16.000 stakende verpleegkundigen ontslagen in Zimbabwe

Sinds maandag voeren 16.000 verpleegkundigen een nationale staking voor betere lonen en werkomstandigheden. Vicepresident Constantino Chiwenga zei woensdag, op de onafhankelijkheidsdag, dat ze ontslagen worden, toch staken ze verder. Ze worden vervangen door gepensioneerde en werkloze verpleegsters.

De verpleegkundigen gingen maandag niet zoals gewoonlijk aan het werk maar begonnen een staking. Na de eerste stakingsdag zei vicepresident Constantino Chiwenga al dat de actievoerders zich schuldig maakten aan een “politiek gemotiveerd” protest. Hij vaardigde een richtlijn uit voor het ontslag van alle 16.000 stakende verpleegkundigen. ‘De overheid heeft er alles aan gedaan om tegemoet te komen met de eisen van de stakende verpleegsters’, zei Mnangagwa volgens staatsmedia. ‘We hebben nu geen andere optie dan hen te ontslaan.’  

De staking wordt gezien als de grootste massa-actie waarmee president Emmerson Mnangagwa wordt geconfronteerd sinds hij de macht greep

Maar de Zimbabwe Nurses Association (ZiNA) zei dat ze geen schrik hebben. In een verklaring op woensdagavond zei de vakbond dat haar leden geen brieven hebben ontvangen van de medische werkgever, het Health Services Board (HSB), die meedeelt dat hun diensten beëindigen. 

In de verklaring stond ook dat de vakbond gerechtelijke stappen zal ondernemen als de HSB donderdag om 16.00 uur niet bevestigde dat het niet zou handelen volgens het ontslagbesluit van Chiwenga.

Vakbonden in aanval

De staking wordt gezien als de grootste massa-actie waarmee president Emmerson Mnangagwa wordt geconfronteerd sinds hij de macht greep. Chiwenga zei dat de regering had aangeboden bijna twaalf miljoen euro op tafel te leggen om achterstallige lonen uit te betalen. Dat zou nu gebruikt worden om nieuwe zorgkundigen mee aan te werven. ZiNA zei echter de achterstallige loonkosten niets te maken hebben met het huidige geschil.

Veel verpleegkundigen in Zimbabwe werken in slecht uitgeruste overheidsinstellingen waar patiënten het met basisbehandelingen moeten doen. Simangaliso Mafa, president van ZiNA antwoordde daarop, ’Onze zorgen gaan nu over gevaarlijke werkomstandigheden die onze gezondheid bedreigen. Hierdoor kunnen we onze plicht niet vervolledigen’, zei ZiNA in een verklaring.

’We hoorden het nieuws over de ontslagen op televisie. De uitspraak werd niet formeel volgens de procedure gecommuniceerd.’

ZiNA vertelde Al Jazeera ook dat de ontslagen niet procedureel gebeurden. ’We hoorden het nieuws over de ontslagen op televisie. De uitspraak werd niet formeel gecommuniceerd, dus we zijn momenteel bezig met het contacteren van onze betrokkenen en we volgen onze procedures. We willen weten hoe het staat met de beslissing om van daaruit te kunnen handelen.’

Een van de eerste grote successen van het tijdperk van voormalig premier Mugaben, was het aanbieden van gratis basisgezondheidszorg in de jaren tachtig. De blijvende onderfinanciering van de gezondheidssector zorgde voor de ineenstorting van de regeling echter eind jaren negentig toen de economie begon af te nemen.

In een poging om de voordelen van het verleden te doen herleven, heeft Emmerson Mnangagwa, de huidige president van Zimbabwe, dit voorbeeld gevolgd door de bepaling uit te breiden tot ouderen. Gezondheidscentra zijn echter onvoldoende gefinancierd en dus worden de werknemers slecht betaald.De laagstbetaalde verpleegsters verdienen momenteel minder dan 250 euro per maand. 

Gefrustreerde bevolking

Ziekenhuizen worstelen met een grote achterstand om patiënten op te vangen. Dat zorgt voor veel frustratie bij zowel patiënten als familieleden. Flatsa Mzima, een werkloze chauffeur, vertelde Al Jazeera dat zijn familie besliste om hun familielid, Thandiwe, te verplaatsen na zes weken lijden aan tuberculose als gevolg van de acties van de ontevreden werknemers.

‘Een verpleegster kan niet aan haar eigen lijden denken terwijl patiënten sterven. Ik kan het hen niet kwalijk nemen, maar ik geef de overheid de schuld voor deze puinhoop’

 

‘De verpleegsters hebben de plicht om ervoor te zorgen dat patiënten de juiste zorg krijgen, maar er is niemand hier. Hoe kunnen we zeggen dat we een vrij land zijn als we niet eens de steun kunnen krijgen die we nodig hebben?’, vertelde hij verder.

‘Een verpleegster kan niet aan haar eigen lijden denken terwijl patiënten sterven. Ik kan het hen niet kwalijk nemen, maar ik geef de overheid de schuld voor deze puinhoop’, zei hij.

Al zijn nooddiensten vaak wel aanwezig, zijn alle afdelingen nog steeds onderbemand.

Student Rachel Tembu, wiens 72-jarige grootmoede rzaterdag werd opgenomen, de dag waarop de arbeidersactie begon, zei dat de familie hoopte dat er spoedig een oplossing zou komen omdat de oudere vrouw langdurige zorg nodig had.