Nieuw malariavaccin is als eerste ooit meer dan 75 procent effectief

Onderzoekers van de Universiteit van Oxford hebben de bevindingen gedeeld van een vroege studie onder 450 kinderen naar een nieuw vaccin tegen malaria. Dat zou voor 77 procent effectief zijn, en dat is een primeur.

De wetenschappers, verbonden aan de Universiteit van Oxford, deelden hun bevindingen in een voorpublicatie bij wetenschappelijk tijdschrift The Lancet. De studie naar het kandidaat-vaccin tegen malaria is nog niet door vakgenoten beoordeeld, maar de resultaten laten zien dat het voldoet aan de effectiviteitsstandaard van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De hoge effectiviteit van het vaccin werd gedurende de twaalf maanden na vaccinatie vastgesteld.

De hoge effectiviteit van het vaccin werd gedurende de twaalf maanden na vaccinatie vastgesteld.

In hun bevindingen stellen de wetenschappers dat dit vaccin als eerste ooit voldoet aan de Malaria Vaccine Technology Roadmap van de WHO, dat als doel stelt dat een vaccin voor ten minste 75 procent effectief is.

De auteurs deelden hun eerste bevindingen van de gerandomiseerde en dubbelblinde studie, die werd uitgevoerd in een ziekenhuis in het West-Afrikaanse Burkina Faso, vorige week vrijdag. De deelnemers, 450 kinderen in de leeftijd van 5 tot 17 maanden, werden gerekruteerd in Nanoro, een gebied dat 24 dorpen beslaat met in totaal naar schatting 65.000 inwoners.

Veilig en ‘hoogst effectief’

De deelnemers werden opgedeeld in drie groepen. De eerste twee groepen kregen het R21/Matrix-M-vaccin (met een lage of een hoge dosis van hulpstof Matrix-M) en de derde - de controlegroep - ontving een rabiësvaccin. De vaccins werden tussen begin mei 2019 en begin augustus 2019 toegediend, voordat het piekseizoen voor malaria losbarstte.

Het nieuwe vaccin werd niet alleen veilig, maar ook ‘hoogst effectief’ bevonden door de onderzoekers.

Het nieuwe vaccin werd niet alleen veilig, maar ook ‘hoogst effectief’ bevonden door de onderzoekers. Zij constateerden gedurende twaalf maanden nadat de vaccins waren toegediend, een effectiviteit van 77 procent in de groep met de hogere dosis Matrix-M en 71 procent in de groep met de lagere doses. Ze merkten geen ernstige bijwerkingen op.

Naar aanleiding van die eerste resultaten werd de vroege studie verlengd met een nieuwe vaccinatieronde een jaar later, voorafgaand aan het volgende malariaseizoen.

De onderzoekers zijn nu, in samenwerking met het Indiase Serum Institute en vaccinatieontwikkelaar Novavax Inc., begonnen met de rekrutering van deelnemers voor een zogenoemde fase drie-studie om de veiligheid en werkzaamheid van het vaccin op grotere schaal te beoordelen. Daarvoor zullen 4.800 kinderen in de leeftijd van 5 tot 36 maanden, verspreid over vier Afrikaanse landen, gevaccineerd worden.

Ruim 200 miljoen doses per jaar

Het Serum Institute heeft toegezegd om de komende jaren jaarlijks 200 miljoen doses te produceren zodra het middel wordt goedgekeurd door toezichthouders. Cyrus Poonawalla en Adar Poonawalla, respectievelijk voorzitter en CEO van het Serum Institute, zeggen er ‘alle vertrouwen in te hebben dat we in staat zullen zijn jaarlijks meer dan 200 miljoen doses te leveren zodra de wettelijke goedkeuringen beschikbaar zijn.’

‘De resultaten zijn erg veelbelovend’, zegt hoogleraar Halidou Tinto, regiodirecteur van gezondheidsinstituut IRSS in Nanoro en hoofdonderzoeker van de studie. ‘Ze laten een ongekende effectiviteit zien van een vaccin dat goed werd verdragen door de proefpersonen. We kijken uit naar de volgende fase van het onderzoek, waarin we gaan proberen de veiligheid en werkzaamheid op grotere schaal aan te tonen voor een vaccin dat in deze regio zo hard nodig is.’

Adrian Hill, coauteur van het artikel in The Lancet en hoogleraar aan de Universiteit van Oxford, denkt dat het vaccin in potentie een enorme impact kan hebben op de volksgezondheid. “De nieuwe resultaten ondersteunen onze hoge verwachtingen van het potentieel van dit vaccin, waarvan we denken dat het als eerste ooit de WHO-effectiviteitsdoelstelling bereikt.”

Ruim 270.000 kinderen per jaar

‘Malaria is een van de belangrijkste oorzaken van kindersterfte in Afrika’, zegt minister van Volksgezondheid in Burkina Faso, Charlemagne Ouédraogo. ‘We ondersteunen proeven met een reeks vaccinkandidaten en deze nieuwe gegevens laten zien dat de goedkeuring van een nieuw, zeer nuttig malariavaccin zomaar in de komende jaren zou kunnen gebeuren. Dat zou een zeer belangrijk nieuw instrument zijn om malaria te bestrijden en vele levens te redden.’

‘Malaria is een van de belangrijkste oorzaken van kindersterfte in Afrika.’

Minister van Hoger Onderwijs, Wetenschappelijk Onderzoek en Innovatie in Burkina Faso Alkassoum Maiga voegt daaraan toe: ‘Ik ben trots op onze onderzoekers, die een grote bijdrage hebben geleverd. Ik hoop dat de aanstaande derde fase-studie deze veelbelovende bevindingen zal bevestigen en dat dit vaccin effect kan hebben op deze ziekte die elk jaar miljoenen kinderen treft.’

‘Een effectief en veilig malariavaccin zou een heel belangrijk extra wapen zijn om malaria te verslaan’, stelt Gareth Jenkins van de organisatie Malaria No More UK. Jaarlijks overlijden nog altijd ruim 270.000 kinderen aan de ziekte.

‘Een wereld zonder malaria is een wereld die veiliger is, zowel voor de kinderen die door deze ziekte zouden worden gedood, als voor ons hier. Want ook landen die van de malariadruk zijn verlost zullen beter uitgerust zijn om nieuwe ziektedreigingen het hoofd te bieden als deze opduiken.’