Protest tegen staatsgreep wordt nu al vier maanden bloedig neergeslagen

Maand na belofte: nog geen bemiddeling in Myanmar

Brian Kelley (CC BY-SA 2.0)

De poging van de Zuidoost-Aziatische landengroep (Asean) om het geweld in Myanmar tot bedaren te brengen, heeft na een maand nog niet veel resultaat geboekt. Eind april ging de militaire junta akkoord met een voorzichtige compromistekst. Maar in de praktijk is er weinig veranderd en de situatie lijkt muurvast te zitten. 

Het geweld in Myanmar begon op 1 februari van dit jaar, toen het leger de macht overnam van de verkozen regeringsleidster Aung San Suu Kyi. Protest tegen die staatsgreep wordt nu al vier maanden bloedig neergeslagen. 

Het conflict werd eind april besproken door Asean, de associatie van tien Zuidoost-Aziatische landen waar Myanmar deel van uitmaakt. Juntaleider Min Aung Hlaing ging akkoord met een actieplan, dat volgens critici een typische consensustekst is zonder garanties op succes.

Einde aan geweld

De belangrijkste afspraak was dat het geweld zou stoppen, maar daar is voorlopig weinig van te merken. 

Volgens mensenrechtenorganisatie Assistance Associtaion for Political Prisoners (AAPP) zijn er sinds de ondertekening van de Asean-verklaring al 70 mensen vermoord. Dat brengt het totale aantal doden op meer dan 800.

De belangrijkste afspraak was dat het geweld zou stoppen, maar daar is voorlopig weinig van te merken. 

Lokale media proberen die slachtoffers een naam en een gezicht te geven. Zo brengt de krant The Irrawaddy het verhaal van een dichter uit Sagaing Regio, in het noorden, die bij het verlaten van zijn huis met benzine overgoten werd en daarna levend verbrand. Dichters worden vaker bedreigd en zelfs vermoord, omdat poëzie als een politiek wapen gezien wordt.

Aung San Suu Kyi

Nog volgens The Irrawaddy is in de oostelijke Shan State een man met messteken om het leven gebracht. Het zou gaan om een lid van de National League for Democracy (NLD), de partij van Aung San Suu Kyi. 

De NLD heeft eind vorig jaar de verkiezingen gewonnen, maar is nu buiten de wet geplaatst op beschuldiging van fraude.

De regeringsleidster zelf is deze week voor het eerst in vier maanden in het openbaar verschenen, toen ze naar de rechtbank kwam om zich te verantwoorden voor onder meer “opruiing”. 

Suu Kyi werd bij het begin van de coup opgesloten en zou al die tijd niet met haar advocaten hebben kunnen praten.

Constructieve dialoog

Human Rights Watch (HRW) zegt in een reactie dat een eerlijk proces op deze manier onmogelijk is. Over de ontbinding van NLD schrijft Kenneth Roth van HRW op Twitter: ’Het toont nog maar eens de minachting van de junta voor de wil van het Myanmarese volk.’

Het toont nog maar eens de minachting van de junta voor de wil van het Myanmarese volk.’

In het Asean-akkoord staat ook dat er een constructieve dialoog op gang gebracht moet worden, met de hulp van een bemiddelaar. Die zou niet alleen met de legertop praten, maar ook met de alternatieve éénheidsregering. 

De National Unity Government (NUG) is vorige maand opgericht en zegt de echte vertegenwoordiger te zijn van het Myanmarese volk. 

De NUG probeert verschillende gewapende milities te groeperen. Dat zijn etnische groepen die al jaren tegen de junta strijden omdat ze zich onderdrukt voelen. Nu proberen ze de krachten te bundelen. Daarbovenop wordt het land gedestabiliseerd door stakende ambtenaren, bankiers en leerkrachten die met hun burgerlijke ongehoorzaamheid protesteren tegen de staatsgreep. 

Logge structuur

De bemiddelingsopdracht wordt dus erg delicaat, maar na een maand heeft Asean nog altijd niet beslist wie deze taak op zich zou nemen. Dit bevestigt volgens analisten dat de organisatie traag werkt en een logge structuur heeft. 

Maar zelfs àls er een iemand wordt aangeduid, is het niet zeker of die in Myanmar zou toegelaten worden. ‘Pas nadat we een bepaald niveau van veiligheid en stabiliteit bereikt hebben, zullen we met die gezant kunnen samenwerken’, heeft een woordvoerder van de militaire raad aan persagentschap Reuters verklaard.  

Bewust op de lange baan

‘Min Aung Hlaing heeft de Asean-vergadering vooral bijgewoond om te laten zien dat hij het staatshoofd van Myanmar is’, zegt de Nederlandse diplomate en Myanmar-kenner Laetitia van den Assum ons tijdens een gesprek. ‘Daarom is hij ook speciaal in z’n burgerpak gegaan en niet in zijn militair uniform.’ Volgens van den Assum schuift de juntaleider de gemaakte afspraken bewust op de lange baan. 

‘Eigenlijk heb je hier een grote VN-operatie nodig.’

Het feit dat er geen timing in de overeenkomst staat, werd van bij het begin door verschillende critici op de korrel genomen. Er staat ook niks in de tekst over het lot van zo’n 4000 gevangenen. Het gaat niet alleen over politici en kunstenaars, maar ook over journalisten - zelfs buitenlandse. Zo werd deze week een Amerikaanse verslaggever opgepakt toen hij een vliegtuig naar de VS wilde nemen. 

Verenigde Naties

Hoe het verder moet, is een groot vraagteken. Alle betrokken partijen hebben de hakken in het zand gezet en Asean lijkt geen haast te hebben om tot de actie over te gaan. Myanmar zou geschrapt kunnen worden als lidstaat, maar dan verliezen de buurlanden elke invloed of controle. 

Van den Assum gelooft ook niet dat Asean de beloofde humanitaire hulp kan coördineren. ‘Eigenlijk heb je hier een grote VN-operatie nodig’, zegt ze.

Al denkt de diplomate niet dat de Verenigde Naties voldoende gezag hebben om in Myanmar een rol van betekenis te spelen. 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.