Sociale Top in La Paz en zijn repressieve schaduw

Het is best indrukwekkend dat deze top die zoveel mensen bijeenbracht, zoveel diversiteit kon bundelen in een gezamenlijk manifest. Toch was de sfeer opgehitst tijdens het congres, want ondanks deze eensgezindheid over de nefastheid van deze wet, worden de sociale organisaties niet gehoord. Meer nog, tijdens het congres, werd bekend gemaakt dat de parlementaire commissie de wet, mits enige wijzigingen, had goedgekeurd. De timing was allesbehalve toevallig en het voelde voor vele aanwezigen als een mes in de rug. De verontwaardiging was groot en velen wouden instant naar de ‘plaza Murilles’ trekken, waar de regering Morales zetelt.

Manifestatie

Actie ondernemen en vooral stoom aflaten bleek nodig. Vrijdag trokken de deelnemers richting de ‘plaza’, die reeds door de politie was afgezet. In de pers verscheen amper iets over deze actie. Wat verscheen er wel? Een interview met Evo, die zwaar uithaalde naar de organisaties, die door ‘Europese gouvernementele organisaties’ gesteund zouden worden. Meer nog “de eisen van de ‘campesinos’ zijn enkel de verwoording van Europese belangen”.

Pro vs contra Morales

Evo heeft zijn brede steun aanvankelijk gewonnen bij de ‘campesinos’, de ‘indígenas’ en de ‘cocaleros’, die na decennia rechts bewind en discriminatie euforisch waren met een president die met hun belangen rekening zou houden. Vele inheemse bevolkingsgroepen konden zich niet voorstellen dat er een regering zou komen die zich identificeert als ‘indígena’, met daarenboven een president die zich openlijk ‘indígena’ laat noemen. Een president die grondwettelijk laat opnemen dat Bolivia een ‘plurinationale’ staat is, die de inheemse talen wettelijk erkent en die nota bene de ‘Pacha Mama’ erkent als rechtspersoon. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat Evo, met zijn MAS (Movimiento al Socialismo) enorm veel populariteit won.

Socialistische staat

Van het socialistische model valt op dit moment nog weinig te merken. De verkiezingen komen er aan en Evo sluit compromissen met “strategische” partners; met de grootgrondbezitters in Santa Cruz door GGO’s toe te laten in Bolvia en amnestie te verlenen voor illegale boskap; met de mijncoöperativisten door hen de nieuwe mijnwet te laten opstellen; bij de multinationale ondernemingen die nu nog makkelijker kunnen exploiteren. Gisteren raakten er al enkele nieuwe functionarissen bekend, toch niet toevallig uit de mijnindustrie zeker?!

Nog weinig redenen met andere woorden waarom de aanvankelijke steunbasis van Morales nog geneigd zou zijn om hem te steunen. Op de top kan je deze verdeeldheid waarnemen. Velen blijven trouw aan Evo’s MAS, omdat ze nog steeds die euforie van de begindagen koesteren en de hoop en het vertrouwen in hun frontman nog niet willen/kunnen opgeven. Anderen zijn pragmatischer en beschouwen de recente ontwikkelingen van de regering onaanvaardbaar en trekken daarom hun steun in.

Repressieve staat

Niet alleen lijkt er nog weinig aandacht te gaan naar de belangen van de aanvankelijke steunbasis, de huidige regering schroeft daarenboven verworven rechten terug. De wettelijk verplichte voorafgaande referenda die aan ‘originarios’ verleend werden, wanneer er exploitatie zou plaats vinden op hun gronden, wordt tenietgedaan. Geen stem meer in het debat. Punt. Mijnbouw boven alles.

Er wordt zelfs een stapje verder gegaan… protest wordt vanaf heden gecriminaliseerd. Komen boeren op straat tegen exploitatie, wel, dan riskeren ze een gerechtelijke straf. Dit is repressief, beste mensen! De durvers die willen protesteren omdat hun wateren vervuild worden, kunnen het in de cel gaan uitzitten. Is dit een voorstel van het MAS? Van een partij die zichzelf socialistisch noemt? Van een president die internationaal wel dweept met zijn groen en inheems imago?

Het griezelige aan repressie is, dat het werkt. De media worden bespeeld door de regering. Zwarte lijsten worden gepubliceerd van organisaties die “anti-gouvernementeel” zijn. Ngo’s vrezen om hun status, ééntje is al uitgezet en anderen dreigen hun bestaansrecht te verliezen. Alle protest wordt op die manier in de kiem gesmoord.

Democratisch deficit

Een democratie werkt wanneer iedereen een stem krijgt in het debat. Sociale organisaties of ngo’s de mond snoeren is logischerwijs dan ook antidemocratisch. Evo wil ngo’s die “antiregeringsgezind” zijn, bannen. Dit is een contradictio in terminis, want ngo’s zijn per definitie ongebonden, los van staatsinmenging.

Het feit dat Boliviaanse ngo’s overzeese financiën ontvangen is ook geen vreemd gegeven, aangezien zij geen steun krijgen van de Boliviaanse overheid. Daarnaast staan ngo’s sowieso los van overheden dus internationale solidariteit is net een versterkende factor bij het aanpakken van globale problemen. Zo neemt een milieubeweging het op voor het milieu, ongeacht waar deze beweging actief is. Ik ben ecologist en of ik werk in België of in Bolivia, mijn motieven zullen dezelfde blijven. Evo noemt deze “inmenging” echter ‘neokoloniaal’. Multinationale bedrijven een handje toesteken bij exploitatie daarentegen, valt onder ‘nationale belangen’. Dit, beste Evo, is het ondermijnen van een democratische werking. Dit, beste Evo, is puur populisme.

Laat ons hopen dat er genoeg durvers blijven opstaan, die hun stem verheffen en die luid brullen dat dit neigt naar dictatuur.