Nanoplastics uit Parijs en Londen gevonden in de Alpen

Op een ongerepte plek hoog in de Alpen zijn voor het eerst nanoplastics aangetroffen. Volgens de onderzoekers zijn die afkomstig uit grootsteden als Frankfurt, Parijs en zelfs Londen. De plasticdeeltjes zouden zijn meegevlogen op de wind.

De onderzoekers waren nabij het Sonnblick-observatorium in de Oostenrijkse Alpen op zoek naar bepaalde organische deeltjes, maar stuitten bij toeval op plastic nanodeeltjes. Dat zijn extreem kleine stukjes plastic die overblijven nadat plastic producten afbreken. 

De wetenschappers speurden naar de organische deeltjes door monsters van sneeuw of ijs te laten verdampen, het residu te verbranden en de daarbij ontstane dampen te analyseren. ‘Onze detectiemethode is eigenlijk een soort mechanische neus. En die bleek onverwachts de geur van verbrand plastic te ruiken in onze sneeuwmonsters’, zegt hoofdonderzoeker Dušan Materić. 

Het apparaat detecteerde de geur van verschillende soorten kunststof, voornamelijk polypropyleen (PP) en polyethyleentereftalaat (PET).

Schokkende verrassing

De plasticgeur bleek afkomstig van deeltjes van minder dan 200 nanometer groot, ongeveer een honderdste van de dikte van een menselijke haar. Dat is flink kleiner dan plasticdeeltjes die in eerder onderzoek waren gedetecteerd. ‘Met deze detectiemethode hebben we voor het eerst de aanwezigheid van nanoplastics in het milieu kunnen kwantificeren’, zegt Materić. 

‘Omdat de hoge Alpen zeer afgelegen en ongerept zijn, was het een schokkende verrassing om daar zo’n hoge concentratie nanoplastics te vinden.’ De resultaten doen vermoeden dat er naast microplastics net zoveel nanoplastics aanwezig zouden kunnen zijn op dit soort afgelegen plekken.

Door de lucht vervoerd

De onderzoekers vonden het onwaarschijnlijk dat de nanoplastics afkomstig zouden zijn uit het Alpengebied zelf. Om de juiste bron te achterhalen hebben ze hun oorspronkelijke onderzoeksproject compleet omgegooid en kwamen vervolgens tot de conclusie dat er een opvallende correlatie was tussen hoge concentraties nanoplastic en wind uit de richting van grote Europese steden, met name Frankfurt en het industriële Ruhrgebied in Duitsland, maar ook grootsteden in Nederland, Parijs en zelfs Londen.

‘Op basis van geavanceerde modellen concluderen we dat nanoplastics door de lucht zijn vervoerd vanuit die stedelijke gebieden’, vertelt Materić. ‘Dat is potentieel zorgwekkend, want dat zou kunnen betekenen dat de lucht die we inademen ook nanoplastics bevat’, zegt Materić. Het team heeft inmiddels nieuwe middelen ontvangen om dit gegeven verder te kunnen bestuderen.

De eerste resultaten van het onderzoek zijn verschenen in Environmental Pollution.