100 Vlaamse partners engageren zich voor circulaire transitie

Begin deze week hebben honderd bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstituten en de Vlaamse ministers Hilde Crevits en Zuhal Demir een engagementsverklaring ondertekend: samen willen ze van Vlaanderen een afvalvrije regio maken.

Elke partner verklaart hiermee om zich officieel te verbinden aan de belofte om de circulaire transitie van de Vlaamse economie waar te maken. Die doelstelling omvat zes concrete domeinen: circulair bouwen, innovatie via de bio-economie, circulaire chemie en kunststoffen, meer recyclage en hergebruik in de maakindustrie en minder verspilling in onze voedselketen en waterkringlopen.

De ambitie is om tegen 2050 van Vlaanderen een circulaire economie te maken.

Meer en beter recycleren

‘De afhankelijkheid van grondstoffen en materialen is brandend actueel. Het toont het belang van een circulaire economie, waarbij we eigen gebruikte materialen of afval terug omzetten naar nieuwe materialen’, zei Vlaams minister Hilde Crevits, bevoegd voor Economie en Innovatie, tijdens het evenement Circular State of The Union 2022. ‘Denk aan het maken van bio-afbreekbaar plastic uit aardappelschillen of het herstellen van oude toestellen of onderdelen.’

‘Vandaag zijn we al voor 21 procent circulair in Vlaanderen. Dat cijfer moet omhoog, voor ons milieu, maar ook voor onze onafhankelijkheid van het buitenland en de tewerkstelling in onze economie.’

Volgens Crevits heeft Vlaanderen heel wat bedrijven, kennisinstellingen en middenveldorganisaties in huis met de juiste expertise en kennis. Het is haar ambitie om tegen 2030 het hergebruik van onze materialen of de recyclage ervan alvast te verdubbelen.

‘Vandaag zijn we al voor 21 procent circulair in Vlaanderen. Dat cijfer moet omhoog, voor ons milieu, maar ook voor onze onafhankelijkheid van het buitenland en de tewerkstelling in onze economie’, aldus minister Crevits.

Materialenwedloop

Honderd partners schaarden zich vandaag achter de Vlaamse ambitie via de ondertekening van een engagementsverklaring tussen overheid, kennisinstellingen, sociale economie, de industrie, middenveldorganisaties, social profit en financiële wereld.

Onder hen bijvoorbeeld de HoGent, Bond Beter Leefmilieu (BBL) en Herwin, maar ook de Boerenbond, de Vlaamse Confederatie Bouw en Agoria.

‘In een circulaire economie winnen we allemaal’, stelt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir. ‘Het biedt gigantisch veel mogelijkheden voor de industrie die zich helemaal kan herdenken. En in onze zoektocht naar geschikte grondstoffen worden we minder afhankelijk van stoffen die enkel in het verre buitenland te vinden zijn. Daarbij wint het klimaat en ook onze portefeuille vaart er wel bij.’

De slag om de grondstoffen woedt momenteel in alle hevigheid, getuige onder meer de grote omwenteling die Europa inzet om haar afhankelijkheid van gas te verminderen. Ook is er de forse prijsstijging van bouwmaterialen. Een circulaire economie zou volgens de initiatiefnemers minder onderhevig zijn aan dergelijke risico’s omdat het meer wil halen uit geïmporteerde grondstoffen.

Een circulaire economie gaat daarnaast spaarzaam om met drinkwater en hergebruikt afvalwater. Een ander speerpunt van een circulaire economie is het voorkomen van voedselverlies.

Duurzame modellen versnellen

‘Die circulaire gedachte is al lang geen theorie meer’, zegt Brigitte Mouligneau, transitiemanager van Vlaanderen Circulair. ‘Door meer in te zetten op nieuwe businessmodellen zoals huren en delen vermijden we nu al overbodige inzet van materialen. Jeans, gipswanden, bouwstenen, herbruikbare bekers. Het zijn maar enkele voorbeelden van zaken die vandaag in Vlaanderen al volledig circulair worden geproduceerd: 100 procent van het materiaal kan worden hergebruikt om opnieuw hetzelfde soort product te maken.’

‘Door meer in te zetten op nieuwe businessmodellen zoals huren en delen vermijden we nu al overbodige inzet van materialen.’

Daarnaast maken tal van innovaties het mogelijk om materiaal dat voorheen als puur afval werd gezien, te gaan opwaarderen. ‘Zo wordt isolatiemateriaal gemaakt van gemaaid gras en zijn er heel wat nieuwe toepassingen voor bijvoorbeeld appelsienschillen’, zegt Mouligneau. ‘Dat zijn nog relatief kleine initiatieven maar ze geven goed aan hoe we nieuwe, veilige materialen kunnen maken die bovendien de planeet niet beschadigen. Daar is al een hele nieuwe sector uit ontstaan, die van de bio-economie, waarbij biologische grondstoffen worden gebruikt om nieuwe materialen van te maken, ook op grote schaal.’

‘Met dit initiatief en deze engagementsverklaring zet Vlaanderen haar schouders onder de beloftevolle toekomst van een circulaire economie in 2050 - met grote voordelen voor burgers, milieu en economie’, reageert Tycho Van Hauwaert, beleidsexpert Circulaire Economie bij BBL.

‘Nu is het tijd om de hand aan de ploeg te slaan om die engagementen ook waar te maken’, zegt Van Hauwaert. ‘We moeten de uitdagende switch van de huidige lineaire, vervuilende industrieprocessen naar circulaire, duurzame modellen stevig versnellen.’