Darwins evolutietheorie geraakt niet terug in Indiase schoolboeken

Wetenschappers in India roepen de regering op om de leerstof over de evolutietheorie in ere te herstellen. Darwins theorie was tijdens de covid-19-periode uit de schoolboeken verwijderd, naar verluidt om scholieren te ontlasten tijdens de pandemie.

De Nationale Raad voor Onderwijs, Onderzoek en Opleiding (NCERT) had de leerstof over de evolutietheorie uit de schoolboeken geschrapt, volgens de raad om kinderen tijdens de online lessen in de coronapandemie wat te ontlasten.

Darwin geschrapt

De evolutietheorie, die Charles Darwin in de 19e eeuw bedacht, stelt dat soorten zich in de loop van de tijd hebben aangepast en evolueren via een proces van natuurlijke selectie. De theorie is van fundamenteel belang geweest voor ons moderne begrip van de biologische wereld.

In de natuurkundeboeken van de middelbare scholieren uit de tweede graad — die deze maand aan het nieuwe schooljaar beginnen — staat er geen leerstof meer over de evolutie. Daarnaast werd in de derde graad het hoofdstuk ‘Evolutie en erfelijkheid’ herleid tot ‘Erfelijkheid’. Ook een informatief kader over Charles Darwin en zijn werk is geschrapt.

‘In schoolboeken worden onderwerpen toegevoegd of geschrapt zonder dat daar enig bewijs voor is uit de wetenschap of de psychologie.’

_{T.V. Venkateshwaran}

In een open brief hebben honderden vooraanstaande wetenschappers en wetenschapsdocenten gezegd dat de ‘aanpassingen die als tijdelijke maatregel tijdens de coronapandemie werden ingevoerd, toch nog worden voortgezet, zelfs nu het onderwijs weer gewoon op school en in de klas plaatsvindt.’

De wetenschappers benadrukken in hun statement hoe relevant Darwins theorie is. Ze maken zelfs een knipoog naar het coronavirus. ‘Het principe van de natuurlijke selectie helpt ons om te begrijpen hoe een pandemie zich ontwikkelt, waarom bepaalde soorten uitsterven en het verklaart ook vele andere belangrijke natuurlijke systemen’, schrijven ze.

Symptomatisch

Wetenschapper T.V. Venkateshwaran noemt de verwijdering van de leerstof symptomatisch voor de behandeling van het wetenschapsonderwijs in India.

‘In schoolboeken worden onderwerpen toegevoegd of geschrapt zonder dat daar enig bewijs voor is uit de wetenschap of de psychologie’, zegt hij. ‘Dus als er een kreet is dat de leerstof te zwaar zou zijn, zoals tijdens covid, worden er willekeurig onderwerpen weggenomen.’

Venkateshwaran vindt dat wetenschapsonderwijs kerninzichten over de wereld moet overbrengen, door moderne wetenschap. ‘Anders leven we met 14e-eeuwse opvattingen die tot onbegrip en geweld kunnen leiden’, argumenteert hij.

‘Inzichten in het menselijk genoom hebben bijvoorbeeld aangetoond dat de mensheid één is. Dat kan helpen om verdeeldheid over ras, kaste en dergelijke uit de wereld te helpen. Verder wijst de evolutie op de onderlinge verbondenheid van alle levende wezens op aarde.’

Van aap naar mens

Dat de regerende Bharatiya Janata-partij bezwaren heeft tegen de evolutietheorie werd al duidelijk in 2018. Satya Pal Singh, op dat moment minister van Onderwijs, verklaarde toen in het parlement dat ‘niemand, ook onze voorouders niet, ooit heeft gezegd dat ze een aap in een mens zagen veranderen.’

‘De theorie van Darwin is wetenschappelijk onjuist. Het moet worden veranderd in de leerplannen van scholen en universiteiten’, voegde hij eraan toe.

‘Waar de Hindoe-mythologie avatars ziet als stadia van bewustzijn, interpreteren Hindutva-aanhangers dit als een evolutietheorie die lang aan Darwin voorafging.’

_{D. Raghunandan}

Singh kreeg daarop felle kritiek van drie van de belangrijkste wetenschapsacademies van India: de Indian Academy of Science, de Indian National Science Academy en de National Academy of Sciences. In een gezamenlijke verklaring verwoordden ze: ‘Het zou een stap terug zijn om de kennis over de evolutietheorie uit de leerplannen van scholen en universiteiten te verwijderen of om de theorie af te zwakken met niet-wetenschappelijke verklaringen of mythes.’

‘De theorie over de evolutie door natuurlijke selectie, zoals die door Charles Darwin is geformuleerd en vervolgens verder werd ontwikkeld en uitgebreid, heeft een grote invloed gehad op de moderne biologie en geneeskunde, en in feite op de hele moderne wetenschap’, benadrukten de wetenschappers. ‘Ze wordt over de hele wereld breed gedragen.’

Ook probleem voor andere godsdiensten

Volgens D. Raghunandan van All India Peoples Science Network en het Delhi Science Forum is het Indiase verzet tegen het Darwinisme vergelijkbaar met het probleem dat de christelijke godsdienst heeft met het idee dat de mens is geëvolueerd uit aapachtigen. Dat druist volgens christenen in tegen het Bijbelse idee dat God de mens naar zijn evenbeeld heeft geschapen.

‘Historisch gezien is er nooit een conflict geweest tussen de hindoeïstische religieuze orthodoxie en de evolutietheorie, totdat de aanhangers van Hindutva, een gepolitiseerde versie van het hindoeïsme, hun eigen interpretaties over hindoeïstische mythes en legenden begonnen te propageren’, aldus Raghunandan.

Volgens Raghunandan zegt de hindoeïstische mythologie dat de godheid Vishnu als een ‘avatar’ (een bepaalde vorm) naar de aarde afdaalt als de kosmische orde wordt verstoord. Vishnu daalde eerst af als een vis, toen als een schildpad, vervolgens een zwijn, als half-mens-half-leeuw, een dwerg, als goddelijke krijger en tenslotte als de leermeester Krishna.

‘Waar de Hindoe-mythologie avatars ziet als stadia van bewustzijn, interpreteren Hindutva-aanhangers dit als een evolutietheorie die lang aan Darwin voorafging’, legt Raghunandan uit.

Ook de islamitische godsdienst heeft sterke bedenkingen bij Darwins evolutietheorie. Landen waar de inhoud van zijn boek ‘On the Origin of Species‘ niet welkom is in het klaslokaal, zijn onder meer Turkije, Saudi-Arabië, Oman, Algerije en Marokko. Ook Libanon weert de evolutietheorie uit schoolboeken en in Jordanië komt de theorie in de les aan bod binnen een strikt religieus kader.

Dit artikel is eerder verschenen bij IPS-partner SciDev.