Fair trade consumeren kan wel degelijk het verschil maken

Waarom chocolade ook zo bitter smaakt

Trade for Development

 

Tijdens de jaarlijkse Week van de Fair Trade die vandaag begint, moedigt men de consument nog meer aan om bewust voor eerlijke producten te kiezen. Dit jaar draait de campagne hoofdzakelijk rond cacao. In een land waar chocolade de nationale trots is, mogen bedrijven en consumenten niet blind zijn voor de donkere, en vooral bittere, kant van die lekkernij.

De lonen die maar al te vaak onder de armoedegrenzen bengelen, houden ook andere problemen zoals kinderarbeid en ontbossing in stand.

Chocolade eten, is an sich geen groot probleem, maar de lage lonen die landbouwers voor hun cacao krijgen, zijn dat wel. De twee belangrijkste cacaoproducerende landen waar zich problemen voordoen, zijn Ghana en Ivoorkust: op kleine familieplantages bedraagt het gemiddelde inkomen er amper € 0,67 per dag volgens Fairtrade Belgium. De lonen die maar al te vaak onder de armoedegrenzen bengelen, houden er ook andere problemen zoals kinderarbeid en ontbossing in stand.

Dat de inkomsten van de landbouwers te laag liggen, kent meer dan één oorzaak. Zo is er in deze miljardenindustrie een enorme concentratie van het aantal bedrijven dat instaat voor de verwerking van de cacao en de verwerking tot chocolade, waardoor die erin slagen de wereldmarktprijs laag te houden. Verder geeft de overheid in beide landen aan een minimumprijs te willen garanderen, maar als die prijs laag blijft om smokkel te bestrijden of zelfs verlaagd wordt om op de markt te reageren, dan verbetert dat niet veel aan de financiële situatie van de landbouwer.

Het gevaar van een goede oogst

Trade for Development

 

Ook het weer was de afgelopen jaren een boosdoener; goed weer zorgde voor een oogst die de vraag overschreed, waardoor de prijs zakte. Hoewel de oogst van cacao dus al groter is dan de vraag ernaar, zien families zich vaak genoodzaakt hun minderjarige kinderen in te zetten voor de cacaoteelt om zo een grotere oogst en dus ook meer geld binnen te halen.

Naast de sociale impact van de cacaoteelt blijft ook het milieu niet gespaard. Een groot deel van het West-Afrikaanse regenwoud verdween om ruimte voor cacaobomen te creëren, in een poging om meer inkomsten te genereren. Maar de verstoring van het ecosysteem veroorzaakt droogte en onvoorspelbare neerslag die de cacaoteelt beïnvloeden en op termijn onmogelijk kunnen maken in Ghana en Ivoorkust.

Duurzame chocolade kan

Oudere cacaobomen produceren steeds minder, maar intensief inzetten op de teelt op nieuwe vruchtbare plantages put ook daar al snel de grond uit. De organisaties achter de Week van de Fair trade duiden daarom boslandbouw aan als mogelijke oplossing. Door het aanplanten van bomen te combineren met de teelt van groente, fruit of vee, blijft de landbouwgrond langer vruchtbaar. De methode vraagt echter heel wat tijd en investeringen, wat het meteen minder aantrekkelijk maakt voor West-Afrikaanse landbouwers die snel naar oplossingen zoeken. Door op de gebruikelijke manier verder te werken, wordt de toekomst van de cacaoteelt helaas op het spel gezet.

De industrie, ngo’s en overheden lieten eerder dit jaar op de World Cocoa Conference weten dat doorgaan op de huidige manier niet meer kan.

Als de kleine landbouwer zelf geen verandering teweeg kan brengen, wat doen de grote spelers dan? De industrie, ngo’s en overheden lieten eerder dit jaar op de World Cocoa Conference weten dat doorgaan op de huidige manier niet meer kan. Ook Minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo ging in juni met een aantal Belgische bedrijven en ngo’s aan tafel zitten om te overleggen over duurzame cacaoteelt.

Internationaal stelden de grote bedrijven ondertussen plannen op om hun productie te verduurzamen, al zijn daar bij de ene al wat meer concrete plannen voor dan bij de andere. Mars lijkt de koploper door als eerste de ecologische en sociale problemen te erkennen en belooft tegen 2020 volledig duurzame chocolade te produceren, anderen, waaronder Nestlé, leggen zichzelf liever minder dringende of minder concrete deadlines op, aldus Fair Trade.

Duizend-en-een labels

Nog een opmerkelijk verschil is de manier van certificeren: sommigen gebruiken bestaande duurzaamheidslabels, anderen stellen liever een eigen label op. Waar sommigen daarbij vooral lijken te focussen op een hogere productiviteit en kwaliteit, stelt Charles Snoeck van Fairtrade Belgium dat een holistische aanpak nodig is: het is in de sector nog te vaak taboe, maar een degelijke prijs voor de lokale producenten is van fundamenteel belang. Fairtrade zet daarom in op een gegarandeerde minimumprijs die de volatiele marktprijs opvangt en een premie die rechtstreeks naar de coöperatie gaat.

Trade for Development

 

Ook bij Fairtrade is er nog heel wat werk aan de winkel, maar er wordt volop ingezet op het bereiken van een leefbaar inkomen. Verder probeert Fairtrade de positie van de landbouwers zo veel mogelijk te versterken door ze een stem te geven in onderhandelingen. Het Fairtrade label is al een goede indicator, maar op labelinfo.be valt meer info over de meest relevante duurzaamheidslabels terug te vinden.

De vele labels maken het de consument niet altijd even makkelijk, maar fair trade consumeren kan wel degelijk het verschil maken. Landbouwers die zich inzetten op een duurzame productie en door een te kleine vraag naar fair trade slechts een derde van hun oogst onder zo’n label kunnen doorverkopen, kunnen voor twee derde van hun inspanningen niet genieten van de voordelen die aan het label verbonden zijn.

Om te vermijden dat deze duurzame chocolade tussen die op de conventionele markt belandt, moet de vraag naar fair trade chocolade worden vergroot. Op de Belgische markt gebeurt dat door gekende merken zoals Oxfam, Belvas en Tony’s Chocolonely, maar ook retailers zoals Carrefour en Lidl werken nu met Fairtrade chocolade in hun producten, en beïnvloeden zo zeker de stijgende vraag naar duurzame chocolade in België.

Trade for Development

 

Ook kunnen consumenten een signaal uitzenden naar bedrijven en overheden toe door de petitie van Oxfam-Wereldwinkels te ondertekenen. Daarin wordt een strengere wetgeving gevraagd, zodat bedrijven in hun toeleveringsketens verplicht worden mensenrechten en milieu te respecteren. Enabel deelt mee dat het aantal mensen dat in België voor fair trade producten kiest voorlopig stagneert en de consumptie bij de Belgen onder € 15 blijft, maar de Week van de Fair Trade probeert daar verandering in te brengen, ook tijdens de rest van het jaar.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.