Grondwaterreserves naderen in hele wereld hun limieten

In 2050 zal twee derde van de regio’s met grondwaterreserves mogelijk niet in staat zijn om de plaatselijke ecosystemen gezond te houden. 'Men onttrekt meer water aan de bodem dan de natuur kan regenereren via regen en rivieren. Daardoor draagt de bodem minder bij aan andere ecosystemen zoals meren en draslanden', stellen onderzoekers in Nature.

“De zoetwater-ecosystemen van rivieren zijn extreem gevoelig voor een watervermindering.”

Grondwater is de belangrijkste bron van drinkwater en is van cruciaal belang voor irrigatie in de landbouw en ander economisch en huishoudelijk gebruik. De voedselzekerheid hangt er dus van af.

'Het meest schokkende resultaat van ons onderzoek is dat slechts een kleine daling van het grondwaterniveau de stroming van de rivieren al naar een kritiek punt kan laten zakken', zegt Inge de Graaf, onderzoeker aan de Universiteit van Freiburg (Duitsland) en hoofdauteur van de studie. 'De zoetwater-ecosystemen van rivieren zijn extreem gevoelig voor een watervermindering. De winning van grondwater kan worden beschouwd als een tijdbom waarvan de ecologische effecten pas jaren later zichtbaar worden.'

Ernstige problemen

Het analysemodel dat De Graaf gebruikte, toont dat 42 tot 79 procent van deze systemen hun limiet zullen bereiken en in de toekomst ernstige problemen zullen hebben als er grondwater wordt gewonnen zoals nu. 'Het is schokkend om de wereldwijde gevolgen te zien en ik hoop de mensen ervan bewust te maken dat hier in slow motion een crisis ontstaat.'

Op sommige plaatsen, stelt de studie, zijn de extractielimieten al bereikt. Die berekent men door te kijken naar het vermogen van de grondwaterlaag om op natuurlijke wijze te worden aangevuld. Problematische regio’s zijn onder meer Central Valley in Californië, het noordoosten van de VS, delen van Mexico en Argentinië, de bovenloop van de Ganges en het Indus-bekken.

'Het zijn de eerste regio’s waar de stroming in de rivieren vermindert, waardoor aquatische ecosystemen in gevaar komen. Het zijn de eerste limieten: de waterwinning is er groot, de stroming heeft een kritiek punt bereikt.' Het probleem is dat je altijd nog dieper kunt zoeken naar water, zoals de boeren in de Indiase provincie Punjab doen, merkt de studie op.

Optimistisch

Ondanks de alarmerende prognoses, zijn de resultaten van het model “optimistisch” omdat de auteurs geen rekening houden met de bevolkingsgroei of de verbetering van de economieën van opkomende landen.

Deze factoren kunnen het ook nog erger maken. “De mensen en overheden moeten zich zorgen maken, maar moeten niet in paniek raken”, zegt De Graaf. Volgens haar is er nog steeds tijd om de grondwaterwinning te verminderen zonder de wereldwijde voedselzekerheid in het gedrang te brengen.

'Je moet investeren in betere technieken om het water efficiënter aan de bodem te onttrekken en tegelijkertijd het publiek informeren dat het geen onbeperkte bron is. Zo kan men efficiëntere irrigatietechnieken gebruiken en voor granen kiezen die minder drinkwater nodig hebben of die overleven in brak water.'

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

 eMO*: 1 keer per week het beste van MO*  MO*Mail: 3 keer per week het beste van MO*  Achter het verhaal  Ik ga akkoord met het privacybeleid *

Anti-spam code:

Platgedrukte spons

'De plaats waar het grondwater zich bevindt, werkt als een spons, maar het moet opnieuw aangevuld kunnen worden', zegt limnoloog Ana González Achem – de limnologie bestudeert de binnenwateren – van de Miguel Lillo-stichting in Argentinië. 'Het krijgt de mogelijkheid niet om die cyclus van aanvulling te genereren.'
Sommige gebieden in Argentinië onttrekken zoveel water aan de grond dat verzakkingen ontstaan. 'De spons is platgedrukt', zegt González Achem.

Niet helemaal correct

“Men moet het aanvullen meten (dat wil zeggen: de mogelijkheid om de stroming te handhaven) en niet schatten.”

Voor Rafael Huizar Álvarez, onderzoeker bij het Instituut voor Geologie van de Nationale Autonome Universiteit van Mexico (UNAM) is het model in de studie vanuit technisch oogpunt niet helemaal correct omdat het schattingen in plaats van metingen gebruikt.

'Men moet het aanvullen meten (dat wil zeggen: de mogelijkheid om de stroming te handhaven) en niet schatten. De regio’s moeten de opdracht krijgen na te gaan hoeveel wordt aangevuld, en hoeveel van dat aangevulde water bronnen vormt die op hun beurt rivieren vormen die veel economische activiteiten voeden. Zo komen we echt tot een totaalbeheer en duurzame ontwikkeling, en blijven we niet speculeren over waterstress.'

Bron: SciDev.net