Een nacht van verzet tegen kille logica in sociaal beleid

Dries Douibi en Charlotte De Somviele willen zich niet in slaap laten wiegen door de belofte op een warm Vlaanderen op een moment dat de impact van het echte beleid zo kil aanvoelt. Ze brengen deze nacht door in verzet, en ze hebben daar goede redenen voor.

  • CC p194 (CC BY-NC-NA 2.0) CC p194 (CC BY-NC-NA 2.0)

Aan de vooravond van de nationale vakbondsbetoging, sprak Geert Bourgeois de Septemberverklaring uit voor zijn collega’s in het Vlaams Parlement. De minister-president uitte daarin zijn droom voor een “warm” en “sociaal” Vlaanderen.

De positieve energie die Bourgeois rondom zich ervaart, correspondeert echter niet met onze dagelijkse realiteit. Daarin zien we vooral hoe de investeringen van de overheid net niet tot bij de mensen geraken. Daarom sluiten we ons vanavond aan bij De Nacht van het Verzet van Hart boven Hard en Tout Autre Chose.

Bourgeois’ woorden staan in schril contrast met de kille, economische logica die zijn betoog stut.

Volgens Bourgeois reiken de ambities van de Vlaamse Regering verder dan het op orde stellen van de begroting en voorzien ze een natie waarin iedereen meetelt. Zijn woorden staan echter in schril contrast met de kille, economische logica die zijn betoog stut.

De Septemberverklaring goochelt met cijfers, budgetten en een waslijst aan mini-investeringen die moeten aantonen dat we het rechte pad hebben teruggevonden na een periode van botte besparingen, die overigens bewust buiten schot blijven. Het accent ligt nu op ondernemen en groei, maar in welke vooruitgang wordt er precies geïnvesteerd? Waar passen de burgers nog tussen al deze cijfers?

‘De motor slaat aan, hij draait. Nu is het tijd voor de turbo’, stelt Bourgeois. We worden bang als we nadenken over welke consequenties deze versnelling heeft voor onze directe omgeving en voor heel wat mensen, die werkzaam zijn in velerlei sectoren die al lang kampen met een schrijnend gebrek aan financiering, personeelstekort, een moordende competitiviteit en werkdruk.

Wat betekent deze turbo in een tijd waarin iedereen zijn grens heeft bereikt en onze menselijke waarden onder druk staan?

Twee confrontaties uit onze persoonlijke leefwereld

Deze week stonden we een bevriende en overigens succesvolle kunstenaar bij die een zware psychose doormaakte. Hij heeft het geluk omringd te worden door vrienden en familie die een deel van de verantwoordelijkheid voor zijn lijden op zich willen nemen. Die voor hem een veilige omgeving en houvast creëren in een verwarrende periode waarin de wereld veel te direct binnenkomt.

We trappen een open deur in als we zeggen dat onze geestelijke gezondheidszorg een welvaartsstaat onwaardig is.

We trappen een open deur in als we zeggen dat onze geestelijke gezondheidszorg een welvaartsstaat onwaardig is. Kijk maar naar de hele problematiek rond geïnterneerden in de gevangenis waarvoor onze staat al meermaals werd veroordeeld. Nog steeds heerst er een taboe om over deze psychosociale problemen te spreken en ze in verband te brengen met maatschappelijke disfuncties.

Door de afbouw van de sociale sector, blijven er bovendien amper nog ruimtes over waarin dit soort mensen op hun plooi kunnen komen, bijgestaan door hulpverleners die in alle vrijheid hun werk kunnen doen. Recent nog concludeerde de Vlaamse Zorginspectie dat er in het nieuwe Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent te weinig personeel werkt om goede zorg te leveren aan de patiënten.

Ook de toenemende privatisering van ons sociaal beleid doet het ergste vrezen voor mensen die niet kunnen terugvallen op een sociaal netwerk en uitgeleverd zijn aan de grillen van de markt. Het is waarschijnlijk niet toevallig dat onze vriend naar het reservaat van de kunsten is gevlucht, wellicht één van de laatste plaatsen waar er nog ruimte en tijd is om deze psychische kwetsbaarheid toe te laten en te delen. Maar ook deze vrijzones zijn in sneltempo aan het wegsmelten.

Deze week werden we ook geconfronteerd met onze mama die na een jarenlange carrière in het onderwijs nog meer eens aangaf dat ze de druk niet meer aankan, maar geen uitweg ziet om persoonlijk welzijn en productiviteit te rijmen.

Afleidend uit zijn Septemberverklaring vindt Bourgeois het wellicht een goede evolutie dat scholen steeds meer op competitieve bedrijven zijn gaan lijken.

De zorg, aandacht en liefde die ze meer dan dertig jaar heeft geïnvesteerd in haar leerlingen, stroomt niet terug nu ze het zelf moeilijk heeft. Afleidend uit zijn Septemberverklaring vindt Bourgeois het wellicht een goede evolutie dat scholen steeds meer op competitieve bedrijven zijn gaan lijken, maar de gevolgen blijven niet uit.

Onze ouder wordt in een wurggreep gehouden, ze moet blijven koorddansen zonder vangnet. Elke stap versterkt de hoogtevrees. Verzaken aan de dwang om mee te draaien, betekent minder pensioen, nog meer financiële druk, verlies aan sociale inbedding en stigmatisering als leegloper of overgevoelig slachtoffer.

Het gevoel dat er geen alternatief is voor deze spreidstand, zorgt voor een permanente staat van angst. Hoe meer onze samenleving op turbokracht zal draaien, hoe genadelozer mensen die emotioneel of fysiek minder weerbaar zijn uit de boot zullen vallen.

Mea culpa, mea maxima culpa

Wat ons in deze twee verhalen opvalt, is de kwestie van persoonlijke schuld. Wanneer kwetsbaarheid geen plek meer krijgt in een maatschappij, als een overheid dit “falen” afschuift op het individu en er één snelheid gepromoot wordt voor allen en iedereen, wordt de mislukking intern geculpabiliseerd. Dat is wat je vandaag op grote schaal ziet: mensen die het gevoel hebben dat ze de controle over hun leven verliezen, maar zich daar zelf verantwoordelijk voor achten.

In dat licht is het nog opvallender dat onze Vlaams-nationalistische minister-president amper een visie ontwikkelt op hoe onze gemeenschap vorm moet krijgen, los van het primaat van het boekhoudkundig evenwicht.

Over de “wij” in het discutabele wij-zijdenken van Geert Bourgeois horen we niks.

Zijn visie op gedeeld burgerschap is geënt op een verhaal over “zij” die buiten onze gemeenschap vallen, de nieuwkomers die onze taal nog niet machtig zijn. Maar over de “wij” in zijn discutabele wij-zijdenken horen we niks.

Een speerpunt binnen de partij van Bourgeois is nochtans de (her)opbouw van een gedeelde identiteit, maar op alle niveaus voeren ze een beleid dat ons sociaal weefsel erodeert.

Eenheid maakt macht


Nacht van het Verzet

Samen met de cultuursector nodigen Hart boven Hard en Tout Autre Chose U uit op de Nacht van het Verzet! Woensdag 28 september vanaf 20u (tot 3u ongeveer) en donderdag 29 september om 10u.
In en rond de Beursschouwburg in Brussel,
A. Ortsstraat 20-28
Vanavond willen we het verhaal van onze vriend en ouder delen en luisteren naar de vele anderen. Om van individuele problemen opnieuw een gedeelde zorg en breed gedragen maatschappijkritiek te maken. Om te tonen dat het niet de motor van de economie is die moet herstart worden, maar dat de mensen de kans moeten krijgen bij te tanken. Alleen zo geraken we als samenleving verder.

Al wie zich vanavond verenigt tijdens De Nacht van het Verzet beseft echter dat we meer dan ooit moeten investeren in een gemeenschap, zodat we precaire mensen die er dreigen tussenuit te vallen gezamenlijk kunnen opvangen.

Onderwijs, cultuur, de zorg- en sociale sectoren zijn bij uitstek de domeinen waar die verbondenheid wordt gecreëerd, dus daarin investeren in plaats van privatiseren of stigmatiseren lijkt ons het minimum minimorum.

Maar ook los van de middelen, moet het werk van deze sectoren geherwaardeerd worden, de diverse manieren waarop ze ons waardenpatroon herijken van winst naar levenskwaliteit, creativiteit, burgerzin, verbeelding en empathie.

De verantwoordelijkheid om aan die gemeenschap te werken, ligt uiteraard niet alleen bij politici. Wel verwachten we dat als beleidsmakers op de kleintjes gaan letten om de toekomst van een jonge generatie zogenaamd veilig te stellen, er tenminste een perspectief wordt aangereikt over hoe die betere toekomst er zou kunnen uitzien.

Welke wereld verbeeldt de regering Bourgeois zich onder uitgeholde woorden als vrij, open en pluralistisch? We blijven ons - letterlijk - kapot werken, lijf en ziel engageren, maar waarvoor?

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.