Hondurese jongeren stranden aan Mexicaanse grens

Ongeveer drieduizend Hondurezen, bijna allen jongeren, zitten vast aan de grens tussen Mexico en Guatemala. Mexico laat hen niet binnen. Velen zijn op de vlucht voor het bendegeweld.

Sommige Hondurezen proberen voor het eerst Mexico binnen te komen, veel anderen hebben het al eens geprobeerd. Tot die laatste groep behoort Cristian (21). Hij kwam Mexico al eens binnen in 2018, werd het land uitgezet en probeert het nu opnieuw. Maar deze keer is er vrijwel geen doorkomen aan. Honderden soldaten van de Nationale Garde bewaken de rivieren, de hekken, de plaatsen waar ze vroeger wel nog konden binnenkomen.

Cristian komt uit het departement Copán, in Honduras. Hij wil naar de Verenigde Staten, via Mexico, omdat hij in zijn thuisland alleen maar in de landbouw terechtkan, en “die volstaat zelfs niet om genoeg te eten te hebben”.

Bendes

De Hondurezen zijn op de vlucht voor de armoede en vooral het geweld in hun land, zeggen ze.

“Het is de eerste keer dat ik de grens probeer over te steken”, zegt Brayan (een fictieve naam, uit veiligheidsoverwegingen), die langs de Suchiate-rivier wacht. “Ik wil absoluut geen lid wil worden van bendes. Wanneer ze jou eruit pikken, en je weigert, dan bedreigen ze je met de dood. Daarom ga ik er weg.”

Ongeveer drieduizend migranten, die dit jaar in karavaan vanuit Honduras zijn vertrokken, zitten nu vast aan de grensovergangen van Chiapas en Tabasco. De Nationale Garde voorkomt dat ze massaal binnenkomen.

Wettelijke wachttermijnen

Volgens het Nationaal Instituut voor Migratie (INM) van Mexico zijn nog eens duizend migranten uit de karavaan het land binnengekomen. Ze zijn een procedure gestart om in Mexico te blijven en vervolgens hun reis naar de Verenigde Staten voort te zetten.

Guatemala gaf aan dat vierduizend migranten Honduras op 15, 16 en 17 januari verlieten. Ze trokken naar de grens van Guatemala met Mexico.

“Het is migratie zoals bij wet vastgesteld, regulier, veilig en ordelijk”, zegt nationaal INM-commissaris Roberto Garduño. “Het is niet zo dat ze binnenkomen en een metrokaartje krijgen. Ze moeten aan een reeks eisen voldoen, en de wettelijke wachttermijnen in acht nemen zodat de immigratiediensten de juiste beslissing kunnen nemen.”

Zaterdag probeerden de migranten de hekken aan de grensovergangen in Tabasco en Chiapas te openen om zo massaal het land binnen te komen.

De Nationale Garde hield hen tegen en gebruikte daarbij traangas. Na een twee uur durende confrontatie gaven de migranten het op.

Werk in Honduras

Daarop zei generaal Vicente Antonio Hernández van de Nationale Garde dat de migranten een formele aanvraag moesten doen. Tientallen migranten, vooral vrouwen en kinderen, deden dat.

“Het eten is erg duur, het loon zeer laag. Het is daarom dat we de beslissing hebben genomen om hier te komen.”

Zondag meldde het INM dat 1087 migranten op deze manier het land waren binnengekomen. In een verklaring zei de dienst dat de migranten wordt voorgesteld zich in te schrijven voor de programma’s Sembrando Vida (“Leven zaaien”) en Jóvenes Construyendo el Futuro (“Jongeren bouwen aan de toekomst”).

Lokale mensenrechtenorganisaties stellen echter dat die programma’s enkel in het thuisland van de migranten van kracht zijn. Werk aanbieden in Honduras heeft geen zin, zegt Josué, een Hondurees die naar New York hoopt door te reizen. “Het eten is erg duur, het loon zeer laag. Het is daarom dat we de beslissing hebben genomen om hier te komen.

Terugkeer

Het INM heeft in zijn verklaring laten weten de 1087 binnengelaten migranten zijn overgebracht naar migratiecentra. “In de meeste gevallen, en zodra de migratiestatus is bepaald, zal worden overgegaan tot de begeleide terugkeer naar hun landen van oorsprong als de situatie dit rechtvaardigt.”

Activisten die migranten en asielzoekers ondersteunen, klagen aan dat migranten die zich bij de INM-agenten melden, bijna verplicht worden om terug te keren naar Honduras. Dat brengt hun leven in gevaar omdat duizenden jongeren worden bedreigd door bendes.

“Niet iedereen migreert om economische redenen, velen doen dit om te ontsnappen aan het geweld in hun land”, zegt een medewerker van een opvangcentrum in Tecún Umán, een grensstadje in Guatemala.