Een nieuwe aanpak voor vrede

Toen de Verenigde Naties werd opgericht, hadden de grondleggers een heel andere wereld in gedachten.

Een wereld waarin geschillen werden opgelost in vergaderruimten en niet op slagvelden. Een wereld waarin oorlogen werden gestopt nog vóór ze uitbraken. Een wereld die niet wachtte tot er levens verloren gingen voordat ze in actie kwam.

Vandaag neemt echter het aantal gewelddadige conflicten in veel delen van de wereld toe. Ze worden bovendien langduriger, complexer en dodelijker. Burgers worden niet langer gedood bij kruisvuur, maar worden ook het doelwit van directe aanvallen. We zien ook een ongekend aantal mensen die uit angst en wanhoop hun huizen moet verlaten.

Daarom is er een nieuwe aanpak voor vrede nodig.

Op 24 en 25 april zit ik een bijeenkomst op hoog niveau over vredesopbouw en duurzame vrede in New York voor. Het brengt de wereldleiders samen om zich toe te leggen op conflictpreventie, bemiddeling, dialoog en diplomatie. Dit maakt deel uit van een bredere inspanning van de VN-lidstaten om vrede nog beter te helpen bevorderen.

En wanneer ik over vrede spreek, dan verwijs ik naar het soort vrede dat als vanzelfsprekend kan worden beschouwd. Het soort vrede dat niet zal verdwijnen in de volgende verkiezingscyclus. Het soort vrede dat niet wordt gemeten in maanden of jaren, maar in generaties.

Dit is wat we “duurzame vrede” noemen. En dit is waar we moeten naar streven, in plaats van te zoeken naar oplossingen van zodra er een conflict is uitgebroken.

Sommigen zullen misschien zeggen dat echte duurzame vrede onmogelijk is in bepaalde delen van de wereld. Maar dat is het niet. Ik heb het zelf gezien. Toen Montenegro zich afscheidde van Servië, was vrede niet vanzelfsprekend. Sommige mensen hadden zelfs ernstig geweld voorspeld. Maar door intense diplomatieke inspanningen en echte politieke wil, hield de vrede stand. En die vrede is blijven duren, zonder tekenen dat ze in de toekomst op de helling zou komen te staan.

Vorige maand reisde ik naar het westen van Colombia en de ontmoeting met inheemse gemeenschappen werkte inspirerend. Die werken er samen met de VN aan vredesopbouw, door het versterken van sociale banden. Het was begeesterend om dorpelingen te ontmoeten die enthousiast waren over hun toekomst, ook al hadden sommigen van hen al meer dan 50 jaar oorlog moeten doorstaan. Er was een vrouw die vertelde over de vastberadenheid van haar volk om niet terug af te glijden in een conflict.

Uiteindelijk mogen we niet vergeten dat de VN is opgericht voor vredesdoeleinden.

Dit zijn voorbeelden van duurzame vrede die op dit moment plaatsvinden over de hele wereld. Wellicht houden we het leeuwendeel van onze discussies in New York. Niettemin moeten ze geleid worden door de ervaring ter plaatse. We moeten benadrukken wat de echte vredesbouwers aan het doen zijn - van degenen die vredeshutten voor vrouwen beheren in Liberia, tot zij die bemiddelingsworkshops organiseren in Kirgizië. Daarom zal deze bijeenkomst op hoog niveau actoren uit verschillende landen, sectoren en samenlevingen bij elkaar brengen, en hen toelaten hun inzichten te delen.

Het maakt natuurlijk niet uit dat iedereen achter duurzame vrede staat als er geen geld is om het te laten gebeuren. We hebben meer investeringen in preventie nodig. Wanneer conflicten samenlevingen doen instorten, dan scheurt ook het sociale weefsel. Gebouwen worden vernietigd en niemand herbouwt ze. Salarissen worden niet meer uitbetaald en er komt geen water meer uit de kranen.

Vervolgens geven we dan geld uit voor wederopbouw, maar dat kost uiteindelijk zoveel meer dan wat we zouden uitgeven aan het voorkomen van conflicten. Afgezien van het leed dat we niet kunnen afwenden, is dat gewoon niet logisch vanuit financieel perspectief. De investeringen opdrijven in, al is het maar een klein aantal landen, kan miljarden dollars aan besparingen opleveren voor de internationale gemeenschap.

Uiteindelijk mogen we niet vergeten dat de VN is opgericht voor vredesdoeleinden. Dat is waar hun vlag voor zou moeten staan. Het succesvol voorkomen van conflicten moet de norm zijn en niet de uitzondering.

Het moet de makelaar van vrede voor de wereld zijn.

Miroslav Lajčák is de Voorzitter van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.