Mondmasker voor iedereen kan tweede coronagolf voorkomen

Als iedereen een mondmasker draagt, daalt de verspreiding van het coronavirus drastisch. Dat zeggen onderzoekers van de universiteiten van Cambridge en Greenwich. Alleen lockdowns zullen een tweede golf van COVID-19 niet stoppen.

Een algemeen gebruik van mondmaskers houdt het zogeheten reproductiecijfer (R) van het coronavirus onder 1 en kan zo een nieuwe golf voorkomen, in combinatie met lichte lockdowns, besluit de studie. 

R staat voor het aantal mensen aan wie een besmet persoon het virus doorgeeft. R moet onder 1 blijven om de pandemie te vertragen.

Lockdowns volstaan niet

Als voldoende mensen een mondmasker dragen, ongeacht of ze symptomen vertonen, dan kan dat transmissiesnelheid van het coronavirus ‘drastisch verminderen’, blijkt uit de studie. Lockdowns alleen zullen een heropflakkering van het virus niet stoppen, zien de onderzoekers in hun modellen.

‘Als wijdverbreid mondmaskergebruik door het publiek wordt gecombineerd met fysieke afstand en een beperkte lockdown, kan dit de pandemie op een aanvaardbare manier beheersen en de economische activiteit weer opstarten lang voordat er een werkend vaccin is’, zegt hoofdauteur Richard Stutt.

Vaker gezicht aanraken

Het team maakte modellen voor meerdere scenario’s, en voor de verschillende stadia van infectie en transmissie. Ze hielden ook rekening met de negatieve aspecten van het gebruik van maskers. Zo raken mensen vaker hun gezicht aan als ze een mondmasker dragen.

Ook maskers dragen zonder symptomen te vertonen helpt.

In alle scenario’s daalt R tot onder 1 – wordt de verspreiding van het coronavirus dus afgeremd – als minstens 50 procent van de bevolking een mondmasker draagt.

De verspreiding neemt verder af naarmate meer mensen in het openbaar maskers dragen. Als iedereen een masker draagt, kan dat kan in combinatie met beperkte lockdowns volstaan om nieuwe heropflakkeringen te voorkomen in de 18 maanden die nodig zijn voor een mogelijk vaccin.

Ook zonder symptomen

Ook maskers dragen zonder symptomen te vertonen helpt. Als mensen altijd maskers dragen in de openbare ruimte, is dat tweemaal zo effectief om R te verminderen dan wanneer ze alleen maskers dragen als ze symptomen vertonen. 

Hoe eerder iedereen een masker begint te dragen, hoe beter. Maar de modellen laten ook zien dat algemeen mondmaskergebruik tot 120 dagen na het begin van een epidemie (de eerste 100 gevallen) een nieuwe golf kan voorkomen.

Ook zelfgemaakte maskers

Ook zelfgemaakte maskers helpen. Uit eerder onderzoek bleek al dat maskers die bijvoorbeeld van katoenen T-shirts zijn gemaakt nog altijd een effectiviteit van 90 procent hebben bij het voorkomen van besmetting.

Iedereen die zich in de openbare ruimte begeeft, zou er een moeten dragen.

Zelfs als iedereen maskers met een effectiviteit van slechts 75 procent draagt, dan kun je een zeer hoge R-waarde van 4 tot onder 1 brengen, ook zonder lockdowns. Groot-Brittannië zat voor de lockdown dicht tegen die 4.

Niet alleen op openbaar vervoer

De onderzoekers pleiten voor informatiecampagnes in de hele wereld die mensen stimuleren om mondmaskers te dragen in de openbare ruimte. Alleen een masker dragen op het openbaar vervoer volstaat niet. Iedereen die zich in de openbare ruimte begeeft, zou er een moeten dragen.

‘We hebben weinig te verliezen met het wijdverbreide gebruik van mondmaskers, maar de winst kan aanzienlijk zijn’, zegt coauteur Renata Retkute van de Universiteit van Cambridge.

Het onderzoek verscheen in de Proceedings of the Royal Society A.