Metro zich consequent aan zijn zelfopgelegde verhouding: één blad binnenland, één blad algemeen nieuws, twee bladzijden buitenland, voor het overige varia en -naar de toekomst wat meer- cultuur. En met buitenland bedoelen de samenstellers niet alleen de heisa rond Charles en Camilla, maar ook Derde Wereld en Europees nieuws. En inderdaad, vaak heeft Metro als enige een buitenlandse kop op de voorpagina. Een tegendraadse keuze, die ze sinds het begin zijn blijven aanhouden.
Hoe komt dat dan? Terwijl wij om de haverklap te horen krijgen dat buitenlands nieuws niet sexy genoeg is. Dat de lezers vooral willen weten wat er bij hen om de hoek is gebeurd. Het antwoord is eenvoudig, zegt Luc Rademakers, tot vorig jaar hoofdredacteur, die deze lijn van in het begin heeft uitgezet, ‘omdat de lezersmarkt ons vrij snel gelijk heeft gegeven. Ik zag daar een gat in de markt.
En het werkt nog altijd, de oplage is blijven stijgen. Het kan dus blijkbaar: maandenlang berichten over Irak en over Israël, het Kyoto-protocol brengen op de voorpagina. Ons uitgangspunt is geweest: de lezer wordt grondig onderschat. Hij of zij is veel internationaler geworden, reist meer, kent meer talen, heeft toegang tot het internet. Kijk maar hoeveel studenten in Erasmusprogramma’s zitten.’
‘Een commerciële krant’, zegt zijn opvolger Dirk Selleslagh, ‘verkoopt een publiek aan zijn adverteerders. Wij verkopen een interessant publiek, zo blijkt ook uit onderzoek: jong, actief, mobiel, meestal hoger opgeleid. Het is een misvatting dat je om commercieel te zijn de frivole toer opmoet.’ ‘Het is niet alleen een commerciële zaak’, zegt Luc Rademakers nog, ‘De vraag is: waar sta je voor? Wat is je profiel? Een medium zonder buitenlands nieuws beledigt zijn lezers. Ook een regionale krant overigens’. Rademakers kan het weten. Hij is intussen hoofdredacteur bij de Gazet van Antwerpen en heeft daar de buitenlandse bladzijden nieuw leven ingeblazen.
Is er dan helemaal niets aan te merken op Metro? Een snelle rondvraag onder studenten journalistiek leert dat ze vooral kritiek hebben op de lengte van de berichten: ‘te kort’, klinkt het, ‘te gebald, je hebt nog een andere krant nodig voor achtergrondinformatie’. Dat is vooral een probleem voor mensen die geen toegang hebben tot andere media en die zelf niet over de nodige background beschikken om het nieuws te kunnen plaatsen. Over de keuze van de onderwerpen daarentegen niets dan lof. Ik heb niemand horen vragen om minder Israëlische muur of meer Brussel-Halle-Vilvoorde.
Liesbet Walckiers is voormalig VRT-radiojournalist. Zij is voorzitster van IPS-Vlaanderen en geeft les aan de journalistieke opleiding van de Erasmus Hogeschool in Brussel.