Keniaanse veiligheidsdiensten moeten waakzaam blijven

Al-Shabaab in Kenia: verzwakt maar niet verslagen

 AU-UN IST PHOTO / STUART PRICE [CC0 1.0 Universal (CC0 1.0) - Public Domain]

Keniaanse soldaten op patrouille.

Na verschillende bloedige aanslagen heeft Kenia met succes de invloed van de terroristische groepering Al-Shabaab teruggedrongen, schrijft Stig Jarle Hansen, politicoloog aan de Milieu- en Biowetenschappelijke Universiteit van Noorwegen. Maar het gevaar is nog niet geweken.

Vijf jaar geleden vielen 71 doden bij een terroristische aanval op winkelcentrum Westgate, een rijke buurt in de Keniaanse hoofdstad Nairobi. Door de verwarring bij de Keniaanse veiligheidsdiensten vielen meer doden dan noodzakelijk, ook onder militairen. Na de aanval verschenen video’s online van beveiligingsagenten die winkels plunderden tijdens de gijzeling.

De aanval, die werd opgeëist door Al-Shabaab, raakte de belangrijke Keniaanse toeristenindustrie hard. Vijf jaar later is de dreiging enigszins verminderd.

Al-Shabaab is nog niet verslagen. Maar er zijn verschillende signalen dat Kenia, en ook diverse buurlanden zoals Djibouti, Oeganda, Tanzania en Ethiopië, belangrijke vooruitgang hebben geboekt in de strijd tegen terroristische groepen en hun plaatselijke sympathisanten.

Mijn veldstudies wijzen erop dat de Keniaanse politie erin slaagt communicatie en grensverkeer te verhinderen tussen plaatselijke sympathisanten en Somalische militanten. Dit is om twee redenen belangrijk. Ten eerste worden aanslagen zoals op Westgate bijna zeker gecoördineerd door militanten die in Somalië getraind zijn en terugkeerden naar Kenia. Ten tweede hebben honderden Kenianen zich in in Somalië bij de groep aangesloten.

De Keniaanse veiligheidsdiensten moeten echter waakzaam blijven. Vooral omdat Al-Shabaab nog krachtig en stabiel is in Somalië. Er is altijd een risico dat de groep zich opnieuw op Kenia zal richten, als de beveiliging vermindert.

Al-Shabaab, een grensprobleem

Na Westgate kreeg Kenia te maken met nog twee grote aanslagen in de kwetsbare grensgebieden dichtbij Somalië. Op 2 december 2014 vielen gewapende mannen een arbeiderskamp in Mandera binnen, waar ze 36 mensen vermoordden. Op 2 april 2015 lanceerden militanten een grootschalige aanval op Garissa University College. Daarbij vielen 150 doden, het hoogste aantal slachtoffers ooit in Kenia.

Er is altijd een risico dat de groep zich opnieuw op Kenia zal richten, als de beveiliging vermindert.

Sindsdien zijn de grensgebieden veiliger geworden, hoewel er nog steeds aanvallen plaatsvinden. Daarvoor zijn verschillende redenen. Kenia heeft de uitgaven voor veiligheid verhoogd, de grenscontrole verstevigd en meer macht gedelegeerd naar de regionale en lokale niveaus.

Ook de relaties tussen de Keniaanse politie en de bevolking verbeterde. Burgergroepen werden betrokken bij de implementatie van een ‘Nationale Antiterrorisme Strategie’ in 2016.

Tot slot is de Keniaanse politie beter geworden in het uitvoeren van gerichte acties. Er is geen sprake meer van willekeurige arrestaties van talloze Keniaanse Somaliërs, wat leidde tot woede en vijandigheid waar Al-Shabaab gebruik van kon maken. Dat wil niet zeggen dat alles opgelost is. Er bestaan nog steeds zorgen.

Blijvende dreiging

Een zorg is dat er nog steeds potentieel is voor Al-Shabaab om te rekruteren in Kenia. De wortels van het probleem, vervreemding en vijandigheid ten opzichte van de staat, zijn er nog.

Hoewel deze Keniaanse sympathisanten in het algemeen ongeorganiseerd zijn, blijven ze een groep waar radicalen gebruik van kunnen maken als de omstandigheden in Kenia veranderen, en als de veiligheidsdiensten verslappen.

De wortels van het probleem, vervreemding en vijandigheid ten opzichte van de staat, zijn er nog.

In Somalië is Al-Shabaab niet verzwakt sinds de aanval op Westgate. Er zijn enkele dingen veranderd, zoals het leiderschap, en er waren berichten over interne onenigheid. Maar in grote lijnen is heeft de groep een stevig fundament.

Dit blijk ook uit de toenemende onveiligheid in Somalië. Recentelijk werd een aanslag gepleegd op de auto van de Somalische intellectueel Yahya Hagi Ibrahim. Zijn broer kwam daarbij om het leven. Het was de laatste aanslag in een serie gericht op politici en intellectuelen.

Belastingen

Op het Somalische platteland, in de zogenoemde “bevrijde gebieden”, heeft Al-Shabaab nog aanzienlijke invloed. De groep eist bijvoorbeeld “belastingen” van dorpsbewoners en beschermingsgeld van bedrijven die in het gebied opereren. Daarmee worden de activiteiten van Al-Shabaab gefinancierd.

Kenia maakt zich hier zorgen over. De verbeteringen in Kenia hebben helaas niet direct invloed op de situatie in Somalië.

De Keniaanse leiders moeten de eenheid bewaren en moeten zowel de betaling van de veiligheidsdiensten als het vertrouwen tussen publiek en politie verbeteren. Er is vooruitgang geboekt, maar er moet continu gewerkt worden aan verbetering, versterking en consolidatie.

Stig Jarle Hansen is politicoloog aan de Milieu- en Biowetenschappelijke Universiteit van Noorwegen. ​Bron: The Conversation

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.