‘Het herstellen van gebroken banden tussen gemeenschappen is de echte uitdaging in het naoorlogse Irak’

Jezidische “Boxing Sisters” slaan trauma's en nachtmerries KO

© Giacomo Sini

Een kleine kamer in een container verandert één uur per dag in een sporzaal

Een containerruimte van 45 m² gevuld met willekeurige objecten, van muziekinstrumenten tot boeken, is al wat nodig is om twaalf Jezidi vrouwen hun zelfvertrouwen te laten terugwinnen. Met een zak vol handschoenen en andere uitrusting, verandert de schemerige kamer één uur per dag in een sportzaal.

Daar verzamelen de “Boxing Sisters”om te leren zich te verdedigen met enkel hun handen. De ngo Lotus flowers startte dit project op voor de vrouwen die getroffen zijn door de gruweldaden van IS. Het doel is om de fysieke en mentale gezondheid van de deelneemsters te verbeteren door middel van boksen en zelfverdediging.

Hoe eenvoudig het ook klinkt, het programma werd hartelijk verwelkomd door de inwoners van Rwanga, een kamp in Iraaks Koerdistan dat onderdak biedt aan 15.000 interne vluchtelingen. Elke vrouw in het kamp wordt gekweld door traumatische herinneringen aan ontheemding, verkrachting en de verdwijning en het verlies van geliefden. Naarmate de tijd verstrijkt, probeert een steeds groter aantal van hen om de huiveringwekkende nachtmerries achter zich te laten en andere manieren te vinden om hun daadkracht te vergroten.

© Giacomo Sini

Husna tijdens de training

De 17-jarige Husna en haar vrienden kozen voor het boksen. Dat de sport, volgens vele vrouwelijke boksers, nog steeds gedomineerd wordt door mannen, weerhoudt hen er niet van om de versterkende vaardigheden aan te leren en nog belangrijker, om van elkaars gezelschap te genieten in een vriendelijk en ondersteunend team. Bovendien werden ze als Jezidi vrouwen en meisjes blootgesteld aan de gruwel van extreme seksuele intimidatie, daardoor erkennen Husna en haar teamgenoten de essentiële voordelen van zelfverdedigingstechnieken. Vian, de regionale manager van de Lotus flower centra wijst er op dat het pilootprogramma nog eens 35 tot 40 vrouwen aangemoedigde om zich in te schrijven voor de volgende lessen.

Op dit moment kunnen ze enkel trainen met een mannelijke kickboks-trainer afkomstig uit Dohuk, de dichtstbijzijnde stad. Toch worden de Rwanga Boxing Sisters bezocht door vrouwelijke wereldkampioenen. In september 2018, gaf Rosana Burgos, een Canadese bokscoach, een tweedaagse workshop in het kamp. ‘De meisjes voelden zich nauw verwant met Rosana, nadat ze haar eigen ervaringen met misbruik en pesterijen door mannen deelde’, legt Vian uit.

De volgende bezoeker wordt Cathy Brown, de gepensioneerde professionele Britse bokser en gecertificeerde cognitieve gedragsspecialist. Ze zal een paar geselecteerde meisjes trainen die vervolgens de aangeleerde vaardigheden overbrengen naar andere vrouwen uit de gemeenschap. Husna’s talent en inzet hebben van haar de eerste kandidaat gemaakt. Als sportliefhebster denkt ze, ‘dit is een uitstekende kans om iets te doen dat ik graag doe en en waarmee ik tegelijkertijd anderen kan helpen. Om je sterk te voelen en andere meisjes zich ook zo te laten voelen.’

© Giacomo Sini

Husna voor haar huis in Rwanga vluchtelingenkamp

Omgaan met de uitdagingen van het leven, is haar niet vreemd. ‘Mijn vader zat in het leger en hij stierf een paar maanden voordat ik geboren werd. Mijn moeder volgde hem voor ik me ook maar iets kon herinneren. Daarom kan niets me ontmoedigen.’

Husna liet in 2014 met enkele familieleden alles achter. 'Sindsdien voelt het leven aan als een medogenloze limbo', vertelt haar tante

Ze leeft samen met een liefhebbende familie die ze beschrijft als ‘haar grootste bron van kracht en haar enige zwakke punt’. Haar zus, grootmoeder, oom en een paar andere familieleden zochten onderdak in het Rwanga kamp in augustus 2014, toen ze alles achterlieten om hun leven te redden van IS brutaliteiten. Sindsdien voelt hun leven aan alsof ‘ze zich in een meedogenloze limbo bevinden’, zoals Husna’s tante het omschrijft. Hoewel IS verdreven is uit Sinjar, waar de familie vandaan komt, besloten slechts enkele families terug te keren.

Zoals de meeste bewoners van Rwanga, zijn Husna’s familieleden verdeeld als het over hun toekomstplannen gaat. Haar grootmoeder wil nergens anders leven dan in haar dorp, de thuis van haar voorouders; terwijl de jongere familieleden er anders over denken. ‘Huizen zijn verwoest, boerderijen platgebrand en onze kuddes en vee zijn gestolen’, zegt Husna’s 30-jarige oom. ‘Bovendien voelen we ons er niet langer veilig.’ Tijdens de invasie van Sinjar, richtte IS zich doelbewust op de Jezidi bevolking met gruwelijke misdaden, genocide en seksueel geweld tot gevolg.

© Giacomo Sini

Husna met haar oom en grootmoeder in Rwanga vluchtelingenkamp

Dat was niet de eerste keer in de geschiedenis. Gelegen op een strategisch kruispunt tussen Syrië, Turkije en Irak, werd Sinjar door verschillende legers onder de voet gelopen. Het heterodoxe geloof, dat elementen uit het semitische geloofssysteem vermengd met oude religies zoals Zoroastrisme en Mithraïsme, werd als excuus gebruikt om Jezidi te demoniseren en hen in een gemakkelijk doelwit te veranderen.

Er is geen enkel familielid van Husna wiens jeugdherinneringen niet zijn beïnvloed door oorlog en geweld, noch is er iemand die niet is opgegroeid zonder zich voortdurend bedreigd te voelen door de nabijgelegen gemeenschappen.

‘Enkele van onze moslimburen hebben zich aangesloten bij IS en ons verraden. Hoe zou IS ons anders hebben kunnen bereiken zonder lokale hulp?’, vraagt Husna’s familie, net zoals vele andere Jezidi zich af. Dit is ook wat Vian doet geloven dat ‘de sociale cohesie van de regio het meest beschadigd is van al.’ De bezorgdheid van de Jezidi is terecht, merkt ze op, maar ook dat vele moslimfamilies die in de buurt van de Jezidi woonden, gelijkaardig geleden hebben onder de aanvallen van IS. Die weigeren nu ook om terug te gaan, uit angst voor de mogelijke gevolgen van de overheersend vijandige gevoelens tegenover hen. ‘Wegen en gebouwen heropbouwen is het gemakkelijkste deel. De echte uitdaging in het naoorlogse Irak is het herstellen van de gebroken banden tussen gemeenschappen.’

‘De sociale cohesie van de regio is het meest beschadigd van al’

Husna lijkt deze conversatie beu te zijn. Voor haar is het eenvoudig: ‘Ik hou van het leven en ik haat niemand. Ik kan iedereen die anderen wil helpen, vertrouwen en tot vriend maken, ongeacht hun geloof, ras of gender.’ Voor haar is de toekomst belangrijker dan het verleden ‘ik wil uitgaan, de wereld zien en zoveel leren als ik kan. Dan zal ik terugkomen en mijn geliefden helpen.’

© Giacomo Sini

Rwanga vluchtelingenkamp biedt vandaag onderdak aan ongeveer 15.000 intern ontheemde vluchtelingen

Volgens Husna is het grootste probleem in het kamp de beperkte schooltijd. ‘Vroeger had ik goede punten en ik ben nog steeds de beste in onze wiskundeklas. Maar onze punten zijn naar beneden gegaan omdat we geen deftig onderwijs krijgen.’ Ze is niet de enige vrouw met een passie voor onderwijs. Lotus flower’s alfabetiseringsklas zit vol met jonge vrouwen en vrouwen van middelbare leeftijd die voordien niet de mogelijkheid hadden om naar school te gaan.

Daarnaast dragen vrouwen hun kennis en vaardigheden ook over op anderen. Iemand begeleidt naaiworkshops. Een andere vrouw, die lange tijd door IS werd vastgehouden, leerde in Syrië uitstekende koffie maken. Ze wil nu een koffiebar alleen voor vrouwen openen in het kamp.

‘Het melden van huiselijk geweld, gebeurt steeds vaker terwijl het voordien een groot taboe was’

Vian merkte andere ‘hartverwarmende trends’ op. ‘Het melden van huiselijk geweld, gebeurt steeds vaker terwijl het voordien een groot taboe was. En dankzij de positieve sociale normen die de overhand krijgen in het kamp en het continue toezicht van de activisten, vinden families die voordien hun kinderen (vooral dochters) weigerden naar school te sturen, het nu onmogelijk om dat niet te doen.’

Verhalen uit het Rwanga kamp, verbergen de harde realiteit van vijf jaar in een kamp doorbrengen niet, noch de ongebreidelde naoorlogse angsten die de Jezidi vrouwen meer treffen dan andere overlevenden van het conflict. De Boxing Sisters zijn gedesillusioneerd over de mogelijkheid om tegen gewapende barbaren zoals IS te boksen. Hun levensomstandigheden maken het verschil tussen hen en professionele boksers groot. Maar Vian is overtuigd: ‘Een zusterschap creëren dat de angst verdrijft en leert om samen te werken en elkaar te ondersteunen, is een prestatie die niet te vergelijken valt met die van atleten van wereldklasse.’

Dit artikel werd uit het Engels vertaald door Hanne Van Regemortel

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.