Miljoenen Latijns-Amerikanen krijgen geen geld meer van familie uit buitenland

Door de coronacrisis vallen de overmakingen of transfers van geld van migranten naar hun thuisland met een vijfde terug. In Latijns-Amerika worden daardoor minstens zes miljoen gezinnen in armoede geduwd. 

Volgens voorlopige prognoses van de Wereldbank zullen de transfers naar lage- en middeninkomenslanden met minstens 19,7 procent dalen tot 445 miljard dollar: 23 procent in Afrika ten zuiden van de Sahara, 22 procent in Zuid-Azië, 19,7 procent in Latijns-Amerika en de Caraïben, 19,6 procent in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, en 13 procent in Oost-Azië en de Pacific.

Zes miljoen gezinnen in Latijns-Amerika

Latijns-Amerikaanse gezinnen zullen dit jaar ongeveer 77,5 miljard dollar aan overmakingen ontvangen, vorig jaar was dat nog 96 miljard dollar.

‘Zes miljoen gezinnen, van de dertig miljoen die normaal overmakingen ontvangen, zullen die dit jaar niet krijgen, en nog eens acht miljoen zullen minstens een maand van dat inkomen verliezen’, zegt expert Manuel Orozco, verantwoordelijk voor migratie en overmakingen bij de organisatie Inter-American Dialogue

Een gemiddelde geldtransfer in de regio bedraagt 212 dollar per maand, blijkt uit studies van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB).

50 procent van gezinsinkomen

Overmakingen ‘vertegenwoordigen 50 procent van het totale inkomen van de gezinnen die geld van hun familieleden ontvangen en betekenen meer dan een verdubbeling van hun spaarvermogen.’

Hele economische sectoren zijn gesloten om het coronavirus tegen te gaan, waardoor migranten hun bron van werk en inkomen wordt ontnomen en ze geen geld meer naar hun families kunnen overmaken.

De verwachte daling, ‘de steilste in de recente geschiedenis, is grotendeels te wijten aan de ineenstorting van de lonen en de werkgelegenheid voor migrerende werknemers, die het meest kwetsbaar zijn tijdens crises in de landen die hen huisvesten’, stelt een rapport van de Wereldbank.

Hele economische sectoren zijn gesloten om het coronavirus tegen te gaan, waardoor migranten hun bron van werk en inkomen wordt ontnomen en ze geen geld meer naar hun families kunnen overmaken.

Essentiële bron van inkomsten

Overmakingen ‘zijn een essentiële bron van inkomsten voor ontwikkelingslanden’, zegt David Malpass, voorzitter van de Wereldbank.

Door de forse vermindering van de overmakingen valt de economie in Latijns-Amerika naar een ongekend niveau terug, zegt Alicia Bárcena, uitvoerend secretaris van de Economische Commissie voor Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied (Cepal).

De Latijns-Amerikaanse economie zal dit jaar 5,3 procent krimpen. Het aantal inwoners in armoede dreigt te stijgen van 186 naar 214 miljoen, maar liefst een derde van de totale bevolking.

In de regio worden Centraal-Amerika en Haïti het hardst getroffen. Overmakingen vertegenwoordigen 30 tot 39 procent van het bruto binnenlands product (BBP) van Haïti. In Honduras gaat het om 21,8 procent, in El Salvador 21,2 procent, in Guatemala om 13,8 procent.

Fragiele landen

‘We hebben het over fragiele landen, met in elkaar geklapte gezondheidssystemen, zwakke of corrupte regeringen, met begrotingen die al onvoldoende waren om aan de behoeften van de bevolking te voldoen en die nu nog kleiner zijn’, zegt Victoria Gass van de Amerikaanse afdeling van de organisatie Oxfam.

Orozco schat dat de consumptiecapaciteit van de mensen in Centraal-Amerika met 20 procent zal dalen. Ze zullen hun spaargeld moeten aanspreken, gemiddeld drie maand van overmakingen, voor onmiddellijke uitgaven zoals voedsel en medicijnen.

Geen brood meer kopen

In El Salvador ontvangt de 35-jarige Gabriela Pleitez niet langer de 200 dollar die ze elke maand krijgt van haar moeder, een tandartsassistente, en haar broer, een taxichauffeur. Beiden wonen in de Amerikaanse stad Los Angeles en zijn plotseling werkloos geworden.

‘Als je 10 dollar krijgt, moet je goed nadenken waaraan je het gaat uitgeven.’

Gabriela heeft elke maand 400 dollar nodig om rond te komen. Af en toe verdient ze door als vastgoedmakelaar te werken of door kleding en schoonheidsproducten te verkopen. Ze probeert nu wat bij te verdienen als hulp in een eetkraam.

‘Ik koop geen brood meer’, zegt ze. ‘Als je 10 dollar krijgt, moet je goed nadenken waaraan je het gaat uitgeven. Als ik het water niet betaal, sluiten ze me af. De eigenaar van het huis mag me drie maanden geen huur aanrekenen, volgens een regeringsbesluit, maar nadien zal hij willen dat ik vertrek.’

Reddingslijn

Voor een andere Salvadoraanse vrouw, Rosa Ramírez, een 56-jarige vrouw uit  Zacatecoluca, betekende COVID-19 de genadeslag voor haar kleine bedrijf in bloemstukken. ‘Voordien was de situatie al moeilijk, maar nu, met de mensen die binnen blijven en bedrijven die gesloten zijn, zit ik zonder werk.’ 

Haar reddingslijn is haar 27-jarige zoon Luis, die in 2018 een baan vond als schrijnwerker in de Amerikaanse stad Stafford. Hij was daarnaartoe gevlucht nadat Salvadoraanse bendes geld hadden geëist om zijn driejarige dochter niet aan te vallen.

Luis stuurde elke maand tussen 350 tot 400 dollar ‘om de rekeningen, het huis en de medicijnen te betalen. Ik heb al jaren een hoge bloeddruk en kan me niet veroorloven geen medicijnen te nemen.’ Maar nu heeft de zoon maar de helft van het bedrag gestuurd omdat hij minder werkt, ‘de ene dag heeft hij werk en de andere niet.’

Mexico

In Mexico, een land van 130 miljoen inwoners, waarvan 42 procent in armoede leeft, kwamen vorig jaar 36 miljard dollar aan overmakingen binnen, vooral van de 37 miljoen mensen van Mexicaanse afkomst die in de Verenigde Staten wonen.

Dit jaar zullen 1,7 miljoen Mexicaanse gezinnen geen geld meer krijgen, berekende Orozco.

Dat geld kwam toe bij zeven miljoen Mexicaanse gezinnen. Dit jaar zullen 1,7 miljoen gezinnen geen geld meer krijgen, berekende Orozco.

Zelf overleven

De 26-jarige Laura werkt nu bij een dierenarts in het Peruaanse Lima. Maar die ‘heeft nu bijna geen klanten meer door de lockdown die door de Peruaanse regering is opgelegd. Mijn man, die verschillende banen heeft gehad, zit ook zonder werk.’

Laura stuurde maandelijks 100 dollar per maand naar haar moeder, een weduwe met nog twee tienerkinderen, in Barquisimeto, een stad in het westen van Venezuela. Haar moeder verdient als onderwijzeres omgerekend vijf dollar per maand.

Na elke overmaking kon haar moeder ‘wat medicijnen, wat vlees, melk en eieren kopen, als aanvulling op de basisproducten die de regering tegen gesubsidieerde prijzen aan arme gezinnen aanbiedt. Maar nu kan ik haar bijna niets sturen, we proberen zelf te overleven in Lima.’

Van de Venezolanen in Peru was ongeveer de helft actief als straatverkoper, 15 procent in winkels en 6 procent in restaurants, blijkt uit onderzoek van Cécile Blouin van de Pauselijke Katholieke Universiteit in Lima. Al die activiteiten liggen nu stil door COVID-19.

Anticyclisch

Tot deze coronacrisis waren de geldtransfers anticyclisch. Migranten stuurden meer geld naar huis wanneer hun land van herkomst in een crisis belandde. Nu kan dat niet meer, omdat de pandemie en de recessie alle landen hebben getroffen.

Toch is er hoop. Volgens het Internationaal Monetair Fonds zal de wereldeconomie na een daling van procent 3 procent in 2020 met 5,8 procent groeien in 2021. Ook de overmakingen zullen dan met een vergelijkbaar percentage groeien. In lage- en middeninkomenslanden zullen ze volgend jaar in totaal 470 miljard dollar bedragen.

Maar miljoenen families, zoals die van Gabriela en Rosa in El Salvador of Laura in Venezuela, hebben zoveel tijd niet.