Ook in moeilijke tijden

Zeker, politieagenten ervaren de spanningen die zich ophopen in de samenleving aan den lijve, ze staan als het ware in de loopgraven van de maatschappelijke problemen. Als de helft van de jongeren in Brussel geen werk heeft en dat tot verbittering leidt, dan ondervindt de politie dat in de vorm van gegooide stenen of beledigingen. Als er om allerlei redenen vijandigheid is gegroeid tussen allochtonen en autochtonen, dan staat de politie aan de ontvangende maar kennelijk ook aan de uitdelende kant van die spanningen.

Toch mag die brede context geen vrijgeleide zijn voor verbaal of fysiek politiegeweld. Niet alleen omdat dit de rechten van burgers met de voeten treedt; de gevolgen zijn breder. Als het normaal is dat agenten allochtonen aanspreken als “bruine”, “zwette” of “makaak”, dan kun je je als “bruine” moeilijk thuis voelen in ons land. En aangezien er steeds meer bruinen zijn in dit land, wordt dat probleem almaar groter. Als actievoerders worden gebrutaliseerd, hoe kunnen ze dan geloven dat we in een rechtsstaat leven waar alle mensen gelijk zijn voor de wet? Politiegeweld straalt af op de hele politie – breder zelfs, op de hele overheid – en ondergraaft haar geloofwaardigheid en zo haar vermogen om de al te reële problemen aan te pakken. Want dat moet natuurlijk in de eerste plaats gebeuren.

Maar het is ook belangrijk op te treden tegen politiegeweld. Positief is alvast dat de politiemensen met wie we spraken het probleem erkennen. Ze suggereren ook oplossingen. In Molenbeek wordt geprobeerd om de wederzijdse vooroordelen tussen politie en burgers door middel van dialoog te doorbreken. Nog in de preventieve sfeer wijst Diane Reynders van het Comité P op het nut van een duidelijker gedragscode, die al tijdens de opleiding wordt bijgebracht, en van een betere voorbereiding op het werken in een etnisch diverse samenleving.

Aan de sanctionerende kant is het wat vager. Doet de politie zelf voldoende om de eigen regels te doen naleven? Doen parket en gerecht genoeg om de politie in haar rol te houden? En, last but not least: hecht de politiek ook maar enig belang aan dit probleem?

Gezien het recente dodelijke geweld tegen een buschauffeur in Brussel en tegen een politieman in Wallonië is het wellicht niet populair om politiegeweld op de korrel te nemen. Toch is het ook op zo’n moment zaak het hoofd koel te houden: meer ongewettigd politiegeweld maakt de taak van de politie alleen maar moeilijker. En het ondergraaft wat de politie hoort te verdedigen: de rechtsstaat.