Egyptische christenen doelwit IS-aanslagen op Palmzondag: 45 kerkgangers gedood

45 kerkgangers hebben afgelopen zondag het leven verloren toen twee bommen ontploften in Koptische kerken in het noorden van Egypte. Islamitische Staat heeft ze intussen opgeëist, maar wat zijn de gevolgen voor de grootste christelijke minderheid van Egypte, die al jaren geteisterd wordt door oprukkend extremisme?

Koptische Katholieken vormen de grootste minderheid christenen in Egypte. Met hoeveel ze zijn, is niet helemaal duidelijk. Officieel spreken statistieken van 10% tot 20% van de bevolking. Dat schommelt ergens tussen de 10 en 15 miljoen mensen, een aanzienlijke groep dus, die vooral geconcentreerd leeft op plaatsen rond de Nijldelta, of in de hoofdstad Caïro.

De twee grootste strekkingen binnen de Koptische gemeenschap zijn de Koptisch-Orthodoxen, die bijna negen op de tien christenen in Egypte verenigen, en de kleinere Koptisch-Katholieke gemeenschap. Het voornaamste verschil is dat de eerste een eigen paus heeft, Tawadros II, en de tweede het gezag van de paus in Rome erkent, die eind deze maand een bezoek heeft gepland aan Egypte.

Meer macht voor al-Sisi

De president van Egypte, generaal Abdel Fattah al-Sisi, sinds juni 2014 aan de macht, heeft intussen de noodtoestand afgekondigd. Deze zou minstens drie maanden aanhouden, en geeft de president aanzienlijk meer macht. Zo kan men onder de noodtoestand makkelijker mensen aanhouden zonder officieel aanhoudingsbevel, manifestaties en betogingen tegenhouden, en huizen doorzoeken zonder tussenkomst van rechters. Door drie maanden noodtoestand krijgen de autoriteiten meer bevoegdheden om strenger op te treden in het toch al autocratisch bestuurde land. 

Veel christenen zien Al-Sisi als een beschermer tegen het oprukkend extremisme in Arabische staten: zij zijn geregeld het doelwit van radicaal geweld.

Sinds zijn aantreden zijn er al veel militairen op straat, dus de vraag stelt zich of de nieuwe maatregelen iets zullen veranderen aan de slechte veiligheidssituatie in het land. 

Veel christenen zien Al-Sisi als een beschermer tegen het oprukkend extremisme in Arabische staten: zij zijn geregeld het doelwit van radicaal geweld. 

Sisi probeert de grote terroristische dreiging de kop in te drukken, maar IS blijkt dus nog altijd in staat tot grote aanslagen met een enorme impact. De generaal beloofde, nog voor hij aan de macht kwam, het land te verenigen en de christelijke gemeenschap beter te beschermen. Maar echt veiliger is het nog niet geworden voor de christenen, die zich al jaren als tweederangsburger beschouwd voelen. 

Al-Sisi mag bovendien ook nog eens op de steun van Amerikaans president Donald Trump rekenen, wat zijn positie mogelijk nog versterkt. Op Twitter laat Trump weten dat hij de verschrikkelijke aanslagen veroordeelt en dat president Al-Sisi op de steun van de VS mag rekenen. Ook zegt hij zeker te zijn dat de president van Egypte de situatie op een gepaste manier zal behandelen.

Resem aanslagen

De Koptische gemeenschap heeft afgelopen jaren ondertussen al een hele resem aanslagen moeten doorstaan: ze staan onder druk sinds de val van president Mubarak in 2011.

Al-Sisi probeert de positie van christenen beetje bij beetje gelijk te trekken met die van moslims. Sinds zijn aantreden bezoekt hij trouwens steevast kerstvieringen en andere feesten van de Koptische kerk, een duidelijk signaal naar de christenen toe. Ook heeft hij gezworen de grootste kerk van Egypte te zullen bouwen en wil hij alle geloofshuizen herbouwen die de afgelopen jaren zijn beschadigd. Op die manier hoopt de generaal op de steun van de hele Koptische  bevolking.

Het is de derde keer in nog geen half jaar dat IS in Egypte christenen uitkiest als doelwit. Een aanslag in december vorig jaar tijdens een zondagsmis in Caïro eiste al 29 doden. Dit jaar nog in februari, vermoordde IS 7 christenen in een stad in de Sinaïwoestijn. Ongeveer 150 geloofsgenoten vluchtten naar andere delen van Egypte.