Human Rights Watch: 'Mens moet controle houden over moordrobots'

De menselijke ethiek en het publieke geweten steunen een verbod op autonome wapens, of moordrobots, zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) in een vandaag verschenen rapport. ‘De mens moet altijd controle houden over wapens.’

Het rapport verschijnt in de aanloop naar een internationale VN-bijeenkomst over killer robots van 27 tot 31 augustus. ‘De ontwikkeling en het gebruik van deze wapens ondermijnt de morele en wettelijke standaarden’, zegt Bonnie Docherty, wapenonderzoeker bij Human Rights Watch. ‘Landen moeten samenwerken om de ontwikkeling van deze wapens te stoppen, voordat ze zich verspreiden over de wereld.’

Blind makende laserwapens

HRW baseert zich op de Martens Clause, een al lang bestaande clausule in het internationaal recht die stelt dat opkomende technologie beoordeeld moet worden op grond van de ‘principes van de mensheid’ en ‘het publieke geweten’, als ze niet al onder andere wetgeving of verdragen valt.

‘De ontwikkeling en het gebruik van deze wapens ondermijnt de morele en wettelijke standaarden’

Bij killer robots is het probleem dat ze niet in staat zijn tot compassie of een genuanceerd wettelijk of ethisch oordeel, voorafgaand aan het besluit dodelijk geweld te gebruiken.

In 1995 werden blind makende laserwapens preventief verboden, waarbij in belangrijke mate een beroep werd gedaan op de Martens Clause. Een precedent voor het verbieden van volledig autonome wapens, nu die steeds dichterbij komen, zegt HRW.

Nieuw verdrag

Volgende week zijn meer dan zeventig regeringen in Genève vertegenwoordigd bij de zesde bijeenkomst sinds 2014 over autonome wapens. HRW roept de partijen op om volgend jaar onderhandelingen te beginnen voor een nieuw verdrag, waarin de eis gesteld wordt dat menselijke controle over wapensystemen altijd aanwezig blijft. De zogenoemde killer robots selecteren hun doelwit zonder enige menselijke controle van betekenis.

Tot nu toe hebben 26 landen expliciet aangegeven een verbod op volledig autonome wapens te steunen. Die landen zijn Algerije, Argentinië, Oostenrijk, Bolivia, Brazilië, Chili, China (alleen het gebruik), Colombia, Costa Rica, Cuba, Djibouti, Ecuador, Egypte, Ghana, Guatemala, Vaticaanstad, Irak, Mexico, Nicaragua, Pakistan, Panama, Peru, Palestina, Oeganda, Venezuela en Zimbabwe.

Lees ook

Zullen killer robots science fiction blijven?

Bij internationale bijeenkomsten gaven ook bijna alle andere landen aan voor menselijke controle over de wapens te zijn, wat in feite gelijkstaat aan een verbod van wapens waarbij die controle ontbreekt.

In 2013 ging de Campaign to Stop Killer Robots van start, een coalitie van 75 niet-gouvernementele organisaties – waaronder HRW – die een preventief verbod op de ontwikkeling, productie en het gebruik van deze wapens willen.