De koning maakt zijn eerste reis naar Congo

‘Koning Filip, u kan met deze reis stappen zetten naar een verdere dekolonisering van Congo’

© Belga

Koning Filip en koning Mathilde stappen op het vliegtuig naar Congo. ‘We hopen dat uw reis naar Congo de geschiedenis zal ingaan als een historische gebeurtenis.’

Voor het eerst in zijn leven reist koning Filip naar Congo. Een jonge Belgische met Congolese roots, MO*columniste Tracy Bibo Tansia, en een oude witte Belg, MO*journalist Kris Berwouts, wuiven hem uit. Ze vragen hem een belangrijke stap te zetten om de koloniale geschiedenis én de relaties tussen België en Congo te herschrijven.

Sire,

U vertrekt vandaag naar Congo. Wij, de ondertekenaars van deze brief, zijn twee Belgen met een hart voor Congo. Een jonge Belgische met Congolese roots die al een aantal jaren in Congo woont, en een oude witte Belg die samen met Congolezen strijdt voor democratie en mensenrechten. Compagnons de route op het pad naar een inclusieve maatschappij en verzoening. Congo neemt een grote plaats in ons werk én ons persoonlijk leven in.

Het is uw eerste reis naar onze voormalige kolonie, en het eerste bezoek van een Belgisch staatshoofd sinds uw vader in 2010 eregast was op de viering van 50 jaar onafhankelijkheid. We vinden uw bezoek dan ook erg belangrijk voor de relatie tussen beide landen en hopen vooral dat u erin zal slagen een aantal bakens te verzetten op de weg naar een volledige dekolonisatie van Congo. We hopen dat uw bezoek zal bijdragen tot een belangrijke stap in die richting.

We moeten beseffen en erkennen wat de bijdrage van het Congolese lijden is geweest tot wat België uiteindelijk geworden is.

De kolonisatie was een onherstelbaar onrecht. Ze heeft in de getroffen maatschappijen allerlei lokale processen van natievorming en maatschappijopbouw afgebroken en heeft die maatschappijen een ondergeschikte rol gegeven in onze geschiedenis, op basis van een cultureel en moreel superioriteitsgevoel.

We moeten het geweld (structureel, collectief én individueel), het lijden en de uitbuiting eigen aan de kolonisatie onder ogen durven zien en benoemen. We moeten beseffen en erkennen wat de bijdrage van dat lijden is geweest tot wat België uiteindelijk geworden is, in termen van economische groei, welvaartstaat en uitstraling.

En ook moeten we erkennen wat de kolonisatie heeft teweeggebracht in de gekoloniseerde samenlevingen, en op welke manier ze bijgedragen heeft tot falende postkoloniale staten. Congo is daar helaas een dramatisch voorbeeld van.

De goede richting uit

We willen staan voor een samenleving waarin de anti-waarden van de kolonisatie worden omgedraaid. Een inclusieve, warme, solidaire, tolerante en rechtvaardige maatschappij, in plaats van de structurele onderdrukking en de afhankelijkheid, de uitsluiting en de vernedering.

De laatste jaren is er een positieve dynamiek ontstaan en gaan de zaken de goede richting uit. U heeft daar een belangrijke bijdrage aan geleverd, onder meer door uw persoonlijke brief twee jaar geleden aan president Tshisekedi, waarin u uw “diepste spijt” betuigt voor de wandaden die tijdens het bewind van Leopold II en de koloniale periode zijn aangericht.

Er is de parlementaire commissie belast met het onderzoek over het Belgisch koloniaal verleden, er zijn de voorzichtige initiatieven om het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren te vernieuwen. Er is de prominente plaats die steeds meer jonge Belgen met Afrikaanse wortels innemen in het openbaar leven, er is het engagement van vele Belgen in al hun diversiteit. Het heeft allemaal bijgedragen tot een positieve verandering. Maar die is nog niet voltooid.

Het zou uw persoonlijk engagement in deze belangrijke problematiek eer aandoen als u expliciet de wandaden zou vermelden van de dynastie waar u deel van uitmaakt.

We hopen dat u opnieuw de bakens zal verzetten. Dat u de stroomversnelling van de laatste twee jaar nog opvoert en meer diepgang geeft.

U kan bijvoorbeeld op uw reis plekken bezoeken die relevant zijn vanuit een dekoloniserend perspectief, zoals de plaats waar Patrice Lumumba vermoord werd. U kan hulde brengen aan de pioniers van de Congolese onafhankelijkheidsstrijd, en aan de Belgische intellectuelen die zich sinds de Congo-Vrijstaat verzet hebben tegen de kolonisatie en haar wreedheden. Het zou uw persoonlijk engagement in deze belangrijke problematiek eer aandoen als u expliciet de wandaden zou vermelden van de dynastie waar u deel van uitmaakt.

Excuses

We vinden, en velen met ons, dat het tijd is om het Congolese volk excuses aan te bieden voor de kolonisatie, en om het principe te erkennen dat daar een of andere vorm van compensatie moet tegenover staan. Spijt zonder excuses, of excuses zonder compensatie, dat heeft eerlijk gezegd weinig betekenis.

We weten dat kolonisatie een misdaad is. We weten hoe essentieel het zweet en het lijden van de Congolezen zijn geweest voor onze welvaartsstaat. We zien elke dag in ons werk hoe moeilijk het is om iets op te bouwen op het gruis dat de kolonisatie en Mobutu’s neokoloniale rijk achterlieten.

We weten ook dat de inclusieve en diverse maatschappij waar we van dromen slechts mogelijk is als we als samenleving in het reine komen met ons koloniaal verleden. Dat we een radicaal andere visie op onze geschiedenis moeten ontwikkelen om echt stappen vooruit te kunnen zetten in de strijd tegen racisme, uitsluiting en onderdrukking.

We hopen dat uw reis naar Congo de geschiedenis zal ingaan als een historische gebeurtenis, en dat u belangrijke stappen zult zetten op weg naar een echt postkoloniale relatie tussen België en Congo.

We wensen u een goede reis.

Met oprechte hoogachting,

Tracy Bibo Tansia, columniste MO*
Kris Berwouts, journalist MO*

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.