Terwijl de boerenbeweging van Noord-Kivu een hartenkreet om vrede slaakt, worden nieuwe aanslagen gepleegd

In Oost-Congo vragen de mensen zich af of de wereld wel beseft welke wreedheden hier aan het gebeuren zijn. De kreet om vrede van de boerenorganisaties is ook een uitdrukking van hun diepe ontgoocheling over het uitblijven van de beloofde verbeteringen door het uitroepen van de staat van beleg.

Tijdens onze jaarlijkse vergadering met de boerenorganisaties van de provincie Noord-Kivu in Goma bereikte ons het onthutsende nieuws dat de zoveelste aanval door de vermeende ADF-rebellen heeft plaats gevonden in Ituri, op de weg tussen Beni en Komanda, uitgerekend op het traject dat slechts twee keer per dag kan worden gebruikt mits een escorte van het leger en van de Blauwhelmen van Monusco.

Bijna vier maanden na het begin van de staat van beleg in de provincies Noord-Kivu en Ituri, is dit een zware slag voor het vertrouwen van de bevolking. Er was al niet veel hoop meer over dat de beloofde vrede er eindelijk zou komen, deze keer blijft er geen greintje meer van over.

Deze aanval brengt een nieuw schaderecord: 18 voertuigen, waaronder minstens twee vrachtwagens met goederen zijn in de vlammen opgegaan. Minstens 4 burgers zijn vermoord. Meer dan tachtig anderen waren de voertuigen ontvlucht tijdens de aanval. Zestig onder hen zijn intussen opgedoken in de bewoonde wereld. Snel gaf het leger een communiqué uit waarin het meedeelt dat ze deze zestig burgers hebben ontzet, maar wie met de betrokkenen kan praten begrijpt dat ze op eigen kracht zijn ontsnapt en zich te voet naar het stadje Komanda hebben kunnen begeven.

Incident-accident

Wat veel kwaad bloed zet, is de verklaring van MONUSCO-generaal Thierry Lion. Zijn organisatie verspreidde een video waarin hij de camera recht in de lens kijkt en met een met testosteron geladen stem een verklaring aankondigt van wat er is gebeurd. Maar wat volgt is enkel een beschrijving en geen verklaring.

Niemand begrijpt hoe dit is kunnen gebeuren. Hoe kan het dat alle slachtoffers burgers zijn en geen enkele militair een schrammetje heeft opgelopen? Dat geen enkele aanvaller werd geraakt of gevangen genomen? De Federatie van Congolese bedrijven FEC kan het niet langer aanzien, temeer daar zij het zijn die het geld bijeen brengen om de escortes van leger en MONUSCO te betalen.

‘Sommige soldaten gedragen zich meer als zakenmannen, sorry, maar dat is wat we in het echt zien. In plaats van te gaan vechten houden ze zich bezig met zaken doen. Er zijn veel gangsters in onze economie. Ga je naar je veld, die bandieten nemen je cacao af, ze nemen je koffie, ze verdwijnen er mee. Je gaat naar je mijnen, zij nemen je ertsen. Het is een economie van criminelen geworden. We moeten onze economie bevrijden van zulke vormen van misdadigheid,’ pleit Polycarpe Ndivito, FEC-voorzitter van de afdeling Butembo-Lubero.

Generaal Lion heeft het over een ‘incident-accident’. Wat is me dat toch voor lulkoek? Waar heeft die man het over? Dit is een laffe aanslag, niets minder dan dat! En leger, Blauwhelmen en het hele zootje staat van beleg zijn totaal onbekwaam gebleken om dit te verhinderen, op een traject waarvan ze de totale veiligheid beweerden te verzekeren. Dat is ook het traject dat wij gebruiken om de cacaoboeren in Mambasa te bereiken, wat in deze omstandigheden dus onmogelijk is geworden.

Wat me ook perplex laat is dat overheden dit hele gebeuren afschilderen als ‘een daad van sabotage tegen de staat van beleg’. Was het niet andersom? Was die staat van beleg geen verregaande beslissing om alle gewapende groepen voorgoed te neutraliseren? Daar niet in slagen is geen sabotage maar onvermogen. De staat van beleg had zichzelf moeten opheffen. Wat we vreesden is zich aan het bevestigen: het dreigt een permanente staat van beleg te worden omdat diegenen die het probleem moeten oplossen er teveel persoonlijke baat bij hebben dat het blijft bestaan.

Alsmaar meer aanslagen

Aanslagen breiden uit naar regio’s die tot nu toe vreedzaam waren gebleven.

De voorbije twee weken waren we al getuige van een nooit eerder geziene uitbreiding van de aanslagen in regio’s die tot nu toe vreedzaam waren gebleven. In twee verschillende aanvallen in twee dorpen waar de koffie-coöperatie Kawa Kabuya actief is, zijn burgers gedood en hun huizen in brand gestoken, onder hen verschillende leden van de coöperatie.

Katanda is het koffiewasstation dat de beste kwaliteit van de regio aflevert, maar alle dorpelingen zijn er nu noodgedwongen moeten vluchten. ’s Nachts klimmen de ADF uit de vallei van de Graben op naar de dorpen om bij het ochtendgloren aan te vallen. Het gaat duidelijk om vergeldingsacties op de burgerbevolking. Hoe is het toch mogelijk dat het leger zijn aanvallen plant zonder de veiligheid van de burgers voor ogen te houden? Ze verspreiden de vermeende rebellen over een groter gebied in plaats van ze te neutraliseren!

De boeren van Noord-Kivu hebben het hard te verduren. Uitgerekend op de dag van de grootste aanslag op een wegkonvooi ooit, hebben ze samen in Goma een verklaring opgesteld in het Frans, die ik naar het Engels en het Nederlands heb vertaald. Hopelijk neemt de wereld de tijd om hun hartenkreet te horen. Lees even mee:

VERKLARING VAN DE ORGANISATIES VAN DE BOERENBEWEGING VAN DE PROVINCIE NOORD-KIVU OVER DE ONVEILIGHEID IN HET OOSTEN VAN DE DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO

Wij, leden van de organisaties van de boerenbeweging van de provincie Noord-Kivu, zijn vandaag bijeengekomen in Goma, de hoofdstad van de provincie, ter gelegenheid van de provinciale workshop van het Programme d’Appui à la Structuration, au Plaidoyer et à la Professionnalisation des producteurs agricoles familiaux organisés en République Démocratique du Congo - PASPOR (Programma ter ondersteuning van de structurering, de belangenbehartiging en de professionalisering van de georganiseerde gezinsboeren in de Democratische Republiek Congo), die van 30 augustus tot en met 1 september 2021 in hotel Mbiza werd gehouden;

Bezorgd over de ontwikkeling van de landbouw ten gunste van de gezinnen van de kleine landbouwproducenten, aangezien landbouw niet alleen het hoofdberoep van de bevolking van het Oosten is, maar ook hun roeping, want het is dankzij de landbouw dat deze kleine landbouw-producenten de Republiek voeden, met inbegrip van haar politieke en administratieve leiders ;

Hoopvol gestemd door de afkondiging en installatie door de president van de republiek van de staat van beleg in de twee provincies Noord-Kivu en Ituri op 6 mei 2021, waarvan wij de ontwikkeling en de gevolgen van nabij opvolgen ;

Overtuigd dat vrede en veiligheid van personen en goederen geen voorrecht zijn maar een recht waarvan iedere burger van de DRC moet kunnen genieten ;

Verklaren we aan Zijne Excellentie de militaire gouverneur van de provincie Noord-Kivu dat wij het beu zijn hulpeloos getuige te moeten zijn van de opeenvolgende oorlogen en de onveiligheid die zij veroorzaken in het oostelijk deel van de DRC en met name in de provincie Noord-Kivu.

• Het oosten van de Democratische Republiek Congo, een zeer uitgestrekt gebied, is een regio van de Grote Meren van Afrika die grenst aan verschillende landen, met name Uganda, Burundi en Rwanda. Dat zou kansen moeten bieden voor de economische ontwikkeling van de regio, maar door opeenvolgende dodelijke conflicten die nu al tientallen jaren aanslepen, raakte de regio afgesloten. In dit uitgestrekt gebied, dat de twee Kivu’s en Ituri omvat, komen conflicten tussen rivaliserende gewapende groepen al bijna 30 jaar veelvuldig voor. Nu het wegverkeer tussen de grote steden door onveiligheid is afgesneden, of op sommige plaatsen slechts kan functioneren mits begeleiding door een militair konvooi, blokkeert dit het ondernemingsklimaat en wordt het leven onmogelijk voor de inwoners van beide provincies.
• Wij stellen dat geen enkel gebied in de provincie vrede kent. Deze onveiligheid, die vooral in het oosten van het land heerst, is een realiteit waarvan alle Congolezen het slachtoffer zijn, vooral de boeren en boerinnen: veruit de belangrijkste slachtoffers van bloedbaden, moorden en ontvoeringen op het grondgebied van Masisi, Nyiragongo, Walikale, Lubero, Rutshuru, Beni en zelfs in de steden Beni, Butembo en Goma, behoren tot de vreedzame boerenbevolking.
  
• Sinds de afkondiging van de staat van beleg, hebben de FARDC (Congolese strijdkrachten) vooruitgang geboekt tegen de bolwerken van de gewapende groeperingen die verwoesting en terreur zaaien in de provincie. De onveiligheid neemt echter nog steeds toe, zozeer zelfs dat vele boerengezinnen hun dorpen en onveilige akkers hebben verlaten uit vrees voor hun leven.
  
• Het zou onverantwoordelijk zijn als wij zouden zwijgen over de moordpartijen op onze landgenoten, die worden geschat op ongeveer 4.602 sinds het begin van het bloedbad in Beni, waaronder ten minste 485 burgers, overwegend landbouwers, die zijn gedood sinds 6 mei 2021, de datum waarop de staat van beleg in de provincies Noord-Kivu en Ituri werd ingesteld (gegevens van de coördinatie van de burgermaatschappij in de stad Butembo), Plunderingen van onze oogsten, de vernieling en het in brand steken van vrachtwagens van handelaars en dienstwagens van ontwikkelingsactoren bevestigen de economische ondertoon van deze oorlog.
  
• Het is onaanvaardbaar dat al deze misstanden tegen vreedzame bevolkingsgroepen worden begaan onder het machteloze oog van de internationale gemeenschap, terwijl in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens wordt gesteld dat alle mensen gelijk zijn in rechten en waardigheid;

In het licht van het voorgaande moedigen wij, leden van de boerenbeweging, de inspanningen aan die worden geleverd om vrede te brengen in het oostelijk deel van de DRC, en nodigen wij de regering uit tot meer doeltreffende acties, zoals :

• De identificatie van de echte materiële en intellectuele daders van de bloedige en vernietigende daden in de twee provincies;
• De informatie verstrekt door de plaatselijke slachtoffers in aanmerking nemen en militaire strategieën toepassen die zijn aangepast aan deze guerrillaoorlog;
• De arrestatie of uitschakeling van alle harteloze krijgsheren die op vrije voeten zijn;
• Gedwongen ontwapening en nauw toezicht op de instroom van wapens, en verdachte infiltraties op Congolees grondgebied verhinderen;
• Aflossing van de troepen, veiligheidsagenten en politie die al (te) lang actief zijn in de getroffen zone ;
• Versterking van de samenwerking tussen het leger en de burgerbevolking om de daders aan te klagen en op te sporen;
• Bespoediging van het proces van demobilisatie en sociale re-integratie van gedemobiliseerde soldaten door de verbintenissen van alle partijen na te komen;
• Een correcte behandeling van soldaten aan het front door versterking van de logistiek;
• Soldaten in hun veldkampen goed beheren en hun reële aantallen opvolgen om het schandaal van fictieve soldaten te vermijden, dat nog nooit elders ter wereld werd vertoond;
• Een einde maken aan straffeloosheid door een objectief en onpartijdig rechtssysteem in te stellen;
• De logistieke diensten van het leger nauwgezet controleren en de audits van de militaire operaties snel afronden om degenen die zich schuldig hebben gemaakt aan verduistering te bestraffen; 
• Operationele communicatiesystemen in de zone (leger, communicatiebedrijven) systematisch controleren om degenen die betrokken zijn bij onveiligheid op te sporen en de betrokkenen volgens de wet te straffen;
• Alle illegale wegbarrières in de provincie opsporen en verwijderen;

Als de leiders van ons land zich niets aantrekken van wat er in dit deel van de Republiek gebeurt, zeggen wij, leden van de boerenbeweging, moe en verontwaardigd “GENOEG” en ook:

• Nee tegen de moorden en standrechtelijke executies van vreedzame bevolkingsgroepen
• Nee tegen de plundering en vernietiging van onze gewassen
• Nee tegen de onveiligheid op onze wegen
• Nee tegen de ontvoering en gedwongen inlijving van jongeren in allerlei milities
• Nee tegen de bezetting van onze velden en het land van onze voorouders door gewapende vreemdelingen
• Nee tegen het verbranden van onze vrachtwagens en goederen
• Nee tegen het geweld tegen boeren en boerinnen
• Nee tegen schendingen van de mensenrechten, ook tijdens de staat van beleg

WIJ WILLEN VREDE, DE TERUGKEER NAAR VREDE, NIETS DAN VREDE

Opgesteld te Goma op 1 september 2021.

De leden van de organisaties van de boerenbeweging van Noord-Kivu. 
Wie de handtekeningen wil bekijken kan de volledige tekst hier inladen.