Woestijnstof remt de klimaatopwarming – voorlopig toch

Een sterke toename van stof uit zandstormen in de atmosfeer in de voorbije eeuw heeft de echte omvang van de klimaatverandering voor een deel gemaskeerd. Nieuw onderzoek spreekt van een effect tot 8 procent. 

‘We laten zien dat woestijnstof is toegenomen en waarschijnlijk de opwarming van de aarde enigszins is tegengegaan, wat ontbreekt in de huidige klimaatmodellen’

Sinds het midden van de negentiende eeuw is het de hoeveelheid atmosferisch stof met zo’n 55 procent gestegen, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Californië - Los Angeles (UCLA). Dat is het gevolg van drogere bodems, hogere windsnelheden en veranderingen in het menselijk landgebruik.

Sommige effecten van het stof verwarmen de planeet, maar omdat andere effecten de opwarming tegengaan – bijvoorbeeld door zonlicht terug de ruimte in te kaatsen – is het netto effect verkoelend.

‘We laten zien dat woestijnstof is toegenomen en waarschijnlijk de opwarming van de aarde enigszins is tegengegaan, wat ontbreekt in de huidige klimaatmodellen’, zegt UCLA-atmosfeerfysicus Jasper Kok.

Hij vergelijkt het met de handrem van een auto die lichtjes is ingeschakeld: als die bij hoge snelheid wordt losgelaten, gaat de auto nog sneller rijden. Zo is het ook met het klimaat: als de concentratie van woestijnstof niet verder toeneemt, zal ook de opwarming van de aarde versnellen.

Schommelingen

En hoewel de niveaus van atmosferisch stof gemiddeld zijn toegenomen, is die trend verre van stabiel: er waren flinke schommelingen. Verschillende variabelen maken het dan ook moeilijk om voorspellingen te doen over de concentratie in de toekomstige decennia.

‘We willen dat klimaatprojecties zo nauwkeurig mogelijk zijn, en deze stoftoename zou tot 8 % van het broeikaseffect kunnen maskeren’, zegt Kok. ‘Door rekening te houden met de toename van woestijnstof, goed voor meer dan de helft van de massa van fijnstof in de atmosfeer, kunnen we de nauwkeurigheid van klimaatvoorspellingen vergroten. Dat is van enorm belang, omdat betere voorspellingen tot betere beslissingen kunnen leiden over hoe klimaatverandering kan worden beperkt of hoe we ons kunnen aanpassen.’