Ontwikkelingslanden jagen groene energierevolutie aan

Ontwikkelingslanden deden in 2019 recordinvesteringen in hernieuwbare energie, blijkt uit een nieuw rapport. Economieën in het Zuiden streven rijke landen daarbij voorbij.

Vorige jaar investeerden ontwikkelingslanden – China niet meegerekend – 59,5 miljard dollar in niet-fossiele brandstoffen, staat in het rapport Global Trends in Renewable Energy Investment.

In dollars gerekend waren ontwikkelingslanden goed voor 54 procent van het wereldwijde totaal. Daarmee passeren ze de industrielanden voor het vijfde jaar op rij.

Taiwan

Het Klimaatakkoord van Parijs legt landen op hun uitstoot van broeikasgassen te reduceren om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 graden Celsius. Hernieuwbare energie helpt mee om die doelstelling te bereiken.

Taiwan wordt in het rapport genoemd als een succesverhaal. Daar werden overeenkomsten gesloten voor drie grote offshore-windenergieprojecten. De investeringen groeien zo met 390 procent naar een record van 8,8 miljard dollar.

Prijsdaling

Angus McCrone, hoofdredacteur van Bloomberg New Energy Finance en medeauteur van het rapport, zegt dat de prijsdaling van hernieuwbare energie te danken is aan efficiëntere windturbines en zonnepanelen, sterke concurrentie en veilingen door overheden om tarieven te bepalen en capaciteit te verdelen.

Ontwikkelingslanden hebben energie nodig en ze overwegen daarbij steeds vaker hernieuwbare energie vanwege de betaalbaarheid.

In landen die eerder aanzienlijk investeerden in hernieuwbare energie, zoals Zuid-Afrika, Jordanië, Egypte, Marokko en Kenia, daalden de investeringen. Volgens de onderzoekers is dat grotendeels een gevolg van hiaten in veilingprogramma’s. ‘Dit was in het algemeen de belangrijkste oorzaak van de daling in het Midden-Oosten en Afrika.’

McCrone zegt dat het Zuiden de pionier was in het gebruik van veilingen. Inmiddels zijn ze een wereldwijd fenomeen geworden; Brazilië was een voorloper op dit gebied en er is nog steeds ‘stevige’ concurrentie in Latijns-Amerika en delen van Azië.

Ethiek

Veel van de metalen en zeldzame mineralen die nodig zijn voor hernieuwbare technologie komen uit ontwikkelingslanden. De ethische kwesties die samenhangen met de winning van deze grondstoffen zijn belangrijk, vooral als het gaat om batterijen, zegt Ulf Moslener, hoofd onderzoek bij de gezamenlijke onderzoeksprogramma van de Frankfurt School en het VN-Milieuprogramma.

Hij zegt dat duurzaam financieel beleid, zoals de Green Deal van de Europese Unie die investeerders dwingt de sociale en milieugevolgen van projecten mee te wegen, wereldwijde standaarden kunnen worden.

Grote waterkrachtcentrales, die vaak onder vuur liggen omdat er mensen door ontheemd raken en ze milieuschade veroorzaken, zijn niet meegenomen in de cijfers in het rapport. McCrone zegt dat sommige biomassabronnen, zoals palmpitschelpen en houtpellets, ook controversieel zijn vanwege ontbossingszorgen.

Energietoekomst

Ontwikkelingslanden hebben energie nodig, zegt McCrone, en ze overwegen daarbij steeds vaker hernieuwbare energie vanwege de betaalbaarheid.

‘Het is duidelijk dat hernieuwbare energie de enige oplossing is die op een duurzame, veerkrachtige manier energie kan leveren tegen lage kosten.’

Rana Adib, directeur van REN21, een denktank en een netwerk van organisaties op het gebied van duurzame energie, zegt dat hernieuwbare energie een adequate en betaalbare oplossing is voor landen waar grote delen van de bevolking nog niet aangesloten zijn op een elektriciteitsnetwerk.

‘Op die manier ontstaat bewustwording bij de bevolking, groeit de steun voor deze technologieën en projecten, en worden op hun beurt beleidsmakers aangemoedigd deze technologieën op grotere schaal te introduceren’, zegt Adib.

Het aantal ontwikkelingslanden en opkomende economieën met een beleid op het gebied van hernieuwbare energie stond eind vorig jaar op 91. In 2004 hadden nog maar 21 landen zo’n beleid, zegt Adib.

Coronavirus

McCrone constateert dat de COVID-19-crisis direct impact heeft op hernieuwbare-energieprojecten. De bouw ligt in sommige gevallen stil en het is moeilijke om aan kapitaal en vergunningen te komen.

Adib pleit ervoor om hernieuwbare energie op te nemen in economische herstelplannen. ‘Ondanks de kortetermijnrisico’s, moeten we de benodigde regelgevingskaders ontwikkelen. Dat is vooral belangrijk in ontwikkelingslanden waar de druk groeit om fossiele brandstoffen te gebruiken om te voorzien in de energiebehoefte.’

‘Het is duidelijk dat hernieuwbare energie de enige oplossing is die op een duurzame, veerkrachtige manier energie kan leveren tegen lage kosten.’

REN21 lanceert zijn jaarlijkse Renewables Global Status Report op 16 juni. In dat rapport is onder meer aandacht voor het gebrek aan aandacht voor hernieuwbare energie in sectoren die zich bezighouden met verwarming, koeling en transport.

Bron: SciDev.net