‘Dodelijk geweld symptomatisch voor Boliviaanse mijnbouw’

De stakingen van de Boliviaanse mijnwerkers zijn ondertussen enkele weken aan de gang. Verschillende autosnelwegen werden al geblokkeerd en zowel politieagenten als mijnwerkers werden door de andere partij gevangen genomen in protesten.

Deze week bereikten de stakingen een dieptepunt. Op woensdag werden twee mijnwerkers doodgeschoten door politieagenten, volgens de politie omdat ze provoceerden. Zeventien agenten raakten gewond bij confrontaties.

Donderdag was de viceminister van Binnenlandse zaken, Rodolfo Illanes, op weg naar het mijnstadje Panduro voor overleg met de stakers. Hij werd onderweg tegengehouden en ontvoerd. Volgens de minister van Defensie werd Illanes omstreeks 18 uur lokale tijd doodgeslagen door een menigte mijnwerkers. In de nasleep van het incident zijn meer dan honderd personen gearresteerd.

Waar gaan de stakingen over?

De mijnwerkers protesteren tegen de hervormde mijnbouwwet in het land. Ze eisen dat er meer mijnconcessies worden verleend en dat de milieunormen minder strikt worden. Een derde eis gaat over samenwerking tussen verschillende mijnsectoren.

De complexe Boliviaanse mijnindustrie is onderverdeeld in drie sectoren, de private sector, de staatssector en de coöperatieve sector.

De coöperatieve sector is veruit de grootste in het land: 88 procent van de Boliviaanse mijnwerkers zijn in coöperatieve bedrijven werkzaam terwijl de sector 48 procent van de mijnexport voor zich neemt. De private sector is kleiner maar meer gemechaniseerd. Die sector stelt 6 procent van de Boliviaanse mijnwerkers te werk maar hun aandeel in de export bedraagt maar liefst 46 procent. De staatssector neemt de rest voor zich.

‘De coöperatieve sector is een soort tussensector. Het zijn geen grote mijnbedrijven maar ook geen kleinschalige mijnindustrie, zie het als kmo’s’, zegt Raf Custers, die de mijnbouw in Zuid-Amerika bestudeert.

De stakende mijnwerkers zijn vooral afkomstig uit die coöperatieve sector. Ze eisen nu dat ze mogen samenwerken met de private mijnsector. De linkse president Evo Morales voerde in 2014 een wetswiziging door waardoor coöperatieven geen contracten kunnen sluiten met private mijnbedrijven.

‘Geweld is symptomatisch voor de sector’

‘De coöperatieve sector staat politiek vrij machtig in Bolivia. De overheid houdt zich gedeisd om te hard tegen hen op te treden’, vertelt Custers. ‘Coöperatieven nemen het niet zo nauw met sociale eisen of milieunormen. De leiders van coöperatieven laten de kleinere vissen voor hen werken wat de ongelijkheid versterkt’, zegt Custers.

‘Dat de staking gaat over het verlenen van meer concessies is niet vreemd’

‘Dat het protest nu onder andere gaat over het verlenen van meer mijnconcessies, is niet vreemd. In het verleden werden tussen verschillende coöperatieven ware veldslagen uitgevochten over dergelijke concessies. Het is eigenlijk niet verwonderlijk dat we nu zoveel geweld zien tegenover de viceminister. Geweld is symptomatisch voor de sector’, besluit Custers.

De mijnsector in Bolivia is de tweede grootste bron van inkomsten in het land.